တဿ္မ့ဿ္မိဿ္မ့ဿ္ပဿ္လဿအဂ့ၯ

တဿ္မ့ဿ္မိဿ္မ့ဿ္ပဿ္ မ့ဿ္တဿ္လီဿ္တဿ္လၯလီၯဆီတမံၯ လဿအအိဢ္ဒီး အသူးအသံဢ္အလၯကပီၯ ဒီး လိဢ္ဘဢ္ တဿ္ကတဲာ္ကတီၯ၊ တဿ္မၯလိန႔ဿ္တဿ္ဘဢ္ဃးဒီး တဿ္မူဒီး တဿ္သ့ဘဢ္ထြဲလိာ္သး န႔ဢ္လီၯ. အဂ့ဿ္မ့ဿ္လဿ မိဿ္ပဿ္တဖဢ္ မ့ဿ္ပွၯလဿ ယြၯတိာ္ပာ္္ လဿကမၯသကိးတဿ္ဒီး အီၯလဿ အတဿ္ဟ့ဢ္လီၯ သးသမူ လုဿ္ဒိဢ္ပွ႔ၯဒိဢ္တဖဢ္ လဿဟီဢ္ခိဢ္ဒီး ပွၯဟီဢ္ခိဢ္ဖိ အတဿ္ဘဢ္လီဿ္ဘဢ္စး အတဿ္ဃံတဿ္လၯ ဒီး အတဿ္ဒိဢ္ထီဢ္ထီထီဢ္ အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

တခ်ဳးလဿပွၯတဂၯ ကဲထီဢ္မိဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯ ပဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯန႔ဢ္ လိဢ္ဘဢ္တဿ္ကတဲာ္ကတီၯသးလဿ နီဿ္ခိလဿတဿ္သ့ဢ္ညါဒီး လဿတဿ္ဘဢ္ထြဲဒီး ပွၯဂၯဒီး ယြၯန႔ဢ္လီၯ. အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ၊ ပွၯလဿအ၀ဲကဘဢ္ထီဢ္ဖိဒီး လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္မ့ဿ္ပွၯလဿ ကဘဢ္ဒိဢ္ထီဢ္ကိးကပၯဒဲး န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္တဂၯ ဒိဢ္ထီဢ္ထဲတကပၯဧိၯတသ့ဘဢ္. ကဘဢ္ဒိဢ္ထီဢ္ကိးကပၯဒဲး ဖိးလိာ္ဖိးလိာ္ န႔ဢ္လီၯ.

တဿ္မ့ဿ္မိဿ္မ့ဿ္ပဿ္ မ့ဿ္ယြၯအတဿ္ဆိဢ္ဂ့ၯဒီး ယြၯအတဿ္ဟ့ဢ္လဿ အဂ့ၯဘဢ္တဿ္ပာ္ဒိဢ္ ပာ္ကဲအီၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္တဿ္ဆဿကတီဿ္ဖုဢ္ကိာ္ဖဲ ပန႔ဿ္ဘဢ္တဿ္ခြဲးတဿ္ယာ္ အဂ့ၯလဿ ပကဟ့ဢ္ထီဢ္ပတဿ္အဂ့ၯကတဿဿ္ လဿ တဿ္စံးဘ်ဳးယြၯအပူၯဒီး လဿတဿ္ဟ့ဢ္ထီဢ္ပတဿ္အဂ့ၯကတဿဿ္ဆူ ဟီဢ္ခိဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တဿ္မ့ဿ္မိဿ္ပဿ္လဿအဂ့ၯ ဒုးနဿ္ပဿဿ္စ့ဿ္ကီးပွၯလဿ ပလိဢ္ဘဢ္ တဿ္ဂံဿ္တဿ္ဘါ တဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့ ဒီး တဿ္ဆိဢ္ဂ့ၯလဿယြၯန႔ဢ္လီၯ. မ့တမ့ဿ္ဘဢ္လဿ ပမုဿ္လဿ္တဿ္လဿယြၯ၊ အးလီၯပဖိပလံၯဒီး တဿ္လဿပမၯ သ့ဆူ ကစဿ္ယြၯအစုပူၯ အိဢ္ဒီး တဿ္နာ္န႔ဿ္ယြၯဘဢ္န႔ဢ္၊ ပတဿ္မ့ဿ္မိဿ္ပဿ္ကဲထီဢ္ တဿ္ဃဿတဿ္စုာ္ဒီး တဿ္ ကီတဿ္ခဲ သ့၀ဲ န႔ဢ္လီၯ. တဿ္မ့ဿ္မိဿ္မ့ဿ္ပဿ္ ကဲထီဢ္ တဿ္နးတဿ္ဖွီဢ္လဿ ပဂီဿ္လဿ ပဖိပလံၯအဂီဿ္ဒီး လဿ ဟီဢ္ခိဢ္အဂီဿ္သ့၀ဲဖဲ ပတအိဢ္ကတဲာ္ကတီၯပသးဘဢ္ဒီး တူဿ္လိာ္အီၯဒ္ တဿ္ဃဿတဿ္စုာ္တခါအသိး န႔ဢ္လီၯ.

ဖဲပစံး တဿ္ကတဲာ္ကတီၯပသးအလီဿ္အိဢ္၀ဲန႔ဢ္ တဿ္အခီဢ္ထံးကတဿဿ္ တခါမ့ဿ္၀ဲ တဿ္ကတဲာ္ကတီၯ ပသးလဿ တဿ္အိဢ္ဆူဢ္အိဢ္ခ်႕၊ တဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးဒီး တဿ္အီဢ္တဿ္အီဒီး နီဿ္ခိအတဿ္လိဢ္မိဿ္ပွဿ္တဖဢ္ အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္ကတဲာ္ကတီၯသးလဿ တဿ္ဘဢ္ထြဲဘဢ္ဃးဒီး တဿ္တုၯအိဢ္လိာ္သး မ့ဿ္တဿ္ခံမံၯ တမံၯဒီး တဿ္ကတဲာ္ကတီၯသးလဿ သူဢ္ဂ့ဿ္သးက်ိၯ မ့ဿ္တဿ္ဂ့ဿ္သဿမံၯတမံၯလဿ အက်ဿဿ္ဘဿ ဒီး ဟံးဃာ္ တဿ္ကတဲာ္ကတီၯ သးခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ.

တဿ္ဂ့ဿ္လဿမိဿ္ပဿ္ၾကဿးပာ္သူဢ္ပာ္သးတဖဢ္

၁. ဒူဢ္ထဿအတဿ္မၯမိဿ္ပွဿ္ယဲဿ္မံၯ.
(က). တဿ္ထီဢ္ဖိဒီး တဿ္လီၯစဿၯလဿ သြံဢ္လဿထံ - တဿ္လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္နီဿ္တဂၯ ပွဲၯဂံဿ္ပွဲၯဘါ - အိဢ္ဆူဢ္ အိဢ္ခ်႕.
(ခ). တဿ္လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္နီဿ္တဂၯ လဿတဿ္သ့ဢ္ညါ နဿ္ပဿဿ္ဒီး တဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့.
(ဂ). တဿ္လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္နီဿ္တဂၯ လဿလုဿ္လဿ သကဲာ္ပ၀း ဒီး တဿ္ပာ္သူဢ္ပာ္သးလဿအဂ့ၯ.
(ဃ). တဿ္လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္နီဿ္တဂၯ လဿ တဿ္ရ့လိာ္မုာ္လိာ္ဒီး တဿ္ဘဢ္ထြဲလဿ အဘဢ္လီဿ္ဘဢ္စး.
(င). တဿ္လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္ နီဿ္တဂၯလဿ သူဢ္လဿသးဒီး တဿ္ဘဢ္ထြဲဒီးယြၯ.

၂. ဒူဢ္ထဿအတဿ္မူအခိဢ္အဃဿၯအသ၀ံသ၀ါလဿအဂ့ၯ.
(က). တဿ္သ့တူဿ္လိာ္ သးအိဢ္ဒီး တဿ္နဿ္ပဿဿ္လိာ္သးဒီး တဿ္အဲဢ္လဿ အပ်ဿ္လိာ္အတဿ္ဂံဿ္စဿ္ဘါစဿ္.
(ခ). တဿ္သ့ပာ္ကဲဒီး ဘဢ္ထြဲလိာ္သးဆဲးဆဲး လၯလၯ.
(ဂ). တဿ္ဟံးန႔ဿ္ဆဿကတီဿ္လဿ တဿ္အိဢ္သကိး တဿ္ဟ့ဢ္ခီဟ့ဢ္နီၯလိာ္သး လဿ တဿ္သဘ်႕သူဢ္ သဘ်႕သး အဂီဿ္.
(ဃ). တဿ္ဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါဒီး တဿ္၀ံဿ္ဆဿထဿဢ္လိာ္သးဖဲ တဿ္ဂံဿ္စဿ္ဘါစဿ္ အကတီဿ္.
(င). တဿ္ဖံးသကိးမၯသကိး ဟံးန႔ဿ္စဿၯမူဒါလဿ ဟံဢ္ပူၯဃီပူၯ.
(စ). တဿ္ပာ္သူဢ္ပာ္သးဒီး ဒုးသ့ဢ္ညါလိာ္သးလဿ ယြၯအတဿ္အိဢ္ဆိးလဿ ဟံဢ္ပူၯဒီး အတဿ္ဆိဢ္ဂ့ၯ ဆိဢ္၀ါတဖဢ္ တဿ္ဘူဢ္ထီဢ္ဘါထီဢ္ယြၯ အတဿ္အိဢ္မူ.
(ဆ). တဿ္သ့ကြဿ္ဒီး ထံဢ္တဿ္ကီတဿ္ခဲ တဿ္ကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္ တဖဢ္လဿ တဿ္အကပီၯတကပၯ.
(ရွ). တဿ္ဒိကနဢ္ဒီး တဿ္စံးဆဿဖိဆံးတဖဢ္ အတဿ္သံကြဿ္ဂ့ၯဂ့ၯဘဢ္ဘဢ္ လီၯတံဿ္လီၯဆဲး.
(ည). တဿ္အိဢ္မူဘဢ္ထြဲလိာ္သး ပ်ီပ်ီလဿ တဿ္နာ္န႔ဿ္လိာ္သး အပူၯ.

၃. တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯတနီၯလဿ မိဿ္ပဿ္ဂ့ၯမၯ၀ဲ.
တဿ္ကဿဢ္တဿ္က်ဴမ့ဿ္ မုဢ္ကီၯလံဿ္ အခြဲးအယာ္ လဿကသူဢ္ထီဢ္ဘွီထီဢ္ အဘီအမုဿ္အဂီဿ္လီၯ. မိဿ္ပဿ္ ဂ့ၯပာ္သူဢ္ပာ္သး ဒ္သိး ဟံဢ္ဃီဒူဢ္ထဿ သုတကဲထီဢ္တဿ္ကဿဢ္တဿ္က်ဴအလီဿ္ တဂ့ၯ. ဟံဢ္ဃီ ၾကဿး မ့ဿ္တဿ္လီဿ္လဿ အပွဲၯဒီး တဿ္ဖံးသကိး မၯသကိး - တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯ လဿအပွဲၯဒီး တဿ္သူဢ္ခုသးခု - တဿ္လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္လိာ္သးလဿ တဿ္စံးဘ်ဳးယြၯအပူၯန႔ဢ္လီၯ. တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯလဿ အဂ့ၯမၯအသးလဿ ဟံဢ္ဃီ ဒူဢ္ထဿအပူၯမ့ဿ္၀ဲ -
(က). တဿ္လိာ္ကြဲသကိးဒီးဖိ - ဖိသဢ္မၯလိန႔ဿ္တဿ္အါမးခီဖ်ိ တဿ္လိာ္ကြဲအဃိ မိဿ္ပဿ္္တဖဢ္ အလီ္ဿ္အိဢ္ လဿ ကလိာ္ကြဲယုၯဖိဆံးလဿ တဿ္လိာ္ကြဲလဿ အမၯစဿၯဒုးသူဘဢ္ဖိဆံးလဿ အစ့ဢ္ (sense) ခဲလဿာ္ ကမၯစဿၯအီၯလဿ ကသးအိဢ္ဃုသ့ဢ္ညါတဿ္ အိဢ္ဒီး တဿ္ဘဢ္ထြဲလဿ အဘဢ္လီဿ္ဘဢ္စး န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လိာ္ကြဲ ဒီး မိဿ္ပဿ္ ဟဲစိာ္ န႔ဿ္သးအတဿ္ဘံဢ္တဿ္ဘဿ လဿအဒုးအိဢ္ထီဢ္ တဿ္သ့ဢ္နီဢ္အဃံ အလၯ လဿခါဆူညါ အဂီဿ္လီၯ.
(ခ). တဿ္တဲန႔ဿ္ဖိလဿတဿ္တဲ - တဿ္တဲမ့ဿ္တဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္ တဿ္ဂ့ဿ္၊ တဿ္ပာ္သူဢ္ပာ္သးဒီး တဿ္မၯအသး လဿကမၯစဿၯဖိလဿ ကဒိဢ္ထီဢ္ကိးကပၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ.
(ဂ). တဿ္ဖံးသကိးမၯသကိးတဿ္ အိဢ္ဒီးတဿ္ပာ္သူဢ္ပာ္သးလဿအဘဢ္ - လဿဟံဢ္ဃီအတဿ္ မၯမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ တဿ္စုသ့မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ တဿ္တ့တဿ္ကြဲး သကိးမ့ဿ္ဂ့ၯခဲလဿာ္ မ့ဿ္တဿ္လဿအမၯစဿၯဖိ အတဿ္ဒိဢ္ထီဢ္လဿ က်ဲ အါဘိန႔ဢ္လီၯ.
(ဃ). တဿ္မၯလိသကိး ဖးသကိးလံာ္လဿ အဆဿကတီဿ္ဒဢ္၀ဲ မ့ဿ္တဿ္လဿအမၯစဿၯ ဖိဆံးလဿ ကအဲဢ္ မၯလိမၯဒိးတဿ္ ဖးလံာ္ဖးလဲဿ္ ကဒုးအိဢ္ထီဢ္ တဿ္ဆိကမိဢ္ဒီး တဿ္သံကြဿ္သံဒိး လဿဒုးဒိဢ္ထီဢ္အီၯ အဂီဿ္ န႔ဢ္လီၯ.
(င). တဿ္သူဢ္၀ံဢ္သးဆဿသကိး အိဢ္ဒီး တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯ.
(စ). တဿ္ဘူဢ္သကိးဘါသကိး - တဿ္ဒုးဘဢ္ထြဲတဿ္လဿ ပထံဢ္ဒီး တဿ္မၯအသးတဖဢ္ဒီး ကစဿ္ယြၯ၊ တဿ္ကတိၯသကိးဒီး မူသကိးလဿ ယြၯအမဲာ္ညါ ဒုးအိဢ္ထီဢ္လုဿ္လဿ္ဒီး တဿ္ပာ္သူဢ္ပာ္သး လဿအဂ့ၯဒီး အဘဢ္လီဿ္ဘဢ္စး တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ.

၄. တဿ္လဿမိဿ္ပဿ္ဂ့ၯဟးဆွဲးတဖဢ္
(က). တဘဢ္မၯနါစိၯဖိဆံးဒ္ နသးအတဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯအသိးတဂ့ၯ.
(ခ). တဘဢ္မၯပ်ံၯမၯဖုးဒီး လီဖိသဢ္အတဿ္တဂ့ၯ.
(ဂ). တဘဢ္ထိဢ္သႀတီၯအီၯဒီး ပွၯဂၯတဂ့ၯ.
(ဃ). တဘဢ္မၯဒီး ကတိၯတဿ္လဿ ကဒုးအိဢ္ထီဢ္တဿ္သူဢ္ဆံးသးဆံးလဿ နဖိအဂီဿ္တဂ့ၯ.
(င). တဘဢ္ကတိၯဒီး မၯမဲာ္ဆွး နဖိတဂ့ၯ.
(စ). တဘဢ္ပာ္ဒ့ဢ္ပာ္ကမဢ္နဖိတဂ့ၯ. မ့ဿ္မၯကမဢ္တဿ္ဒီး တဲနဿ္ပဿဿ္အီၯလီၯတံဿ္လီၯဆဲး၊ ဃုသ့ဢ္ညါ တဿ္ကီတဿ္ခဲအခီဢ္ထံးခီဢ္ဘိ၊ ဒုးနဿ္ပဿဿ္အီၯလဿ နတဘဢ္သူဢ္ဘဢ္သးဘဢ္၊ တမ့ဿ္တဿ္အဂ့ၯအဂ့ဿ္န႔ဢ္ တက့ဿ္.
(ဆ). တဘဢ္အ့န႔ဒီး ကဒူးကဒ့ဢ္တဿ္တဂ့ၯ.

တဿ္လဿ အဘဢ္တဿ္မၯအီၯလဿဟံဢ္ဃီအပူၯခဲလဿာ္မ့ဿ္တဿ္လဿ အကမၯစဿၯ လုဿ္ဒိဢ္ထီဢ္ဖိခဲလဿာ္ လဿ တဿ္သ့အိဢ္မူအဂီဿ္၊ ဒ္ပစံးတဿ္အသိး လဿတဿ္ဒိဢ္ထီဢ္ တဆီဘဢ္တဆီလဿ တဿ္သ့ပာ္လုဿ္ပာ္ ပွ႔ၯ တဿ္၊ တဿ္ဂုၯထီဢ္ပသီထီဢ္ လဿတဿ္စူဿ္တဿ္နာ္၊ တဿ္သကဲာ္ပ၀း လဿအဂ့ၯဒီး တဿ္သ့အိဢ္မူဘဢ္လီဿ္ ဘဢ္က်ဲ ဘဢ္ဆဿဘဢ္ကတီဿ္ အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

မိဿ္ပဿ္အတဿ္မၯမ့ဿ္ တဿ္မၯလဿာ္ဆဿလဿာ္ကတီဿ္လဿ အလိဢ္ဘဢ္ တဿ္သ့တဿ္ဘဢ္ဒီး တဿ္ပာ္သူဢ္ ပာ္သးလဿ အဂ့ၯလီၯ. လိဢ္ဘဢ္တဿ္ပာ္ဖွိဢ္မၯသကိးတဿ္န႔ဢ္လီၯ. ထဲမိဿ္တဂၯဧိၯ၊ ပဿ္တဂၯဧိၯ န႔ဢ္ တလဿပွဲၯဘဢ္. လဿဟံဢ္ဃီ လဿပွၯအိဢ္အါဒံအါဂၯ အပူၯန႔ဢ္၊ အလီဿ္အိဢ္လဿ ပွၯကိးဂၯကမၯ သကိး တဿ္န႔ဢ္လီၯ.

တဿ္မ့ဿ္မိဿ္မ့ဿ္ပဿ္ မ့ဿ္ပွဲၯဒီး မူဒါလဿ အဒိဢ္၀ဲဃဿ၀ဲ ဘဢ္ဆဢ္ အိ္ဢ္ဒီး အဘ်ဳးအဖွိဢ္ အဘူးအလဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ အါအါ န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္တဿ္သူဢ္ထီဢ္ဘွီထီဢ္ သးသမူလုဿ္ဒိဢ္ပွ႔ၯဒိဢ္တဖဢ္၊ ဒူဢ္ထဿဒီး တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္တဿ္အခိဢ္ အဃဿၯ၊ ထံကီဿ္ဒီး ယြၯအဘီအမုဿ္ အတဿ္မၯန႔ဢ္လီၯ.

(ဟံးန႔ဿ္အီၯလဿ သရဢ္မုဢ္ မဢ္ရွံထဢ္သ့ အတဿ္ကြဲးလဿ ကညီကႜိဖိကရဿတနံဢ္တဘ်ီမဲးကစံ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ အပူၯန႔ဢ္လီၯ.)

မ္ယြၯဆိဢ္ဂ့ၯပွၯဖးလံာ္ဖိကိးဂၯဒဲးတက့ဿ္....

Posted in: မိဿ္ပဿ္သနဿဢ္