ဟံးတလဿဢ္ (Hitler) အမုဿ္နံၯလဿခံကတဿဿ္

ထံကီဿ္ခိဢ္နဿ္၊ ပွၯဒူပွၯဃိၯတဖဢ္ အတဿ္အိဢ္မူလဿ အ၀ဲသ့ဢ္လဲၯခီဖ်ိ၀ဲ တဖဢ္ တုၯအမုဿ္နံၯလဿအသံ ၀ဲ တနံၯန႔ဢ္ မူ၀ဲဒ္လဲဢ္၊ သံ၀ဲဒ္လဲဢ္န႔ဢ္ ပွၯအဲဢ္ဒိးသ့ဢ္ညါန႔ဢ္လီၯ.

ပွၯဒူပွၯဃိၯ ပွၯအဿတဲာ္ကီာ္လဿ အသးအိဢ္မၯသံ ပွၯယူဒၯဖိတဖဢ္၊ အတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯအတဿ္တိာ္ တဖဢ္၊ မၯ၀ဲဒီး ပွၯယူဒၯဖိတဖဢ္ ဘဢ္သံဘဢ္ပွဿ္၀ဲအါမး န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ မုဿ္တနံၯဖဲ ထံယြၯလီၯ တရံး က့ၯဆူအအိဢ္န႔ဢ္ သံ၀ဲဒ္လဲဢ္န႔ဢ္ ဘဢ္တဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္အီၯန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္ဂ့ဿ္လဿ တဿ္ဖီလာ္အံၯ မ့ဿ္ဟံးတလဿဢ္ (Hitler) မူတ့ဿ္၀ဲဖဲ အကသံအမုဿ္နံၯအကတဿဿ္တနံၯ

လဿအဂီဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္အသုးခိဢ္ (P.A) (ကိုယ္ေရးအရာရွိ) လဿအအိဢ္ဘူးဘူးတံဿ္တံဿ္ဒီးအီၯတဂၯ အတဿ္ကြဲး ဖ်ါထီဢ္က့ၯအဂ့ဿ္ န႔ဢ္လီၯ.

၁၉၄၅ နံဢ္၊ လါအ့ျဖ့ဢ္ (၃၀) သီ၊ ဟါ ၄း၀၀ နဢ္ရံဢ္ဃဢ္ဃဢ္.
က်ိတရံးပိဿ္ထီဢ္တဆိ၊ ယနဿဘဢ္ညီအလုဿ္၊ ထံဢ္ဘဢ္စ့ဿ္ကီး ညီအခုဢ္တဖဢ္၊ ယသ့ဢ္ညါတဘ်ီဃီ လဿ ဟံးတလဿဢ္ ခးသံလီၯကြံာ္အသးလံ. မၯကတဿဿ္ကြံာ္အသးသမူလံ. ဖဲ အဆဿကတီဿ္အခါ န႔ဢ္ ယအိဢ္ လဿ၀့ဿ္ ဘဿလ့ဢ္ ဖဲကိတိာ္ခိဢ္က်ဿဿ္အ၀ဲၯလီဿ္၊ ဟီဢ္ခိဢ္အဖီလာ္၊ ယိာ္၀ဲ ၃၀ ခီဢ္ယီဿ္၊ တဿ္သူဢ္ထီဢ္ တဖ်ဿဢ္ အပူၯန႔ဢ္လီၯ.

တကတီဿ္ဃီန႔ဢ္ ရဿရွဢ္အသုးဖိတဖဢ္ ခးလီၯက်ိဖးဒိဢ္လဿ ၀့ဿ္ခိဢ္ဘဿလ့ဢ္အပူၯ၊ လီၯဘဢ္၀ဲတီတီဖဲ ကိတိာ္ခိဢ္က်ဿဿ္၀ဲၯလီဿ္ အိဢ္၀ဲ အလီဿ္၊ တဿ္သူဢ္ထီဢ္တနီၯနီၯ လီၯပွီဿ္၀ဲ၊ တဘ်ီဃီ လဿဟီဢ္ခိဢ္အဖီ လာ္န႔ဢ္ တဿ္အိဢ္မးဘွ႔ဢ္ယုဿ္ကလာ္လီၯ.

ယပာ္ဒူထီဢ္ယသး၊ ယလဲၯႏုာ္လီၯဆူ ဒဿးပူၯလဿ လီဿ္မံခးတဖ်ဿဢ္အဖီခိဢ္ ယထံဢ္ဘဢ္ဟံးတလဿဢ္ ဆ့ဢ္နီၯ၀ဲဖဲန႔ဢ္၊ ယထံဢ္ဘဢ္ ဖဲအ၀ဲအနဿ္တကံၯထံးန႔ဢ္ က်ိခ်ံအလီဿ္အိဢ္၀ဲ၊ သြံဢ္တဖဢ္ ဟဲလီၯပဿဿ္လဿ အဘီးပၯ၊ သုးအကူအသိးလဿ အကူသိး၀ဲဖဲ တယံာ္ဒံးဘဢ္ ယဃုထဿန႔ဿ္အီၯလဿ ကကူကသိး၀ဲ အဂီဿ္ န႔ဢ္ အတိၯခ်ံးအသး တဟးဂီၯနီတစဲးဘဢ္. အက်ိတရံးတဆိ (၇.၆၅) လီၯတဲာ္၀ဲဖဲအကပၯန႔ဢ္လီၯ. တယံၯတဘူးဒီးအီၯန႔ဢ္ ယထံဢ္ဘဢ္စ့ဿ္ကီး က်ိတရံး (၆.၃၅) အိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲတဆိလီၯ.

ဖဲန႔ဢ္ ယထံဢ္ဘဢ္ ႃအံဘဿၯႀဘီ႗ (Eber Brown) မ့ဿ္အမါ (အမဿၯ) အစိဢ္ အိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဖဲ အကပၯန႔ဢ္ လီၯ. ယသ့ဢ္ညါတဘ်ီဃီလဿ အ၀ဲဒဢ္ သံဆိန႔ဿ္ ဟံးတလဿဢ္တစဲးန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲအမဲာ္သဢ္ တဖ်ါလဿ အအိဢ္ဒီး တဿ္ပနီဢ္ နီတမံၯဘဢ္. ယကြဿ္အီၯ လီၯဂာ္ဒ္ ပွၯမံဘဢ္ပွၯအသးတဂၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္နာ္ သက့ အ၀ဲဒဢ္အသးသမူတအိဢ္လဿၯဘဢ္. မ့အ၀ဲဒဢ္အိလီၯ၀ဲ ကသံဢ္စုဢ္အဃိလီၯ. ဂီၯအ၀ဲန႔ဢ္ လဿမုဿ္ဂီၯ၊ ဂီၯဂီၯကလဲာ္အ၀ဲဒဢ္ မၯသံကြံာ္၀ဲအထြံဢ္ လဿအအဲဢ္၀ဲ တဒု ႃႀဘီၯဒံၯ႗ (Browndy) ဒီးထြံဢ္ အဂၯခံဒုစ့ဿ္ကီးလီၯ.

ဖဲလါအ့ျဖ့ဢ္ ၂၅ သီအနံၯန႔ဢ္ ဟံးတလဿဢ္ကိးယၯ၊ ယလဲၯဆူအအိဢ္၊ အ၀ဲဒဢ္ အိဢ္လဿဒဿးဖိတဖ်ဿဢ္ အပူၯ လဿပွၯပာ္ဟီဢ္ခိဢ္ဂီၯ၊ ပွၯထုးဟီဢ္ခိဢ္ဂီၯ၊ တဿ္ဘဢ္ထြဲတုၯအိဢ္လိာ္သး ဒဿးတဖ်ဿဢ္အပူၯ၊ ယထံဢ္ ဘဢ္လဿ ဒဿးတဖ်ဿဢ္အပူၯ တဿ္လီၯမုဿ္လီၯကလဲအိဢ္၀ဲ၊ အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ ရဿရွဢ္အသုးတဖဢ္ ဟဲႏုာ္လီၯဆူ ဘဿလ့ဢ္အ၀့ဿ္ပူၯလံ. ဟံးတလဿဢ္ အိဢ္ဒဢ္ဖဲ ဒဿးအ၀ဲန႔ဢ္ အပူၯလီၯ.

ဒဿးဖိအ၀ဲအံၯ အိဢ္၀ဲသံဢ္သံဢ္သဲသဲ (ရိုးရိုးေလး)၊ ဒဿးတဒဿးန႔ဢ္ ဟံးတလဿဢ္အကစဿ္မံ၀ဲ၊ မ့မ့ဿ္အ၀ဲ တဒဿးန႔ဢ္ ႃအံၯဘဿၯႀဘီ႗ မံ၀ဲအဒဿး၊ မ့မ့ဿ္ ဒဿးအဂၯတဒဿး ႃဂိဘဲလ္႗ ဒီးအမဿၯ မံ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တုၯယလဲၯႏုာ္လီၯဆူအဒဿးပူၯန႔ဢ္ ယဟ့ဢ္အီၯတဿ္ယူးယီဢ္၊ အ၀ဲဟ့ဢ္ဆဿက့ၯယၯ တဿ္ယူးယီဢ္၀ံၯ၊ ယထံဢ္လဿ အ၀ဲဒဢ္ဆ့ဢ္နီၯလဿအစီဿ္နီၯခိဢ္၊ ယထံဢ္ဘဢ္အမဲာ္လီၯ၀ါ၊ အမဲာ္သဢ္တမုာ္ဘဢ္. အမဲာ္သဢ္ လီၯ၀ါဒ္ ပွၯသြံဢ္တအိဢ္ဘဢ္ တဂၯအသိး၊ အ၀ဲကြဿ္ယၯထံထံ၊ မၯသးဒ္ တဿ္အိဢ္လဿအ၀ဲဒဢ္အပူၯ လဿကတဲတဿ္ဒီးယၯ၊ ကမၯလိာ္ယၯတဿ္လဿ အကါဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲစံးယၯ ႃလ့န္႗ (Ling) ၊ ခဲအံၯ ယအဲဢ္ဒိးပ်ဲကြံာ္နၯ၊ ဟ့ဢ္နၯတဿ္သဘ်႕လဿ နကက့ၯအိဢ္ဒီး နပွၯဟံဢ္ဖိဃီဖိလီၯ.

ယစံးဘဢ္အီၯ၊ ႃဖဲတဿ္ဆဿကတီဿ္အဂ့ၯအဘဢ္အခါ ယအိဢ္ဒီးနၯ၊ မုဿ္နံၯလဿအကဟဲတဖဢ္ ကြဿ္ဖဲ တဿ္ကမၯအသးဒီးယၯ တမံၯမံၯ၊ ယကမူ၊ ယကသံဃုာ္ဒီးနၯလီၯ.႗ မၯသးဒ္ ယကတိၯတဿ္ဒီးအီၯန႔ဢ္ တဿ္တဘဢ္ဃူးဘဢ္ဃးအီၯဘဢ္. အ၀ဲဒဢ္ ယူာ္ထီဢ္အစုတ၀ာ္ (ပမ့ဿ္ကြဿ္လဿ တဿ္ဂီၯမူအပူၯ၊ ဟံးတလဿဢ္ မ့ယူာ္ထီဢ္အစုန႔ဢ္ ယူာ္ထီဢ္၀ဲ တလဿကြံာ္အခိဢ္)၊ မ့မ့ဿ္ ဘ်ီအ၀ဲအံၯ အ၀ဲယူာ္ထီဢ္အစုထဲ တ၀ာ္ဒီး စံးပာ္ဒ္အံၯ…

ႃယၯဒီး အံၯဘဿၯႀဘီ ပအဿဢ္လီၯအီလီၯလိာ္ပသးလဿ ပကသံဒ္သိးလီၯ. ခဲအံၯ ယဟ့ဢ္လီၯနၯ တဿ္ကလုဿ္လဿ ပခံဂၯပစိဢ္န႔ဢ္ နကဒြဲဢ္ကြံာ္လဿမ့ဢ္အူလီၯ. တုၯပခံဂၯ ပသံ၀ံၯန႔ဢ္ ပခံဂၯပစိဢ္အံၯ မတၯမး ကြဿ္နီဢ္အီၯတဘဢ္ဘဢ္. ပာ္ဃာ္သိ (မ့ဢ္ဆဢ္ - ဓါတ္ဆီ) တဿ္အစိဢ္တဖဢ္ ကးဘဿဒီးယဢ္၊ ယဢ္အဖီခိဢ္ လူလီၯမ့ဢ္ဆဢ္၊ တဿ္လဿအဘဢ္ဃးဒီးယၯ၊ ယတဿ္ဖိတဿ္လံၯခဲလဿာ္န႔ဢ္ ပာ္တီဿ္ နီတခါ တဂ့ၯ၊ နဘဢ္ဒြဲဢ္အူကြံာ္ ခဲလဿာ္၊ ဘဢ္ဆဢ္လဿစီဿ္နီၯခိဢ္ စီၯပၯ ဖရဲးဒရံး အဂီၯတဘ့ဢ္န႔ဢ္ တဘဢ္ဒြဲဢ္ အူကြံာ္တဂ့ၯ. တဿ္ကလုဿ္လဿ ယဟ့ဢ္နၯန႔ဢ္ မၯအီၯတုၯအ၀ံၯတက့ဿ္. နနဿ္ပဿဿ္ဧါ.႗ ယစံးအီၯ၊ ႃယကမၯဒ္ နဟ့ဢ္လီၯနကလုဿ္အသိးန႔ဢ္လီၯ.႗

ယသ့ဢ္ညါလဿ ဟံးတလဿဢ္အံၯ အ၀ဲကထြးထီဢ္ဃ့ဿ္ပူၯဖ်ဲးအသးသမူ ဆူတဿ္လီဿ္အဂုၯအဂၯန႔ဢ္ တအဲဢ္ဒိးလဲၯ၀ဲဘဢ္. အဲဢ္ဒိးပာ္လီၯဒဢ္အခိဢ္ဖဲ ၀့ဿ္ဘဿလ့ဢ္ အပူၯအံၯလီၯ. အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ အ၀ဲဒဢ္ ဘဢ္ယိဢ္၀ဲလဿ ရဿရွဢ္ကဖီဢ္မူန႔ဿ္အီၯ၊ မ့တမ့ဿ္ ခ်ဳးန႔ဿ္အီၯ လဿအသံ၊ ဒ္မူၯစိၯလနံၯအသိး တဿ္ခူဢ္ထီဢ္ က့ၯအစိဢ္ဒီး အမါယဿ္တဖဢ္အစိဢ္အဃိ၊ အ၀ဲဒဢ္ ဘဢ္ယိဢ္၀ဲဒဢ္ တမံၯအံၯ ဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ.

စံးကဒီး၀ဲ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ ကဖီဢ္န႔ဿ္ယၯ၊ မၯန႔ဿ္ယၯလဿအမူမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ သံမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ ကက့ၯစိာ္ယၯဆူ ၀့ဿ္မီဢ္စကိဢ္၊ ကဒုးနဲဢ္ယၯလဿ ပွၯထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ အမဲာ္ညါန႔ဢ္ တဿ္ဒ္န႔ဢ္တဖဢ္ သုတအိဢ္တဂ့ၯန႔ဢ္ ဒ္ယဟ့ဢ္နၯ တဿ္ကလုဿ္အသိး မၯတက့ဿ္.

လါအ့ျဖ့ဢ္အသီ ၂၀၊ ဖဲအသးပွဲၯထီဢ္ ၅၆ နံဢ္၊ မၯအတဿ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဆဿက့ၯအလီဿ္အခါ၊ ဖ်ါလဿအ၀ဲဒဢ္ အသးခုမး၊ အသုးခိဢ္ဖးဒိဢ္ တဖဢ္ လဿအနာ္န႔ဿ္၀ဲတဖဢ္ အစုဒုဢ္စုတီၯဒ္ ႃဘီမဲန္၊ ကိအဿရ့၊ ရံးဘ့ဢ္ထရီး၊ ကံၯတဲလ္႗ တဖဢ္ အသုးခိဢ္သုးနဿ္တဖဢ္ ဟဲ၀ဲအါဂၯ လဿအတဿ္မၯ တဿ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ဆဿက့ၯအလီဿ္ တဘ်ီ ညါအံၯန႔ဢ္လီၯ.

ကႜဿမနံဢ္ အသုးခိဢ္သုးနဿ္တဖဢ္ အတဿ္တိာ္ဖးဒိဢ္တဘီမ့ဿ္၀ဲ၊ ႃတီတုၯအကတဿဿ္႗ တဿ္မၯတဿ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ ဆဿက့ၯအမူးတဘ်ီအံၯ ဟံးတလဿဢ္တအီဢ္တဿ္ဘဢ္. အိဒဢ္ထဲ နီမုဿ္ထံ အဆဿတခြး၀ံၯတခြး လီၯ. လဿတဿ္ဆဿကတီဿ္အကီအခဲဒ္အံၯန႔ဢ္ မ့တမ့ဿ္လဿ ဟံးတလဿဢ္ တဂၯဘဢ္ဒီး မတၯမးတအိဘဢ္ နီမုဿ္ထံအဆဿ နီတဂၯဘဢ္. အသုးခိဢ္သုးနဿ္သ့ဢ္တဖဢ္ အိဘဢ္၀ဲထဲ ကီဢ္ဖံဢ္ ဒီးသံးရွဢ္ပ့ဢ္ တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. အံၯဘဿၯႀဘီ သးခုတူဿ္လိာ္ ပွၯတမွံၯတဖဢ္ ပွဲၯဒီး တဿ္မဲာ္မုာ္နါဆဿန႔ဢ္လီၯ.

တဘ်ီတဘ်ီဖဲ ယအိဢ္လဿ အံၯဘဿၯႀဘီအကပၯအခါ၊ အ၀ဲကတိၯတဿ္ဒီးယၯ၊ တဿ္ကတိၯတခါလဿ အိဢ္လဿအပူၯ ပအဿပာ္၀ဲယံာ္လံ၊ အဲဢ္ဒိးဒုးဟးထီဢ္၀ဲယံာ္လံ. မ့ဿ္လဿ တဿ္ဆဿကတီဿ္ တဘဢ္ဒံးဘဢ္ အဃိ၊ တတဲထီဢ္ဖ်ဲးဘဢ္၀ဲ တမံၯန႔ဢ္မ့ဿ္အအံၯ၊ အ၀ဲစံး၀ဲ၊ ႃယၯဒီးဟံးတလဿဢ္ ပခံဂၯပအဲဢ္လိာ္ပသး၊ ခဲအံၯ တဿ္ဆဿကတီဿ္ အထံထီဢ္ထံလီၯ တရံးထီဢ္က့ၯအသးလံ. တဿ္ပူၯဖ်ဲးအလီဿ္ မ့ဿ္တအိဢ္လဿၯ ဘဢ္သဿပ်ဿၯ၊ ယအဲဢ္ဒိးသံ ဒ္ဟံးတလဿဢ္ အမါတဂၯအသိးလီၯ. မ့ဿ္ယတဿ္အဲဢ္ဒိးအဒိဢ္ကတဿဿ္ န႔ဢ္လီၯ. (စးထီဢ္လဿ အံၯဘဿၯႀဘီ အိဢ္၀ဲဒဢ္ဒီး ဟံးတလဿဢ္ တဿ္ဆဿကတီဿ္ ဒီတကတီဿ္န႔ဢ္ ဟံးတလဿဢ္ တပာ္အီၯဒ္ မါတဂၯအသိးဘဢ္အဃိ၊ တဿ္လဿအအိဢ္ပာ္လဿအပူၯန႔ဢ္ ဟဲဖ်ိးထီဢ္၀ဲဒဢ္ န႔ဢ္လီၯ.)႗

တဿ္ခဲလဿာ္န႔ဢ္ အိဢ္ဒဢ္လဿ ဟံးတလဿဢ္အစုပူၯလီၯ. ဖဲလါအ့ျဖ့ဢ္ ၂၉ သီန႔ဢ္ လဿအဘဢ္ဃးဒီး တဿ္ဒုး တဿ္ယၯအဂ့ဿ္ သုးခိဢ္သုးနဿ္တဖဢ္ အိဢ္ဖွိဢ္၀ဲ၀ံၯန႔ဢ္ ဟံးတလဿဢ္ဒီးယၯ ပဟးထီဢ္လဿ တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ အဒဿးပူၯအခါ၊ ဟံးတလဿဢ္ကတိၯတဿ္ဒီးယၯ၊ ဟ့ဢ္လီၯကဒီးတဿ္ကလုဿ္လဿ ယကမၯအီၯ၊ ဒီးမ့ဿ္တဿ္ လဿ ယနဿ္ပဿဿ္အီၯကီတမံၯန႔ဢ္ မ့ဿ္အအံၯ၊ အ၀ဲစံးဘဢ္ယၯ၊ ႃယကဖ်ီယသးဒီး အံၯဘဿၯႀဘီအဂီဿ္ ကတဲာ္ကတီၯ တဿ္တ့တဿ္ဖ်ီ အမူးတက့ဿ္. တလးမူးပိာ္မုဢ္ပိာ္ခြါ ကဆ့ဢ္နီၯ၀ဲဖဲ စီဿ္နီၯခိဢ္အ၀ဲအံၯ၊ မ့မ့ဿ္ ပွၯအုဢ္သး၊ ဘီမဲလ္၊ ကိၯတဲလ္ ဒီးအမဿၯတဖဢ္ ကဆ့ဢ္နီၯ၀ဲဖဲန႔ဢ္၊ ပွၯလဿအဖ်ီတဿ္ ကဘဢ္မ့ဿ္၀ဲ ၀ီလ္ ထဿဢ္၀ဲးကနဿဢ္ (Walter Wegner) န႔ဢ္လီၯ.႗

မုဿ္ဃ့ဿ္လီၯလံ. ပွၯလဿကဖ်ီတဿ္ ၀ီလ္ထဿဢ္၀ဲးကနဿဢ္တဂၯ ပွၯဃုအီၯတဘဢ္ဘဢ္. အဃိ၊ တဿ္တ့တဿ္ဖ်ီ ဘဢ္တဿ္မၯအီၯလဿ မုဿ္နၯဖးဖီမုဿ္ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. အအံၯတစုမး ဟံးတလဿဢ္ ဒီး အံၯဘဿၯႀဘီ ကဲထီဢ္နီဿ္ဒီမါ၀ၯ တံဿ္နီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

ဟံးတလဿဢ္ အသုးခိဢ္သုးနဿ္လဿ အဟဲမၯလၯကပီၯ မူးတဘ်ီညါအံၯ သူဢ္ခုသးခုဘဢ္ဆဢ္၊ လဿ၀့ဿ္ ဘဿလ့ဢ္အပူၯတခီ ရဿရွဢ္အသုးဖိတဖဢ္ ဟဲႏုာ္လီၯလံ. က်ိဖိ၊ က်ိဖးဒိဢ္တဖဢ္ သီဢ္အဆဿတလီၯတဲာ္ တူာ္နီတဘ်ီဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္၊ သုးခိဢ္သုးနဿ္တဖဢ္ ပာ္တ့ဿ္ကြံာ္ တဿ္ပ်ံၯတဿ္ဖုးဒီး ဟဲမၯဃံမၯလၯ တဿ္တ့ တဿ္ဖ်ီန႔ဢ္လီၯ.

ပွၯလဿအသးဖွံကတဿဿ္မ့ဿ္၀ဲ အံၯဘဿၯႀဘီန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲဒဢ္ ဘဢ္ပာ္မၯအသးဒ္ ဟံးတလဿဢ္အမါ လဿခါလဿ အပူၯကြံာ္၊ ဘဢ္ဆဢ္ မ့မ့ဿ္ဟါအ၀ဲန႔ဢ္ (လါအ့ျဖ့ဢ္ ၂၉) သီန႔ဢ္ အ၀ဲဒဢ္ မ့ဿ္ဟံးတလဿဢ္ အမါလံ. အသုးခိဢ္သုးနဿ္ဒီး အမဿၯတဖဢ္ သးခုဆဿဂ့ၯဆဿ၀ါ အ၀ဲသ့ဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ….

ဘဢ္ဆဢ္ဒီး တလးမူးပိာ္မုဢ္ ဒီးပိာ္ခြါခံဂၯအံၯ လဿတဿ္ဆဿကတီဿ္တအါလဿၯဘဢ္ လဿအ၀ဲသ့ဢ္ အဂီဿ္ ဒီးကဘဢ္သံ၀ဲန႔ဢ္ ပွၯဟဲမၯလၯကပီၯမူးတဘ်ီအံၯ မတၯမး တဆိကမိဢ္ဒီး တသ့ဢ္ညါ၀ဲနီတဂၯဘဢ္.

ယမဿ ႃခီဢ္မဲဒိဢ္႗ (Commando) သုးဖိခံဂၯ စိာ္ထီဢ္ပွၯအစိဢ္ ခံခါလဿတဿ္ခ်ဿ၊ ဘိဢ္ဘံထီဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္ အနီဿ္ဒီဂၯညါဒီး ယဢ္ ဒ္သိးပွၯသု တထံဢ္ဘဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္အမဲာ္တဂ့ၯ န႔ဢ္လီၯ.

အံၯဘဿၯႀဘီ အစိဢ္တခီ သုးခိဢ္ ၀ူၯအၯခႜ႔ထုးထီဢ္အီၯ၊ ဖဲန႔ဢ္ ပထံဢ္ဘဢ္လဿအ၀ဲဒဢ္ ကူသိး၀ဲ တဿ္ကူ တဿ္သိးတဖဢ္ဂ့ၯမး၊ ဖ်ါလီၯအဲဢ္လီၯကြံ၊ သညူးသပွဿ္၊ လဿအစုလိၯတခီ သိးဃာ္၀ဲ နဢ္ရံဢ္တဖ်ဿဢ္ အပ်ံၯဘဢ္ တဿ္ထီအီၯဒီး ထူဘီပလဲးတံနဿဢ္ (Platiner)၊ အ၀ဲဒဢ္ သိးဃာ္၀ဲထီဘိ၊ အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ၊ နဢ္ရံဢ္ အံၯမ့ဿ္ဟံးတလဿဢ္ဟ့ဢ္အီၯလဿ အါနံဢ္အါလါ အပူၯအဃိန႔ဢ္လီၯ.

ယကိးစ့ဿ္ကီး ပွၯသုးဖိသုးခိဢ္သုးနဿ္ တနီၯနီၯ လဿကဟဲမၯစဿၯပွၯ၊ လူလီၯမ့ဢ္ဆဢ္သိ တဘ်ီ၀ံၯတဘ်ီ၊ အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ၊ တဿ္ဆဿကတီဿ္စွၯ ဒိဢ္မးလဿ ဘၯလ့ဢ္ အ၀့ဿ္ပူၯတခီ ယနဿ္ဟူဘဢ္ က်ိဖိက်ိဖးဒိဢ္တဖဢ္ သီဢ္ထီဢ္၀ဲ၊ ဘူးမးဒီးပွၯဖးဒိဢ္လံန႔ဢ္လီၯ.

ပဒြဲဢ္ထီဢ္မ့ဢ္အူဒီး မ့ဢ္အူအီဢ္ထီဢ္ တဿ္အစိဢ္ခံခါအံၯလံ. ပွၯအဂၯတဖဢ္ ကြဿ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဘဢ္ဆဢ္၊ ပထံဢ္ဘဢ္လဿ ဟံးတလဿဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ အံၯဘဿၯႀဘီမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ အကူအသိးတဖဢ္ မ့ဢ္အူအီဢ္ကြံာ္ခဲလဿာ္လံ သနာ္က့၊ အကစဿ္တခီ မ့ဢ္အူအီဢ္တလဿာ္ဘဢ္. နကြဿ္နီဢ္အီၯဒီးစံး အ၀ဲန႔ဢ္ မ့ဿ္ဟံးတလဿဢ္၊ အ၀ဲန႔ဢ္ မ့ဿ္အံၯဘဿၯႀဘီန႔ဢ္ သ့ဒံး၀ဲလီၯ.

ဖဲအဆဿကတီဿ္အခါန႔ဢ္ သုးခိဢ္မၯတ့ဢ္ဘီမဲ အိဢ္ဒီး အတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯဒ္လဲဢ္ယတဲတသ့ဘဢ္. ယနီဿ္ ကစဿ္ဒဢ္ယဲ ယဟ့ဢ္တဿ္ယူးယီဢ္ဆူ ဟံးတလဿဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ၊ မၯတ့ဢ္ဘီမဲ၊ ကိၯတဲလ္ ဒီး ပွၯသုးဖိ သုးခိဢ္ သးစဿ္တဖဢ္ ဟဲဟ့ဢ္ တဿ္ယူးယီဢ္ဆူ ဟံးတလဿဢ္ အအိဢ္ဒီး ကြဿ္မ့ဢ္အူအီဢ္ တဿ္အစိဢ္ခံခါ အံၯန႔ဢ္လီၯ.

ယနီဿ္ကစဿ္ဒဢ္ယဲ တဿ္ကလုဿ္လဿ ယဘဢ္မၯအီၯ ခံမံၯတမံၯ အိဢ္ဒံး၀ဲအဃိ၊ ယဟးထီဢ္ယက့ၯႏုာ္လီၯ က့ၯဆူ ဒဿးပူၯ၊ တဿ္ပူၯအဖီလာ္၊ ကယဲဿ္မ့ဿ္တဿ္ဖိတဿ္လံၯလဿ အဘဢ္ဃးဒီး ဟံးတလဿဢ္န႔ဢ္ ယစိာ္ ထီဢ္အီၯခဲလဿာ္၊ ဒြဲဢ္အူကြံာ္လဿ မ့ဢ္အူခဲလဿာ္၊ တဿ္ဆဿကတီဿ္ကအိဢ္၀ဲလဿ အနဢ္ရံဢ္ညါ၊ ယတဿ္မၯ အါဒဢ္တဂၯ၊ ဖဲယတဿ္မၯ၀ံၯအခါ၊ ယသ့ဢ္ညါဘဢ္လဿ ခီဢ္မဲဒိဢ္သုးဖိတဖဢ္ ထုးထီဢ္ကြံာ္ ပွၯခံဂၯအစိဢ္ ၀ံၯခူဢ္လီၯ ကြံာ္၀ဲလဿ တဿ္လီဿ္အဂၯတတီၯလံန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္သံကြဿ္အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿ ပွၯကိးဂၯဒဲးအပူၯ လဿမ့ဿ္ အံၯဘဿၯႀဘီအံၯ ကဲထီဢ္ဘဢ္ ဟံးတလဿဢ္ အမါ လဿတမ့ဿ္အမါနီဿ္နီဿ္ဘဢ္န႔ဢ္ အိဢ္လံဆံးယံာ္လဲဢ္. လဿခံ မ့ဿ္ကဲထီဢ္ဘဢ္ နီဿ္နီဿ္ဧါန႔ဢ္ ဖဲယဟး ထီဢ္ဘဢ္လဿ ဃိာ္ပူၯ၀ံၯအခါ ဒဢ္လဲာ္ ပွၯသံကြဿ္ဒံး တဿ္သံကြဿ္အ၀ဲအံၯန႔ဢ္လီၯ. အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ တဿ္လဿ အမၯတ့ဿ္လံအသးတဖဢ္ မတၯမး တသ့ဢ္ညါဘဢ္.

စးထီဢ္လဿ ၁၉၃၅ နံဢ္၊ ယႏုာ္လီၯမၯတဿ္လဿ ဟံးတလဿဢ္အ၀ဲၯဒဿးပူၯဒ္ ပွၯမၯစဿၯအီၯ ဘူးဘူး တံဿ္တံဿ္ (P.A) တဂၯအသိးအခါ န႔ဢ္ ယထံဢ္ဘဢ္ အံၯဘဿၯႀဘီ န႔ဢ္ အိဢ္၀ဲဒဢ္ဒီး ဟံးတလဿဢ္ ဘူးဘူး တံဿ္တံဿ္ လဿအခါန႔ဢ္လံ. ဟီဢ္ခိဢ္ တဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီ ဒီကတီဿ္ တုၯလဿ အ၀ဲသ့ဢ္ အိဢ္လဿ ဟံဢ္လဿ ဟီဢ္ခိဢ္ဖီလာ္ တုၯလဿနဢ္ရံဢ္ လဿခံကတဿဿ္လဿ အ၀ဲသ့ဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္ အိဢ္၀ဲဒဢ္ ဘူးဘူးတံဿ္တံဿ္ဒ္ န႔ဢ္လီၯ.

အံၯဘဿၯႀဘီ မ့ဿ္ကႜိသရဢ္လဿအ အိဢ္လဿ၀့ဿ္မႜဴနံးအပူၯတဂၯ အဖိမုဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ဒိဢ္တဿ္ဃဲၯဃဲၯ အသးအိဢ္၀ဲ (၁၉) နံဢ္အခါ အ၀ဲဒဢ္ ႏုာ္လီၯမၯတဿ္လဿ ၀့ဿ္ဆဲလ္ဘးအပူၯလဿ ပွၯဒိတဿ္ဂီၯတဂၯ အတဿ္မၯလီဿ္ န႔ဢ္လီၯ. ပွၯဒိတဿ္ဂီၯတဂၯတခီ သ့ဢ္ညါလိာ္သးဒီး ဟံးတလဿဢ္ အဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ ထံဢ္သ့ဢ္ညါလိာ္အသးဖဲန႔ဢ္လီၯ. အံၯဘဿၯႀဘီ တဂၯ မၯဒဢ္အသး သံဢ္သံဢ္သဲသဲ (ရိုးရိုးေလး)၊ တလိာ္ ဃံလိာ္ဂ့ၯအသး သနာ္က့၊ အတဿ္ဃံတဿ္လၯလဿ အထုးန႔ဿ္ဒုးသူဢ္ဂံဿ္သူဢ္ဂဲၯအီၯ အိဢ္ထီဢ္၀ဲလဿ ဟံးတလဿဢ္အပူၯထီဘိန႔ဢ္လီၯ. တမံၯန႔ဢ္ ဟံးတလဿဢ္ ပာ္ဒဢ္အီၯဒ္ ပွၯပတီဿ္မုဢ္တဂၯအသိးန႔ဢ္လီၯ.

စးထီဢ္လဿ ၁၉၃၆ နံဢ္ ဟံဢ္တဖ်ဿဢ္လဿ ဟံးတလဿဢ္ အိဢ္၀ဲန႔ဢ္ ဘဢ္တဿ္လဲလိာ္ကြံာ္ အက့ဿ္ အဂီၯ၊ မံဒဿး အိဢ္၀ဲ လြံဿ္ဒဿး၊ တဒဿးန႔ဢ္ ဟံးတလဿဢ္၊ တဒဿးန႔ဢ္ အံၯဘဿၯႀဘီ၊ မ့မ့ဿ္ဒဿးအဂၯ တဖဢ္ ပွၯလဿ အဘဢ္ဃးဒီးဘဢ္ထြဲ ဒီးအီၯတဖဢ္ အိဢ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ.

အံၯဘဿၯႀဘီတမ့ဿ္ ပွၯအဆိကတဿဿ္တဂၯလဿ အအိဢ္ဘဢ္ဒီး ဟံးတလဿဢ္ဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္ ဖဲ ဟံးတလဿဢ္ ထံဢ္ဘဢ္အီၯ အဆိကတဿဿ္တဘ်ီန႔ဢ္ အ၀ဲဒဢ္ အတဿ္ဃံတဿ္လၯ ဖီဢ္န႔ဿ္ ဟံးတလဿဢ္ တုၯ ဟံးတလဿဢ္ ဟးဖးဒီးအီၯတကဲဘဢ္အဃိ၊ မ့တမ့ဿ္ဘဢ္လဿ အံၯဘဿၯႀဘီ ဘဢ္ဒီး ပွၯပိာ္မုဢ္အဂၯ တအိဢ္ဘဢ္. ဘဢ္မႏုၯအဃိလဲဢ္န႔ဢ္ ယမံဒဿးန႔ဢ္ ဘူးဒီး အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ လဿာ္အဒဿးအဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ မၯတဿ္မႏုၯလဲဢ္န႔ဢ္ ယသ့ဢ္ညါ ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္စံးဆဿလဿ အဖီခိဢ္န႔ဢ္ လါအ့ျဖ့ဢ္ ၂၉ သီ၊ မုဿ္နၯယိာ္အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ အံၯဘဿၯႀဘီ မ့ဿ္နီဿ္နီဿ္ ဟံးတလဿဢ္ အမဿၯန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး လါအ့ျဖ့ဢ္ ၃၀ သီ၊ ဟါ ၄း၀၀ နဢ္ရံဢ္ဃဢ္ဃဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ မၯ ကတဿဿ္ကြံာ္ အသးသမူန႔ဢ္လီၯ.

ဟံးတလဿဢ္မ့ဿ္ပွၯအပ်ဳဿ္တဂၯဧါ.
တဿ္သံကြဿ္တဘီအံၯ ဘဢ္တဿ္သံကြဿ္အီၯအါမး၊ အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ၊ အ၀ဲမ့ဿ္ပွၯလဿအသးဒိဢ္ သးျပီ တဂၯ၊ ဖဲအ၀ဲဒဢ္သးဒိဢ္တဿ္အခါ န႔ဢ္အ၀ဲဒဢ္ အ့ဢ္ယာ္ကြံာ္ခ်ီဢ္ (ေကာ္ေဇာ)၊ ဖွီယာ္ကြံာ္ ပဲႀတီ အယဢ္ဘ်း တဒဿတဖဢ္၊ တဿ္ကြဲးနီဢ္ အိဢ္၀ဲဒ္န႔ဢ္၊ ဘဢ္ဆဢ္ စးထီဢ္ဖဲ ယအိဢ္ဒီးအီၯန႔ဢ္ ယတထံဢ္ လဿအ၀ဲမၯ၀ဲ ဒ္န႔ဢ္နီတဘ်ီဘဢ္.

အ၀ဲဒဢ္မ့ဿ္ပွၯတဂၯလဿ အအိဢ္မူ၀ဲ ဒ္ခိဢ္နဿ္တဂၯ အက့ဿ္အဂီၯအရူာ္အသဲး ၾကဿးအိဢ္၀ဲ တဂၯ အသိးန႔ဢ္လီၯ. ပယီၯဖိအတဿ္ကတိၯအိဢ္၀ဲ (ပြဲမ၀င္ခင္ အျပင္ကက်င္းပ)၊ အ၀ဲဒဢ္ မ့ဿ္ဘဢ္ ကတိၯတဿ္လဿ ပွၯကမ်ဿဿ္အက်ါန႔ဢ္ ဒ္သိး အတဿ္ကတိၯကလဲၯအသး ဘ်႕ဘ်႕ဆွီွဆွီ အဂီဿ္၊ မဿအပ်ဲဿ္အဘီဢ္တဖဢ္ ဆ့ဢ္နီၯလဿအမဲာ္ညါ၊ ကတိၯလိ၀ဲ၊ မၯလိ၊ မၯလ့ၯ၀ဲ ကတဲာ္ကတီၯအသး ခံနံၯဒီးခံနၯညါန႔ဢ္လီၯ. ထဲန႔ဢ္တကးဘဢ္ ဖီဢ္ဃာ္နဢ္ရံဢ္လဿ အစုပူၯ၊ ဆဿထဿဢ္လဿမဲာ္ထံ ကလၯ အမဲာ္ညါ ဒီးကတိၯတဿ္န႔ဢ္လီၯ.

အတဿ္ပာ္မဲာ္ပာ္နါ၊ အတဿ္နဲဢ္စုပႜးခီဢ္တဖဢ္ တမံၯစုာ္စုာ္၊ ကအိဢ္အဂီဿ္၊ ကသးမံ၀ဲအဂီဿ္၊ အိဢ္ဆဿ ထဿဢ္လဿ မဲာ္ထံကလၯအမဲာ္ညါ၊ ကတိၯလိ၀ဲ၊ မၯလိ၊ မၯလ့ၯ၀ဲ တုၯအသးမံ၀ဲတစုဒီး ကတိၯတဿ္လဿ ပွၯအမဲာ္ညါန႔ဢ္လီၯ.

အ၀ဲဒဢ္အိဢ္ဒီး အတဿ္ဂံဿ္စဿ္ဘါစဿ္တခါ..
ယအိဢ္လဿ အ၀ဲဒဢ္အစုပူၯ အိဢ္၀ဲအနံဢ္ ၁၀၊ အ၀ဲဒဢ္ဖးလံာ္ လဿတဿ္ဒိအီၯလဿ စဲးဒိလံာ္န႔ဢ္ ဘဢ္ဖး၀ဲဒီး မဲာ္ဒီး (မ်က္မွန္)၊ ဘဢ္ဆဢ္ဒီး အ၀ဲဒဢ္ပ်ံၯ၀ဲလဿ ပွၯကထံဢ္ဘဢ္အီၯလဿ အဖးလံာ္ ဒီး မဲာ္ဒီး အဃိလီၯ. အဂ့ဿ္ဒ္အံၯ၊ အ၀ဲဒဢ္ ကတိၯသြါအကီာ္လဿ သါတထီထီဢ္ မဲာ္ဒီး နီတဘ်ီ ဘဢ္ န႔ဢ္လီၯ.

လဿအ၀ဲဒဢ္ဖးလံာ္ကသ့အဂီဿ္ ပွၯဘဢ္မၯန႔ဿ္အီၯ စဲးဒိလံာ္ လံာ္မဲာ္ဖ်ဿဢ္ဖးဒိဢ္၊ မ့ဿ္ဒ္သိး ဖဲအကတိၯ တဿ္အခါ၊ အ၀ဲဒဢ္ သုတထီဘဢ္ မဲာ္ဒီး တဂ့ၯန႔ဢ္လီၯ.

ပွၯတဂၯဒီးတဂၯ အလုဿ္အလဿ္န႔ဢ္ မၯလီၯမဿ္၀ဲတညီဘဢ္. အါဘ်ီ ဖဲအ၀ဲဒဢ္ ကတိၯတဿ္ခါ ထဿႏုာ္လီၯအစုလဿ အဆ့ကၯထဿဢ္ပူၯ၊ ထုးထီဢ္၀ဲ၊ သ့ဢ္နီဢ္လီၯက့ၯအသး ပာ္ခူသူဢ္က့ၯအစု အခ်ဿတခီ၊ ဖဲအ၀ဲကတိၯတဿ္အခါ၊ တဘ်ီဘ်ီ ကတိၯတဿ္လဿ တဿ္သူဢ္ဆူဢ္သးဆူဢ္အပူၯ၊ ယူာ္ထီဢ္အစု လဿအစုပူၯ အိဢ္ဒီး မဲာ္ဒီး စွီၯတံာ္ဃာ္၀ဲ ဃံးဃံး၊ မဲာ္ဒီးတဘွံး၊ ကဿ္ဘဢ္အသး တစွၯဘ်ီဘဢ္. မဲာ္ဒီးကဿ္သဘွံး လီၯကလဲဒ္အံၯ အိဢ္၀ဲအဘ့ဢ္ ၃၀ ညါန႔ဢ္လီၯ.

အ၀ဲဒဢ္အလုဿ္အလဿအဂၯတခါ….
လဿအ၀ဲဒဢ္ ကြဲးလံာ္အစီဿ္နီၯခိဢ္န႔ဢ္ သူ၀ဲစဿဿ္ဘိ အလြဲဿ္ အဂီၯ၊ အလါ (လါဟ့)၊ အလုး အိဢ္၀ဲ ထီဘိလဿ အစီဿ္နီၯခိဢ္န႔ဢ္လီၯ.

အ၀ဲစံး၀ဲ၊ ဖဲပကြဲးတဿ္လဿ ပဒုဢ္ပဒါအိဢ္အခါန႔ဢ္ ပဘဢ္ကြဲးအီၯလဿ အဂီၯ၊ ဆူပတံၯသကိးအိဢ္ န႔ဢ္ ပဘဢ္ကြဲးအီၯလဿ အလါ၊ ပမ့ဿ္ပာ္သူဢ္ပာ္သး ကြဲးနီဢ္ကြဲးဃါ တဿ္တမံၯန႔ဢ္ ပဘဢ္ကြဲးအီၯ လဿ အလုး န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ တုၯအ၀ဲဒဢ္ အသးဒိဢ္ထီဢ္ နီဿ္ကီဿ္လံန႔ဢ္ စဿဿ္ဘိ၊ အဂီၯဂ့ၯ၊ အလါဂ့ၯ၊ အလုးဂ့ၯ ကဿ္လီၯကလဲကြံာ္လဿ အမဲာ္ညါ ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ.

ဖဲအ၀ဲဒဢ္ကဒုးအိဢ္ထီဢ္ဘီမုဿ္ဖးဒိဢ္ ဒ္အတိာ္ပာ္၀ဲအသိး၊ ကလီၯပွီဿ္ကြံာ္၀ဲအဆဿကတီဿ္ ဘူးထီဢ္ လံန႔ဢ္ အနီဿ္ကစဿ္ အိဢ္ဖ်ါအသးပွဿ္န႔ဿ္ ၾကဿးပွဿ္တက့ဿ္၊ မၯအသးဒ္ ပွၯအသးပွဿ္တဂၯအသိး၊ အတဿ္အိဢ္ဆူဢ္အိဢ္ခ်႕ ဆံးလီၯစွၯလီၯကြံာ္၀ဲလံ. အခီဢ္လဿ အစ့ဢ္တကပၯ ထုး၊ အမဲာ္ခ်ံကြဿ္ တဿ္ တဖ်ါအါအါလဿၯဘဢ္. အခိဢ္သူ ၀ါထီဢ္လံ. တဿ္သ့ဢ္တဖဢ္အံၯ ပွၯသ့ဢ္ညါဒဢ္စွၯဂၯလီၯ.

လဿအဆဿကတီဿ္ဒ္အံၯန႔ဢ္ အ၀ဲဒဢ္ အကသံဢ္သရဢ္လဿ အပာ္ဂံဿ္ပာ္ဘါ၀ဲန႔ဢ္ မ့ဿ္၀ဲ ဒီးကထဿဢ္ သံၯဧိၯမီၯရဲလ္၊ နာ္အီၯထဲတဂၯန႔ဢ္လီၯ. စးထီဢ္လဿ ၁၉၃၆ နံဢ္န႔ဢ္ အ၀ဲကဲထီဢ္ဘဢ္ ဟံးတလဿဢ္ ကသံဢ္သရဢ္ လဿကအံးကြဿ္အီၯ ဘူးဘူးတံဿ္တံဿ္ လဿာ္အခဿးတဂၯန႔ဢ္လီၯ.

အ၀ဲဒဢ္ အိဢ္ဒီးကဖုတဿ္ဆါ၊ မံတန႔ဿ္ဘဢ္တဿ္ဆါ၊ ကသံဢ္လဿ မံကန႔ဿ္အဂီဿ္ ကသံဢ္သရဢ္ ဘဢ္မၯန႔ဿ္အီၯ ၁၂ ကလုာ္၊ အ၀ဲဒဢ္ဖဲ အကတိၯတဿ္လဿ ပွၯမဲာ္ညါအခါ၊ အကဖုတဿ္ဆါ မၯတံာ္ တာ္အီၯတဘ်ီဘ်ီ အဃိ၊ တခ်ဳးလဿအ၀ဲကတိၯတဿ္၊ တဿ္ဘဢ္ဆဲးဆိပာ္န႔ဿ္အီၯကသံဢ္၊ ဘဢ္ပာ္ ဃာ္စ့ဿ္ကီးအဂၯတဖ်ဿဢ္၊ မ့ဿ္လိဢ္၀ဲဒီး တဿ္ကဆဲးန႔ဿ္အီၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ လဿခံက့ၯ အ၀ဲကတိၯတဿ္ဂ့ၯ တကတိၯတဿ္ဂ့ၯ၊ လဿကမ်ဿဿ္အက်ါန႔ဢ္ တဿ္ဘဢ္ဆဲးန႔ဿ္အီၯ တနံၯတဖ်ဿဢ္ ကိးနံၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ.

လဿခံကတဿဿ္ ကဖုတဿ္ဆါန႔ဢ္ မၯတံာ္တာ္အီၯ အါထီဢ္အဃိ၊ ကသံဢ္သရဢ္ ဟ့ဢ္ကူဢ္အီၯလဿ ကကတီၯအသး၊ လဿတဿ္အီဢ္တဿ္အီ ပွၯဘဢ္ဃုန႔ဿ္အီၯ ပွၯဖီမ့ၯစဲာ္နီး (စားဖိုမွဴး) တဂၯ၊ တဿ္ဒိး တဿ္လဢ္လဿ အ၀ဲဒဢ္ကအီဢ္၀ဲန႔ဢ္ ပွၯဘဢ္မၯကြဿ္အီၯလဿ ကသီရ့ဢ္ဒဿ အပူၯ၀ံၯမး ပွၯဘဢ္ဖီန႔ဿ္ အီၯန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္ဒုးတဿ္ယၯအထံ တရံးက့ၯအသးဆူဢ္ထီဢ္ အဿထီဢ္အဿထီဢ္လံ. အ၀ဲဒဢ္ အသးတဂဿဿ္ တက်ဿၯလဿၯဘဢ္. အသးဒိဢ္အသးဖ်ီး အသးအ့န႔၊ ကြဿ္ပွၯတဘဢ္လဿၯအမဲာ္နီတဂၯဘဢ္. ဒ္သိး ဒီး အသးကဂဿဿ္ ပွၯဘဢ္ဖီဢ္န႔ဿ္အီၯ ကသံဢ္အသီတမံၯ ကဒီးန႔ဢ္လီၯ. ဖဲ စတၯလ့ၯ ကရဲး တဿ္ဒုးကဲထီဢ္ဒီး ဆူဢ္မးအခါန႔ဢ္ အစုလဿအစ့ဢ္တကပၯန႔ဢ္ထုး န႔ဢ္လီၯ. တဿ္ကီတဿ္ခဲအိဢ္ဒီး အီၯဖဲ အကတိၯတဿ္လဿ ပွၯအမဲာ္ညါ၊ အစုစ့ဢ္တခီ န႔ဢ္ ဒုးဘူး၀ဲဒီး အမိဿ္ပွဿ္၊ ဒ္သိး ပွၯသု တသ့ဢ္ညါလဿ အစုထုးတဂ့ၯန႔ဢ္လီၯ.

တယံာ္ကဒီးဘဢ္၊ အ၀ဲအခိဢ္ဆါထီဢ္ကဒီး၊ အသြံဢ္အါတဿ္ဆါအဃိ၊ ကသံဢ္သရဢ္ မီၯရဲလ္ ဒုးဆိး အစုဒုဢ္ဒီး တလံၯအဃိ၊ အိဢ္၀ဲမုာ္ထီဢ္ကဒီးန႔ဢ္လီၯ.

သိဢ္မွံၯသုးတဖဢ္ ဘူးထီဢ္ဒီး အ၀ဲဒိဢ္မး၊ အ၀ဲတဟးထီဢ္လဿၯ လဿအဟံဢ္လဿ ဟီဢ္ခိဢ္လာ္ လဿၯဘဢ္. အသးပွဿ္ထီဢ္ အတဿ္အိဢ္ဆူဢ္အိဢ္ခ်႕ ဆံးလီၯစွၯလီၯလံန႔ဢ္ အကစဿ္ဒဢ္၀ဲ သ့ဢ္ညါ လီၯအသးလီၯ. အ၀ဲဒဢ္စံး၀ဲ ယခိဢ္၀ါထီဢ္အဃိ၊ တလိဢ္ယစံးဘ်ဳးယဒုဢ္ယဒါဘဢ္. မ့မ့ဿ္ ယဘဢ္ စံးဘ်ဳး လဿယသုးခိဢ္သုးနဿ္တဖဢ္ မၯ၀ဲဒ္သိး ယကလီၯတဲာ္ကြံာ္ တခီအဃိ၊ ယဘဢ္စံးဘ်ဳးအ ၀ဲသ့ဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တုၯယဘဢ္တဿ္ဖီဢ္န႔ဿ္ယၯလဿ ရဿရွဢ္အသုးဖိဒီး ယဘဢ္တဿ္သမံသမိးယၯ၊ မဿယလဲၯဒုးနဲဢ္ ဟံးတလဿဢ္ဒီး အမဿၯ တဿ္ခူဢ္လီၯ အီၯအလီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

ယလဲၯဒုးနဲဢ္အ၀ဲသ့ဢ္လဿ ယဆိမိဢ္လဿ ကအိဢ္၀ဲဖဲပွၯခူဢ္လီၯအီၯအလီဿ္၊ ဘဢ္ဆဢ္၊ တထံဢ္န႔ဿ္ ဘဢ္အစိဢ္ဘဢ္. ယဆိကမိဢ္ ကမ့ဿ္ဒဢ္လဿ ခီဢ္မဲဒိဢ္ သုးဖိတဖဢ္ ကခူဢ္လီၯဃုာ္ ဟံးတလဿဢ္ ဒီး အမဿၯအစိဢ္တဖဢ္လဿ ပွၯသံတဖဢ္အက်ါန႔ဢ္လီၯ.

အ၀ဲအံၯမ့ဿ္ ဟံးတလဿဢ္ အမုဿ္နံၯလဿခံကတဿဿ္ လဿအဘဢ္တဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္အီၯလဿ အ (P.A) န႔ဢ္လီၯ.

ဟံးတလဿဢ္ အတဿ္ကတိၯလဿခံကတဿဿ္…

ဖဲတဿ္ဆဿကတီဿ္အကီအခဲ၊ တဿ္ဒုးတဿ္ယၯတရံးက့ၯအခိဢ္ဆူအအိဢ္အခါ အ၀ဲစံး၀ဲ -
(၁). ယသုးခိဢ္သုးနဿ္တဖဢ္ ညိကြံာ္ယၯ၊ တသးတီဒီးယၯဘဢ္. ပာ္တ့ဿ္ကြံာ္ယၯ ပွၯလဿ အသးတီ ဒီးယၯအိဢ္လဿ ယကပၯန႔ဢ္ မ့ဿ္ဒဢ္ ယထြံဢ္ ႀဘီဒံၯ (Browndy) ဒီး အံၯဘဿၯႀဘီ ခံဂၯ န႔ဢ္လီၯ.
(၂). ဖဲ ၁၉၄၄ နံဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္ညါလဿ တဿ္ဆဿကတီဿ္တဂ့ၯလဿၯဘဢ္အဃိ၊ အ၀ဲဒဢ္စံး၀ဲ၊ ႃပမ့ဿ္ တမၯနဿၯတဿ္သနာ္က့၊ ပကထုးႏုာ္ ဟီဢ္ခိဢ္တ၀ာ္ဆူ တဿ္သံတဿ္ပွဿ္၊ တဿ္ဟးဂူာ္ဟးဂီၯအပူၯ န႔ဢ္လီၯ. မတၯတဖုမး ဒိဢ္စိလဿ ကႜဿမနံဢ္ အဖီခိဢ္တသ့ဘဢ္. ပတခီဢ္ဃဢ္ကြံာ္ပသးဒီး ဆဲးလီၯ ပစုမုဿ္က်ဿဿ္ဘဢ္.႗
ပကဘဢ္ တဿ္ဒုးပွၯ ဆီဢ္သနံးပွၯသ့ဢ္သ့ဢ္၊ ဘဢ္ဆဢ္ ပကထုးႏုာ္ဟီဢ္ခိဢ္ ဆူမ့ဢ္အူအပူၯ ဃုာ္ဒီး ပ၀ဲဒဢ္ တဖဢ္လီၯ. ဒ္အ၀ဲစံး၀ဲ အသိး၊ မၯ၀ဲ၊ ဟီဢ္ခိဢ္တူဿ္ဘဢ္တဿ္နးတဿ္ဖွီဢ္၊ တဿ္ဖွီဢ္တဿ္ယာ္၊ အိဢ္ဘဢ္လဿ မ့ဢ္အူ ကိဿ္ကပ်ီၯအပူၯ၊ တကးဘဢ္၊ ပွၯယူဒၯဖိ ၆ ကကြဲဿ္ဘဢ္တဿ္ကုဿ္ဃိစီမ့ဢ္ အီၯလဿ မ့ဢ္အူအက်ါ ကဲထီဢ္၀ဲဖဢ္ဆါန႔ဢ္လီၯ.
(၃). ဟံးတလဿဢ္ ပာ္တ့ဿ္ အတဿ္ဘဢ္သး (ေသတန္းစာ) - ဖဲ အ၀ဲဒဢ္မၯ အတဿ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ ဆဿက့ၯအလီဿ္ပွဲၯထီဢ္၀ဲ ၅၆ ဘ်ီတဘ်ီ၊ ဖဲ ၁၉၄၅ နံဢ္၊ အ့ျဖ့ဢ္ ၂၀ သီန႔ဢ္ စံး၀ဲ၊ ႃႃယကြဲးတီဿ္ ယတဿ္ဘဢ္ယသးဒ္အံၯ၊ ႃမ့ဿ္လဿ ယႏုာ္လီၯဆူ တဿ္ဒုးတဿ္ယၯပူၯအဃိ၊ လဿယကဟံးန႔ဿ္ ဟံဢ္ဃီမူဒါ ဒ္၀ၯတဂၯတသ့ဘဢ္သနာ္က့၊ အခဲအံၯ တခ်ဳးယသးသမူ လဿာ္ကြံာ္ဒံးဘဢ္န႔ဢ္ ယပာ္လီၯယသးလဿ ယကဖ်ီယသးဒီး ပိာ္မုဢ္တဂၯလံ. ပွၯပိာ္မုဢ္ အ၀ဲအံၯ အါနံဢ္အါလါ အဆဿကတီဿ္ အ၀ဲ ဒဢ္မ့ဿ္ ယတံၯသကိး လဿအဂ့ၯတဂၯလီၯ. ဖဲ၀့ဿ္ခိဢ္ကလီၯကြံာ္ အဆဿ ကတီဿ္အခါအံၯ ဒ္အ၀ဲဒဢ္ အသးအတဿ္အဲဢ္ဒီး အသိး ဂ့ၯမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ အဿမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ အ၀ဲဒဢ္ကအိဢ္ ဒီးယၯဒီး ကကဲထီဢ္ယမါ၊ တကးဒံးဘဢ္၊ အ၀ဲဒဢ္ ပာ္လီၯအသးလဿ ကသံဃုာ္မူဃုာ္ဒီး ယၯန႔ဢ္လီၯ.႗႗

လါအ့ျဖ့ဢ္ ၃၀ သီ၊ ဟါ ၄း၀၀ နဢ္ရံဢ္ဃဢ္ဃဢ္၊ ဟံးတလဿဢ္ခးသံလီၯကြံာ္အသး၊ မ့မ့ဿ္ အံၯဘဿၯႀဘီ တခီ အိသံလီၯကြံာ္အသးလဿ ကသံဢ္စုဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ဟံးန႔ဿ္အီၯလဿ ဖုကႜ႔မ္စ္ အလံာ္ ႃလံာ္တဿ္ကူဢ္သ့တဿ္သ့ဢ္ညါအကလုာ္ကလုာ္ အဘ့ဢ္ (၇)႗ အပူၯန႔ဢ္လီၯ.

မ္ယြၯဆိဢ္ဂ့ၯပွၯဖးလံာ္ဖိကိးဂၯဒဲးတက့ဿ္....

Posted in: တဿ္ကူဢ္သ့တဿ္သ့ဢ္ညါအကလုာ္ကလုာ္