July 23, 2010

ယတဿ္လဲၯခီဖ်ိလဿ ကဲတဿ္မၯလိတဖဢ္ (သရဢ္မူလဿဿ္သဲ အတဿ္လဲၯခီဖ်ိတဖဢ္ - ၁၀)

၁. စံဢ္ညီဢ္ကမဢ္ယၯ

ဖဲယမၯလိတဿတတီၯအခါ၊ ဘဢ္လဿမုဿ္ဃ့ဿ္လီၯတဿ္ကိဿ္ဆူဢ္၊ ယသကိးပိာ္ခြါဆ့ဢ္နီၯလဿ ယကပၯတဂၯ၊ သတူဿ္ကလာ္ အနါစ့ၯသြံဢ္ ဒီးဃ့ဿ္ဆူပဲႀတီလီၯ. သရဢ္မုဢ္ထံဢ္လဿ အနါ စ့ၯ သြံဢ္အါအဃိ၊ မဿအက့ၯဆူဟံဢ္ခ့်ခ့်လီၯ. သရဢ္မုဢ္ကိးထီဢ္ယၯ ဆူတဿ္မဲာ္ညါ ဒီးသံကြဿ္ယၯ၊ နမၯသြံဢ္အ၀ဲအနါစ့ၯ ဘဢ္မႏုၯလဲဢ္. နထိအီၯဧါ၊ ယတဲအီၯ၊ ယတမၯအီၯတဿ္နီတမံၯဘဢ္. ယသရဢ္မုဢ္တဲယၯ၊ နတမၯတဿ္နီတမံၯ၊ အနါစ့ၯသြံဢ္ထဲန႔ဢ္ညါသ့ဧါ. ဖ့်ယၯဆါဆါသဿဘီ ဒီး ယဟီဢ္လီၯ. မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ယသကိးဟဲထီဢ္ကႜိ၊ သရဢ္မုဢ္ကိးထီဢ္အ၀ဲဒီးယၯဆူ တဿ္မဲာ္ညါ ဒီး သံကြဿ္အီၯ၊ နနါစ့ၯသြံဢ္န႔ဢ္ မ့ဿ္အ၀ဲထိနၯဧါ. အ၀ဲတဲဆဿသရဢ္မုဢ္လဿ အ၀ဲတမၯသါတဿ္နီတမံၯ ဘဢ္. သါ၀ဲန႔ဢ္ တဿ္မ့ဿ္ကိဿ္ဒိဢ္ သါနါစ့ၯညီႏုဿ္သြံဢ္လီၯ. အန႔ဢ္ဒီး သရဢ္မုဢ္ဃ့ကညးယၯလဿ သါဖ့်ကမဢ္ဘဢ္ယၯန႔ဢ္လီၯ. ယတပာ္တဿ္ကမဢ္လဿ သရဢ္မုဢ္အလိၯဘဢ္. ယမၯန႔ဿ္တဿ္မၯလိ လဿ တခ်ဳးပဃုသ့ဢ္ညါလီၯတံဿ္န႔ဢ္ ပသုတစံဢ္ညီဢ္ဆိဒဢ္ကလိာ္ ပွၯတဂ့ၯ.

၂. ယဖီဢ္န႔ဿ္မူဒံးတဿ္တဃဿ္


ဖဲယစးထီဢ္သိဢ္လိတဿ္လဿလံာ္စီဆွံကႜိ အခီဢ္ထံးတနံဢ္န႔ဢ္၊ ယအိဢ္လဿပိာ္ခြါဖိအသိး လဿစမံး တဿးဖိတဒဿး၊ ထဲတဂၯလီၯ. လဿဒဿးဖိအခ်ဿန႔ဢ္ လီမ့ဢ္အူ အဖ်ဿဢ္ဂီၯတဖ်ဿဢ္ ကပီၯဒီနၯလီၯ. ယမံလဿယဒဿးန႔ဢ္ တဿ္ကပီၯဂီၯဂီၯ ကပီၯႏုာ္နာ္သက့၊ ယကြဿ္တဿ္ဖ်ါဒဢ္ကဒုကယီဿ္လီၯ. တနၯ တခီဢ္ ယမံပဿဿ္ထီဢ္ဂီၯ ခံနဢ္ရံဢ္၊ ယစီဢ္ထီဢ္ယမဲာ္၊ ယထံဢ္လဿတဿ္အခီဢ္ မုဿ္ယဲဿ္ဘိယီဿ္ယခိဢ္ တိသဢ္လီၯ. ယဆိကမိဢ္လဿ တဿ္တဃဿ္ယီဿ္ယခိဢ္တိသဢ္လီၯ. ဃးဃ့ဒံး ယတပ်ံၯတဿ္ဘဢ္. ယပာ္ယသးလဿ ယကဖီဢ္အီၯဒီး ကိးပသူထီဢ္၊ တဿ္တဃဿ္ဟဲဖီဢ္စဿၯယၯ၊ ဒီးကႜိဖိတဖဢ္ ကဂဲၯ ဆဿထဿဢ္ ဖီဢ္ဃာ္စဿၯယၯလီၯ. ယထုးထီဢ္ယစုထြဲကစုဒုကယီကယီလဿယကပၯ၊ နာ္သက့ တဿ္တဃဿ္တသ့ဢ္ညါ ယီဿ္ဒဢ္ယခိဢ္တိသဢ္လီၯ. ဖဲယပာ္ယစုထြဲ ဘူးထီဢ္ဒီး ယခိဢ္ဒီး ပာ္ယသး တဿ၊ ခံ၊ သဿ ယကဖီဢ္အီၯ ဒီးကိးပသူဖးဒိဢ္ တဿ္တဃဿ္ဖီဢ္စဿၯယၯန႔ဢ္၊ တဿ္တဃဿ္တသ့ဢ္ညါ ဒီးယီဿ္ဒဢ္ယခိဢ္တိသဢ္လီၯ. အန႔ဢ္ဒီး တဿ၊ ခံ၊ သဿ၊ ယဖီဢ္တဿ္တဃဿ္ဒီးယဖီဢ္န႔ဿ္၊ ဘဢ္ဆဢ္ မ့ဿ္ဒဢ္ယစုစ့ဢ္လီၯ. ယစုစ့ဢ္တသံဢ္၊ ယစုမုဿ္ယဲဿ္ဘိ ပာ္ထီဢ္အသးလဿ ယခိဢ္တိသဢ္၊ ယတသ့ဢ္ ညါနီတစဲးလဿ အမ့ဿ္ယစုုစ့ဢ္ဒဢ္ယဲဘဢ္. ယဆိကမိဢ္လဿ တဿ္တဃဿ္တပးကဲယၯ ဟဲယီဿ္ယခိဢ္ လီၯ. ဃးဃ့ဒံး တခ်ဳးယဖီဢ္ယစုစ့ဢ္ ယမ့ဿ္ကိးထီဢ္ဆိဘဢ္ဖုး တဿ္တဃဿ္ဟဲဖီဢ္စဿၯယၯန႔ဢ္၊ ပွၯကညီဖိ ကပဿဿ္ထီဢ္၊ ကဟဲဃ့ဿ္ဆူယဒဿး ဒီးယကမဲာ္ဆွးကလီလီၯ. ယကြဿ္တဿ္ဖ်ါ ကဒု ကယီဿ္အဃိ၊ ယဆိကမိဢ္ကမဢ္ဘဢ္ယစုစ့ဢ္ဒဢ္ယဲန႔ဢ္လီၯ. ပ၀ဲတဘ်ီဘ်ီ ပတသ့ဢ္ညါလီၯတံဿ္ ဆိတဿ္ဘဢ္အဃိ၊ ပစံဢ္ညီဢ္ကမဢ္ဘဢ္ တမ့ဿ္ထဲပွၯဂၯဘဢ္. ပစံဢ္ညီဢ္ကမဢ္ဘဢ္ ပဟံဢ္ဖိဃီဖိ၊ ဒီးပနီဿ္ကစဿ္ဒဢ္၀ဲဒဢ္လဲာ္ သ့န႔ဢ္လီၯ.

၃. ယကြဲးန႔ဿ္မုဢ္ကနီၯအလံာ္အဆိကတဿဿ္တဘ့ဢ္

ယဖိဢ္သဢ္ခြါ ယထံဢ္မတၯမတၯကြဲးန႔ဿ္မုဢ္ကနီၯအလံာ္၊ ဒီးပာ္အဲဢ္တီလီၯ. ယဆိကမိဢ္ထီဢ္ တဿ္န႔ဿ္ဖိန႔ဿ္မါန႔ဢ္ မ့ဿ္တဿ္ဘဢ္အိဢ္မူဃုာ္တုၯအသံတဂၯဂၯလီၯ. ပပွ႔ၯထဲကူ မ့တမ့ဿ္နံဢ္၀ံၯ ပမ့ဿ္ တဘဢ္ပသးန႔ဢ္၊ ပဆါစွၯလီၯအပွ႔ၯ၊ ပလဲလိာ္လဿပွၯဂၯသ့လီၯ. ပန႔ဿ္ပမါပ၀ၯပမ့ဿ္တဘဢ္ပသး န႔ဢ္၊ ပဆါကြံာ္အီၯတသ့၊ ပလဲလိာ္ လဿပွၯဂၯအမါအ၀ၯတသ့ဘဢ္. ဘဢ္မ့ဿ္ဒဢ္ အတဿ္ဃုထဿ လဿပဂီဿ္မးန႔ဢ္လီၯ. ယဆိကမိဢ္ထီဢ္ဒ္န႔ဢ္ အဃိယတကြဲး န႔ဿ္မုဢ္ကနီၯအလံာ္နီတဂၯဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္ဖဲယအိဢ္ ၂၄ နံဢ္န႔ဢ္၊ ယလဲၯထံဢ္န႔ဿ္သရဢ္မုဢ္သိဢ္လိဖိသဢ္လဿ ညီဢ္လ့ပ့ဢ္တဂၯ အမံၯ မရံနဢ္ ယဘဢ္သူဢ္ဘဢ္သးအီၯ၊ ယသးထိဢ္ဂဲၯယၯလဿ မ့ဿ္ဘဢ္ကစဿ္ယြၯအသး ယကဃ့ အဲဢ္အီၯလီၯ. ယတဲဘဢ္ယတံၯသကိးစီၯဖံထဿဢ္လး လဿကဘါထုကဖဢ္လဿယဂီဿ္၊ ဒီးယဘါထု ကဖဢ္အါဘ်ီ၀ံၯ ယကြဲးတဿ္ပရဿ၊ ဒီးလဿဂီၯမုဿ္တ၀ါဒံးန႔ဢ္၊ ယလဲၯကစုဒုဆူ လံာ္စီဆွံကႜိကရဿဿ္ အခ်ဿလဿ လံာ္ပရဿဒဿဖါဂီၯအကပၯ၊ ဒီးယဂီာ္ႏုာ္ ယတဿ္ပရဿဘဢ္ဆဢ္ ယသးတဖ်ဿဢ္တဲယၯ၊ ပဿႏုာ္တဂ့ၯ၊ မ့ဿ္တအဲဢ္နၯန႔ဢ္ ဆွးမဲာ္ဆွးနါ၊ ဒီးယထုးက့ၯယစုလီၯ. ယသးတဖ်ဿဢ္န႔ဢ္တဲယၯ၊ နတပဿႏုာ္န႔ဢ္ နန႔ဿ္ဘဢ္အီၯကသ့ဧါ. ပဿႏုာ္စးခိ ယဂီာ္ႏုာ္ထုးထီဢ္ ယဂီာ္ႏုာ္ထုးထီဢ္ယတဿ္ပရဿ တဘ့ဢ္န႔ဢ္ လဿတဿ္ခံးက်ါ၊ အဘ်ီဘ်ီ၊ မတၯမး တထံဢ္ယၯဘဢ္. လဿခံန႔ဢ္ယသးစံးဘဢ္ယၯ၊ နဘါထုကဖဢ္အါဘ်ီ၊ ဒီးနသကိးစီၯဖံထဿဢ္လးဘါစ့ဿ္ကီးလံ၊ အးလီၯလဿကစဿ္ယြၯအစုပူၯ ဒီး ပဿႏုာ္စးခိတက့ဿ္. အန႔ဢ္ဒီး ဖဲယပဿႏုာ္အခါယစံး၊ ပဿ္ကစဿ္ယြၯဧဿ၊ ယပဿႏုာ္လံ၊ ယကြဲးန႔ဿ္ အလံာ္ပရဿခံဘ့ဢ္တဘ့ဢ္န႔ဢ္ ယလဲၯဒဢ္ လဿမုဿ္ဆါခီ ဒီးပဿႏုာ္တဘ်ီဃီန႔ဢ္လီၯ. လဿခံပွၯမ့ဿ္လဲၯ ပဿႏုာ္ ပွၯတဿ္ပရဿ ယမဿအပဿႏုာ္ ဃုာ္ယတဿ္ပရဿလီၯ. ယမၯကီအဒိဢ္ဘဢ္ယၯ အခီဢ္ထံး တဘ်ီလီၯ. လဿခံယမၯအီၯဒူထီဢ္ဒူထီဢ္၊ ယတမဲာ္ဆွးဘဢ္. ပကမၯတဿ္အဿမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ တဿ္ဂ့ၯ မ့ဿ္ဂ့ၯန႔ဢ္၊ ညီႏုဿ္ကီဒိဢ္ဘဢ္ပွၯ အခီဢ္ထံးတဘ်ီလီၯ. တုၯပမၯအီၯအဘ်ီအါထီဢ္န႔ဢ္၊ ပမၯအီၯ ဒူဒိဢ္ထီဢ္၊ ပတမဲာ္ဆွးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. အဃိ တဿ္လဿပကမၯအဆိကတဿဿ္တဘ်ီ တမံၯန႔ဢ္ မ့မ့ဿ္ တဿ္အဿဒီးစးထီဢ္ မၯအီၯတဂ့ၯ. မ့မ့ဿ္တဿ္ဂ့ၯဒီး စးထီဢ္မၯအီၯတက့ဿ္.

၄. ယအိဢ္ဒံးဒီဂၯညါ

ယမၯလိခီလ့ဢ္ကႜိအခါ၊ တဿ္ကိဿ္ခါကႜိပ်ဿ္၊ မံးရွဿဢ္နရံဢ္သရဢ္ဟါရံဢ္လဲၯကိးယၯဆူ၀့ဿ္ကလီ၊ ဒီးယမၯစဿၯအီၯလီၯ. မးမး လဲၯကိးစ့ဿ္ကီး မုဢ္ကနီၯတဂၯ လဿကမၯစဿၯအီၯန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္တဂီၯ၊ မုဢ္ကနီၯန႔ဢ္အမဲာ္တမုာ္ နီတစဲးဒီးတဲယၯ၊ ခဲမုဿ္ဆ့ဢ္နမ့ဿ္ထံဢ္သါစိဢ္န႔ဢ္။ သ့ဢ္ညါလဿ သါမၯသံလီၯက့ၯသါသးတက့ဿ္. သါဒိးန႔ဿ္ဘဢ္လံာ္ပရဿလဿသါတဿ္အဲဢ္တီလဿ တီအူအအိဢ္၊ တဲသါ မ့ဿ္လဿပွၯတဂၯတဲအီၯလဿ သါအဲဢ္ပိာ္ခြါ အဂၯတဂၯလံ အဃိ ပာ္တ့ဿ္သါလီၯ. သါသး တမုာ္တုၯဒဢ္လဲာ္ မနၯကဿာ္သါကြဿ္ဃုကသံဢ္ အိဢ္ဒီးအစုဢ္ တပလီလဿသါကအိ သံလီၯသါ သး၊ နာ္သက့သါတထံဢ္ဘဢ္. ခဲအံၯသါထံဢ္လံ၊ သါပာ္သါသးလဿ ခဲမုဿ္နၯ သါကအိသံလီၯ သါသးလီၯ. အ၀ဲတဲဒ္န႔ဢ္တဘီ၊ ယခိဢ္ကဖီထီဢ္၊ ယလီကီအသးသမူ၊ ယဘဢ္ယိဢ္လဿမ့ဿ္အိ သံလီၯအသးန႔ဢ္ ကတုၯလဿလရာ္လီၯ. အန႔ဢ္ဒီးယတဲအီၯ၊ အ၀ဲတအဲဢ္လဿၯနၯနာ္သက့၊ ယအိဢ္ဒံးဒီဂၯညါလီၯ. အ၀ဲက့ၯဆူအအိဢ္ဒဿး၊ ဒီးယက့ၯဆူယအိဢ္ဒဿးလီၯ. အိဢ္တစိဿ္တဿ္ဆိ ကမိဢ္အိဢ္ထီဢ္လဿယသးပူၯ၊ မ့ဿ္လဿယတဲအီၯ၊ ယအိဢ္ဒံးဒီဂၯညါလီၯ. အဃိ၊ အ၀ဲတမၯသံ လီၯလဿၯအသး၊ ဒီးကအဲဢ္ယၯလီၯ. မ့ဿ္အဲဢ္ယၯ ယကမၯဒ္လဲဢ္. ယကြဿ္အီၯတဂ့ၯဘဢ္. အန႔ဢ္ ဒီးယဘါထုကဖဢ္လဿကစဿ္ယြၯ ကမၯစဿၯအ၀ဲဒီး အတဿ္အဲဢ္တီ ဒ္သိး ကနဿ္ပဿဿ္လိာ္က့ၯ သးဒီး ကအဲဢ္လိာ္က့ၯဒဢ္၀ဲအသးန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္န႔ဢ္ ယထံဢ္လိာ္အ၀ဲ ၊ ဒီးသံကြဿ္ယၯ၊ နတဲလဿနအိဢ္ဒံးဒီဂၯညါန႔ဢ္၊ အနီဿ္ကီဿ္ဧါ. ယဘါထုကဖဢ္လဿယသးပူၯ၊ ကစဿ္ယြၯဧဿ၊ ကီနီဿ္ကီဿ္လံ၊ မၯစဿၯဘဢ္တဘီ၊ အန႔ဢ္ဒီးယတဲအီၯ ဒ္ယထံဢ္အသိး နၯဒီးနတဿ္အဲဢ္တီ၊ သုအဲဢ္ လိာ္သုသးဂ့ၯမးလီၯ. အ၀ဲပာ္တ့ဿ္နၯန႔ဢ္ ကမ့ဿ္ဒဢ္ ပွၯတဂၯဂၯတဲလိာ္ကြဲအီၯလဿ နမၯဒီးပိာ္ခြါ အဂၯတဂၯဒီး အ၀ဲနဿ္ပဿဿ္ကမဢ္နၯလီၯ. ယဟ့ဢ္ကူဢ္နၯ၊ ဂ့ၯတက့ဿ္ ဃ့နခြဲးလဿသရဢ္မးမး ကပ်ဲနၯစွၯသီ၊ ဒီးနက့ၯထံဢ္လိာ္အ၀ဲ၊ ဒီးတဲနဿ္ပဿဿ္လိာ္က့ၯသုသးတက့ဿ္. လဿခံဒီးအ၀ဲဟဲက့ၯ စံဘ်ဳးယၯလီၯ. လဿခံအ၀ဲသ့ဢ္ကဲထီဢ္ဒီမါ၀ၯ၊ ဒီးအိဢ္ဒီးအဖိတဖဢ္လီၯ.

၅. နဿ္ဟူကမဢ္ယၯအသးဘဢ္ဒိ

ယသးတအိဢ္မၯဆါပွၯအသးနီတဂၯဘဢ္. ဒီးယမ့ဿ္သ့ဢ္ညါလဿ ယမၯဘဢ္ဒိပွၯအသးန႔ဢ္၊ မ့ဿ္သ့ ယလဲၯဆူအအိဢ္တဘ်ီဃီ၊ ဒီးမၯနဿ္ပဿဿ္လိာ္က့ၯပသးန႔ဢ္လီၯ. တဿ္မၯအသးတခါအံၯ အိဢ္အ နံဢ္ ၅၀ ဘ်ဲဢ္လံ. တဟါတခီဢ္ ဖဲ ၅ နဢ္ရံဢ္၊ ယသရဢ္မုဢ္ကိးယၯ ပဟးထီဢ္လဿဟံဢ္ဒီး ဟးသ ဃဲၯလဿကႜိကရဿဿ္ပူၯအခါ၊ တီၯကႜိသရဢ္မုဢ္လဿ ရ့ဒီးယၯမုာ္မးတဂၯ၊ ဟးလဿပလီဿ္ခံစီၯစုၯ တစဲး၊ ဒဲအစု ဒီးတဲ၀ဲ အလဲ၊ အလဲ၊ လီၯ. ယကြဿ္လီၯယလီဿ္ခံဒီး ယတဲအီၯ၊ နၯနာ္သက့ လဿခံ နကဒ္အံၯလီၯ. ဖဲပဟဲက့ၯ တုၯဟံဢ္ ကဘဢ္ ၆ နဢ္ရံဢ္န႔ဢ္၊ ပွၯလံာ္စီဆွံကႜိဖိတဂၯ ဟဲတဲယၯ၊ သရဢ္ဧဿ၊ သရဢ္မုဢ္တဂၯန႔ဢ္တဲ၀ဲ နတဲသါတဿ္ကတိၯတဘီ ဆါသူဢ္ဆါသး ဘဢ္သါ အဃိ ဟီဢ္ ၀ဲစးထီဢ္လဿ ၅ နဢ္ရံဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဘ်ီဃီ ယလဲၯဆူအဟံဢ္၊ ဘဢ္ဖဲအအီဢ္မ့ၯလီၯ. အ၀ဲထံဢ္ယၯ တဘ်ီဃီ ဆိကတီဿ္အီဢ္မ့ၯ၊ ဒီးလဲၯလီၯဆူတဿ္ဖီလာ္၊ ဒီးယလဲၯလီၯပိာ္အခံလီၯ. အ၀ဲက့ၯထီဢ္ ဆူဟံဢ္ ဃီအဂၯတဘိ ဒီးယလဲၯထီဢ္ပိာ္အခံလီၯ. အ၀ဲက့ၯႏုာ္ဆူအဒဿးဒီး ကးတံာ္ဃာ္ အပဲ ႀတီ လီၯ. ယအိဢ္လဿ တဿ္ခ်ဿ ယတဲအီၯ၊ နသးတမုာ္ယၯတဿ္ဂ့ဿ္မႏုၯလဲဢ္. ၀ံသးစူၯတဲဘဢ္ယၯ တက့ဿ္. အ၀ဲတတဲဆဿယၯတဿ္နီတမံၯ၊ ဟီဢ္လဿအဒဿးပူၯ၊ ယမၯတဘဢ္ယက့ၯလီၯ. ဖဲ ၉ နဢ္ရံဢ္ န႔ဢ္ယလဲၯကဒီးဆူအဟံဢ္၊ အ၀ဲအိဢ္ဒံးဒဢ္လဿအဒဿးပူၯန႔ဢ္လီၯ. ယတဲအီၯ၊ ၀ံသးစူၯ အိးထီဢ္ ႀတဲၯဒီးတဲဘဢ္ယၯ ယမၯဘဢ္ဒိဆါနသး ဒ္လဲဢ္တဘီလဲဢ္. အိဢ္ဖးယံာ္မး အ၀ဲတဲ ယၯ က့ၯ၊ သါကကြဲးတဲယၯလီၯ. ယတဲအီၯ၊ ၀ံသးစူၯကြဲးခဲအံၯ၊ ယကက့ၯခိးနလံာ္ပရဿလဿဟံဢ္လီၯ. ယဟဲက့ၯဆူဟံဢ္၊ ယဘါထုကဖဢ္၊ ဒီးခိးကြဿ္လဿ္အလံာ္ ပရဿန႔ဢ္လီၯ. ကယံာ္ဒဢ္ ၁၅ မံးနံး၊ ပွၯတဂၯဟဲစိာ္အတဿ္ပရဿ၊ ဒီးယအိးထီဢ္ဖးလီၯ. ကြဲးတဲယၯဒ္အံၯ၊ သရဢ္သးဘိဧဿ၊ ဖဲနဟးက်ဲ ဒီးသရဢ္မုဢ္န႔ဢ္ ယကြဿ္ပႜီဢ္ဘဢ္ယၯ ယဒဲယစုဒီး ယတဲ အလဲ၊ အလဲ၊ န႔ဢ္ နကြဿ္လီၯနလီဿ္ခံဒီး နတဲယၯ၊ ႃလဿပွၯမဲာ္ညါတမႜိ၊ လဿပွၯလီဿ္ခံ တမႜိ႗ နတဲယၯဒ္အံၯ၊ ဖ်ါလဿနတနာ္န႔ဿ္ယၯအဃိ ယသးဘဢ္ဒိဒိဢ္မးလီၯ. ယကြဲးဆဿအီၯ၊ သရဢ္မုဢ္သးဘိဧဿ၊ မ့ဿ္ဒဢ္နနဿ္ဟူကမဢ္ယၯလီၯ. ယတဲနၯဒ္အံၯတခီ၊ ႃနၯနာ္သက့ လဿခံန႔ဢ္နကဒ္ဒဢ္အံၯလီၯ.႗ အခီပညီ ယဆဿဂ့ၯနၯလဿ နဲစ့ဿ္ ကီးခဲကဿာ္ နကအိဢ္ဒီးနသးသမူ အတံၯသကိးဂ့ၯဂ့ၯတဂၯ ဒီးဟးက်ဲ သဃဲၯခံဂၯဒ္ယဟး အသိး အံၯန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲကြဲးန႔ဿ္ယၯလံာ္ပရဿ၊ လဿပွၯမဲာ္ညါတမႜိ၊ လဿပွၯလီဿ္ခံတမႜိန႔ဢ္ တိၯ၀ဲ အဖီလာ္လီၯ. ယကြဲးဆဿအီၯ၊ နၯနာ္သက့ လဿခံန႔ဢ္ နကဒ္ဒဢ္အံၯလီၯ. ယတိၯစ့ဿ္ကီးအဖီလာ္ လီၯ. အ၀ဲဖးလံာ္ပရဿတဘ်ီဃီ ကြဲးဆဿယၯဒ္အံၯ၊ ယနဿ္ပဿဿ္က့ၯနၯလံ. ယသးမုာ္က့ၯလံ. ခဲမုဿ္ ဆ့ဢ္ဂီၯဂီၯ ဟဲဆူယအိဢ္တက့ဿ္. ယဆဿထဲမုဿ္ကဆ့ဢ္ဆိဆိလီၯ. မုဿ္၀ါတဘ်ီဃီ ယလဲၯဆူ အအိဢ္ ယတဲအီၯ ယသးအုးဒိဢ္မး လဿယမၯဘဢ္ ဒိနသးခီဖ်ိ နနဿ္ဟူကမဢ္ ယၯလီၯ. အ၀ဲတဲ ယၯ၊ တဘဢ္တဲလဿၯနီတမံၯတဂ့ၯ. ဆွးမဲာ္ဆွးနါဒိဢ္မးလီၯ. သါမဿယဟဲဆူသါအိဢ္န႔ဢ္၊ မ့ဿ္သါ အဲဢ္ဒိးဒုးအိယၯ ကဢ္ဖံဢ္လီၯ. အ၀ဲပာ္န႔ဿ္ယၯကဢ္ဖံဢ္ ဖးဒိဢ္တခြး၊ ဒီးကိဢ္ကဢ္အသး ဒြါဒီးထီဘး ဒီးယိဿ္လီၯ. ပစံးဘ်ဳးယြၯ၊ ဒီးသးခုသးမုာ္က့ၯန႔ဢ္လီၯ.

၆. ယမၯဂ့ၯတဿ္ အက်ဲကမဢ္

ပူၯကြံာ္တဘ်ဳးနံဢ္လံ. ကိၯလၯသူလဿနါမခါ တဂၯ၊ ဘါဟ့ဢ္ဒူဢ္တဿ္ဘါ၊ ကဲထီဢ္က့ၯခရံာ္ဖိ ဒီးဟဲ လီၯမၯလိတဿ္လဿ အ့စ့ဢ္ ပယီၯလံာ္စီဆွံကႜိလီၯ. အ၀ဲဘွီသိလ့ဢ္သ့အဃိ၊ ယမဿအဟဲဘွီ ပတဿ္ သးခုကစီဢ္အသိလ့ဢ္တဘ်ီ တဘ်ီလီၯ. တဟါတခီဢ္ အ၀ဲဟဲဆူယအိဢ္ ဟီဢ္ဒီးတဲယၯဒ္အံၯ၊ သါမ့ဿ္သူခိဢ္ဖိကဲထီဢ္က့ၯပွၯခရံာ္ဖိ၊ သါဆိကမိဢ္ သါဟဲဆူလံာ္စီဆွံကႜိ သါကအိဘဢ္ထံခုဢ္လီၯ. တနံၯအံၯ သရဢ္ကႜိခိဢ္ ကတိၯဆါသါဒိဢ္မး လီၯဂာ္ဒ္ အလူသါလဿထံခ်ီ၊ သါသူဢ္အူသးကဲၯ၊ အဃိ သါကက့ၯလီၯ. အဂ့ဿ္န႔ဢ္ ဟဲအသးဒ္အံၯလီၯ. မ့ဿ္လဿ ပယီၯလံာ္စီဆွံကႜိဖိတနီၯ မုဿ္အိဢ္ ဘွံးနံၯ ကလဲၯဘါယြၯလဿ၀့ဿ္တကူဢ္အဃိ၊ သရဢ္ကႜိခိဢ္သံကြဿ္သါ၊ နဘွီတဿ္သးခုကစီဢ္ အသိ လ့ဢ္ န႔ဢ္ဂ့ၯကစီဒီဧါ. သါတဲအီၯ၊ ဂ့ၯကစီဒီလီၯ. လဿအိဢ္ဘွံးနံၯတုၯ ကႜိဖိတဖဢ္ ဒိးထီဢ္သိလ့ဢ္ အ၀ဲန႔ဢ္ ဒီးလဲၯလီၯဆူက်ဲမုဿ္ဖးဒိဢ္အခါ၊ အစဲးဟးဂီၯ ဒီးလဲၯဒဢ္အတဿ္ ဘဢ္တိဿ္ဒီးကႜိကရဿဿ္ အတဿဢ္အဃိ၊ အိဢ္ကတီဿ္၀ဲ၊ မ့တမ့ဿ္ကလဲၯဘဢ္ထံးဒီး သိလ့ဢ္အဂၯ လဿအဃ့ဿ္လဿက်ဲခိဢ္၊ ဒီးကႜိဖိကဘဢ္ဒိဘဢ္ထံးန႔ဢ္လီၯ. သရဢ္ကႜိခိဢ္တဲသါ၊ နတဲလဿသိလ့ဢ္အစဲးဂ့ၯ၊ ကတဿဿ္တခီ အစဲးတဂ့ၯ၊ နသါကမၯသံနသကိးကႜိဖိဧါ. အ၀ဲတဲယၯ၊ သါဘွီဒီးသါထံဢ္လဿ အစဲးဂ့ၯအဃိ သါတဲကႜိခိဢ္လဿအစဲးဂ့ၯကစီဒီလီၯ. လဲၯတဿ္တခီ အစဲးဟးဂီၯ သါမၯဘဢ္ဧါ. တဲသါလဿ သါက မၯသံသါသကိး ကႜိဖိန႔ဢ္ မ့ဿ္ဒ္အလူသါလဿထံခ်ီ သါသူဢ္အူသးကဲၯဒိဢ္မးအဃိ၊ သါကက့ၯလီၯ. ယတဲအီၯ၊ နမ့ဿ္က့ၯတဂ့ၯလဿနဂီဿ္၊ တဂ့ၯလဿကႜိခိဢ္ အဂီဿ္ဘဢ္. ယကလဲၯဆူကႜိခိဢ္အအိဢ္၊ ဒီးတဲအီၯ လဿယကဟဲက့ၯကိးနၯဆူအအိဢ္၊ ဒီးတဲနဿ္ပဿဿ္က့ၯလိာ္သုသးန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲအဿဢ္လီၯ ယၯလီၯ. ယလဲၯဆူကႜိခိဢ္အအိဢ္ ဒီးအ၀ဲစ့ဿ္ကီး အဿဢ္လီၯယၯလီၯ. ပလဲၯဆူကႜိခိဢ္အဟံဢ္၊ ဒီး ကႜိခိဢ္ဒီးယၯ ပဆ့ဢ္နီၯ၊ မ့မ့ဿ္ကႜိဖိန႔ဢ္ ဆဿထဿဢ္၀ဲလီၯ. ကႜိခိဢ္တဲအီၯ၊ တမ့ဿ္ယတဲဆါနၯဘဢ္၊ ယပာ္ဒဢ္နၯဒ္ယဖိတဂၯအသိး ဒီးယတဲနၯဒ္န႔ဢ္အသိးလီၯ. တဘ်ီဃီ ကႜိဖိန႔ဢ္ ခ်ံးလီၯအခီဢ္၊ ဘါထီဢ္ကႜိခိဢ္ဒီးစံး၀ဲ ၀ံသးစူၯပ်ဿ္ယတဿ္ကမဢ္တက့ဿ္. ပအိဢ္ဘွ႔ဢ္ကလာ္ ကိးဂၯဒဲးလီၯ. ယဘဢ္ ယိဢ္လဿ ကႜိဖိအခီဢ္လ့ဢ္ခိဢ္ကဆါအဃိယတဲအီၯ၊ ဆ့ဢ္နီၯဘီဢ္၊ အ၀ဲဆ့ဢ္နီၯလဿ လီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ အလိၯလီၯ. ယထံဢ္ကႜိခိဢ္ဒီးအပ်ဲဿ္ တပာ္သူဢ္ပာ္သး လိာ္လဿၯအသးနီတမံၯအဃိ၊ ယသးခုဒီး ယတဲကႜိခိဢ္၊ ၀ံသးစူၯ ဒီးဘါထုကဖဢ္တက့ဿ္. အ၀ဲဘါထုကဖဢ္၀ဲကတဿဿ္၊ ဒီးယဘါထုကဖဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ယဘါထုကဖဢ္ကတဿဿ္တဘ်ီဃီ၊ ကႜိခိဢ္ဆဿထဿဢ္ဒီးတဲယၯ၊ သါမၯတဿ္လဿကႜိဖဲအံၯ အနံဢ္အါလံ. မတၯမးတဟဲမၯတရီတပါ စီဢ္ကါ သါလဿဟံဢ္အ၀ဲအံၯအပူၯဘဢ္. ယဟဲစီဢ္ကါ သါလဿဟံဢ္အံၯအပူၯ သါသးတမုာ္နီတစဲးဘဢ္. သါတမၯလဿၯ တဿ္ဖဲကႜိအံၯဘဢ္. ယဖုးသံပ်ီဿ္ သံဒီး ယတဲအီၯသရဢ္ ဖးဒိဢ္ဧဿ၊ ၀ံသးစူၯတဲယၯ၊ ယမၯကမဢ္နၯမႏုၯလဲဢ္. ဒီးယကဃ့ကညး က့ၯနၯလီၯ. အ၀ဲတဲယၯ၊ နဒိစီၯသီအခိဢ္၀ံၯ နဖူးလဲးက့ၯအီၯ အဘ်ဳးအိဢ္မႏုၯလဲဢ္. အန႔ဢ္ဒီး တဲပွၯ၊ သုခံဂၯဟးထီဢ္ကြံာ္လဿဟံဢ္ပူၯတက့ဿ္. ယဟးထီဢ္အိဢ္လဿဟံဢ္မဲာ္ညါ ဒီးယသံကြဿ္ သရဢ္မုဢ္ဖးဒိဢ္၊ ၀ံသးစူၯတဲယၯ၊ ယမၯကမဢ္သရဢ္ဖးဒိဢ္ဒ္လဲဢ္တဘီ. ယအဲဢ္ဒိးဃ့ကညးအီၯ၊ ယတအဲဢ္ဒိးသရဢ္ဖးဒိဢ္ ဟးထီဢ္ကႜိအံၯ လဿယဃိဘဢ္. သရဢ္မုဢ္ဖးဒိဢ္တဲယၯ၊ သရဢ္မူလဿဿ္ ဧဿ၊ ကိဿ္တဂ့ၯ၊ ခဲကဿာ္ကဂ့ၯဒဢ္လီၯ. မပူနဲ႔ ေနာက္ေတာ့ေကာင္းသြားမွာဘဲ. ယဟဲက့ၯတဲဘဢ္ ယသရဢ္မုဢ္ဒီး ဘါထုကဖဢ္အါအါလီၯ. မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ဂီၯ ယလဲၯဆူအဟံဢ္၊ အသရဢ္မုဢ္တဲယၯ လဿ လဲၯမၯတဿ္လဿကႜိဖိအသကိးလံ. ယသးခုလဿမၯဒံး တဿ္လဿကႜိကစိဒီလီၯ. ယဟဲက့ၯ ဆူဟံဢ္ ယကြဲးန႔ဿ္အလံာ္ပရဿ၊ ဒီးဟါခီ ယလဲၯဆူအဟံဢ္၊ ယဒိတက်ိာ္ႀတဲၯ၊ တဿ္ဘွ႔ဢ္ကလာ္ အဃိ၊ ယဟဲက့ၯလီၯ. ယထံဢ္ပွၯကညီ မၯလိတဿ္လဿ ပယီၯလံာ္စီဆွံကႜိတဂၯ ယတဲအီၯ၊ ၀ံသးစူၯ လဲၯဟ့ဢ္သရဢ္ဖးဒိဢ္တဘီ၊ တစိဿ္ဖိ အ၀ဲဟဲက့ၯဟ့ဢ္က့ၯယလံာ္ပရဿဒီးတဲ၀ဲ၊ သါလဲၯ ဟ့ဢ္အီၯ၊ အ၀ဲကြဿ္ဒီးသ့ဢ္ညါ လဿယကြဲးန႔ဿ္အီၯ၊ ဟ့ဢ္က့ၯသါဒီးတဲ၀ဲ သါဖးတခ်ဳးဘဢ္၊ တဿ္ကီလံ ဘဢ္မၯဒ္လဲဢ္. ယသရဢ္မုဢ္ဒီးယၯ ပဘါထုကဖဢ္သပွဿ္ပွဿ္လီၯ. ပွဲၯထီဢ္ ၃ ႏြံ ပွၯတဂၯဟ့ဢ္စ့ ၂၅ ဘး လဿပယီၯလံာ္စီဆွံကိႜ အဂီဿ္၊ ယဘါထုကဖဢ္၀ံၯ ယလဲၯဆူကႜိခိဢ္အဟံဢ္လီၯ. ယထံဢ္ သရဢ္ဖးဒိဢ္ ဒီးအမဿၯအိဢ္လဿ ဟံဢ္မဲာ္ညါ၊ ယတဲလဿကိၯလၯ၀ါက်ိာ္ ဂီၯမုာ္မုာ္၊ သရဢ္ဖးဒိဢ္ ဒီးသရဢ္မုဢ္ဖးဒိဢ္. သရဢ္ဖးဒိဢ္ တဲဆဿယၯလဿကိၯလၯ၀ါက်ိာ္၊ တဿ္ကစီဢ္အမုာ္တမံၯမံၯဧါ. ယတဲအီၯ ပွၯတဂၯမဿယဟဲဟ့ဢ္န႔ဿ္အီၯတဿ္မၯဘူဢ္ လဿကႜိအဂီဿ္လီၯ. အ၀ဲကိးႏုာ္ယၯဆူ အဟံဢ္ပူၯ၊ တူဿ္လိာ္၀ဲစ့၀ံၯ ပဆ့ဢ္နီၯကတိၯသကိးတဿ္မုာ္မုာ္လဿ တဿ္ဂ့ဿ္အဂုၯအဂၯလီၯ. ယကြဿ္လဿအဟံဢ္ကပၯ (ဒန္႔တလြန္) တထူဢ္သဢ္ဂ့ၯမး ယတဲအီၯသု ဒးတလိဢ္ တထူဢ္သဢ္ ဂ့ၯလီၯဆီလီၯ. အ၀ဲတဲယၯ၊ သါကဟ့ဢ္ဒုးအီၯယၯ၊ မဿ၀ဲအကႜိဖိတဂၯထီဢ္ဒဲး၊ ဒီးအ၀ဲဟ့ဢ္ယၯ ဖးဒိဢ္တကဒိဢ္ ဒီးယစံးအီၯ တဿ္ဘ်ဳးဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ. ဆူခံစွၯသီ အ၀ဲတဲယၯ၊ ပွၯလဿ၀့ဿ္တကူဢ္ တဂၯ ကြဲတဿ္ဘါ၊ ဒီးအဲဢ္ဒိး၀ဲလဿ သါကဟဲဒီး ကိးဃုာ္ယၯလီၯ. ပလဲၯသကိး၊ အ၀ဲဆွဿတဿ္ဘါ ဒီးမဿယကတိၯဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ တဿ္လီၯ. လဲၯကိးဒီးယၯဆူ ဟံဢ္အဂၯတဖ်ဿဢ္ အ၀ဲဆွဿတဿ္ဘါ ဒီးမဿယဘါထုကဖဢ္လီၯ. ယစံးကစဿ္ယြၯလဿ ပဘဢ္ထြဲလိာ္က့ၯပသးမုာ္မုာ္လီၯ. အ၀ဲက့ၯဆူ မူခိဢ္တဘ်ဳးနံဢ္လံ. ယနာ္လဿယမ့ဿ္ က့ၯန႔ဢ္၊ ပကက့ၯထံဢ္လိာ္ပသး၊ ရ့လိာ္ပသး မုာ္မုာ္လီၯထူ လီၯယိာ္လီၯ.

သရဢ္ဖးဒိဢ္ တဂၯအံၯ တဲယၯလလဿ ယမၯတရီတပါစီဢ္ကါသါလဿ သါဟံဢ္ပူၯ၊ ဒီးအသးတမုာ္ ယၯဖးဒိဢ္၊ ယဆိကမိဢ္လဿအဂ့ဿ္ တဘဢ္တဿ္ လဿခံယထံဢ္လဿယမၯကမဢ္အီၯခံခါလီၯ. တဿတခါ၊ ယဒုးဆ့ဢ္နီၯအပွၯကႜိဖိအဃိ၊ ကႜိဖိန႔ဢ္တမ့ဿ္ယကႜိဖိဘဢ္. မ့ဿ္အ၀ဲအကႜိဖိလီၯ. လီဿ္ဆ့ဢ္နီၯန႔ဢ္ တမ့ဿ္ယလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯဘဢ္. မ့ဿ္အ၀ဲအလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯန႔ဢ္လီၯ. ဟံဢ္န႔ဢ္ တမ့ဿ္ယဟံဢ္ ဘဢ္၊ မ့ဿ္အ၀ဲအဟံဢ္လီၯ. ယမဿအကႜိဖိဆ့ဢ္နီၯလဿအလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯလဿအဟံဢ္ပူၯန႔ဢ္ တမ့ဿ္က်ဲ ဘဢ္. အ၀ဲမ့ဿ္ဒုးဆ့ဢ္နီၯမးမ့ဿ္က်ဲလီၯ. လဿယမဿအကႜိဖိဆ့ဢ္နီၯအဃိ မ့ဿ္ယမၯတရီတပါအီၯလဿ အဟံဢ္ပူၯလီၯ. ခံခါတခါ အ၀ဲဘါထုကဖဢ္န႔ဢ္ မ့ဿ္တဿ္လဿတဿ္ပွဲၯလံ. အ၀ဲဘါ၀ံၯယဘါန႔ဢ္ ဖ်ါလဿ ယလဿပွဲၯန႔ဿ္အီၯလီၯ. အဃိမ့ဿ္ယမၯတရီတပါအီၯလဿအဟံဢ္ပူၯလီၯ. တဿ္သးဆူဢ္ န႔ဢ္ ဘဢ္အိဢ္ဒီး တဿ္သးဆးလီၯ. ယသးဆူဢ္မၯဂ့ၯတဿ္ဘဢ္ဆဢ္ ယသးတဆး ယမၯအီၯအက်ဲ ကမဢ္န႔ဢ္လီၯ.

၇. နံၯကမွံမုဢ္တဲယၯ

တဿ္မၯအသးဒီးယၯအ၀ဲအံၯ မ့ဿ္လဿ ၁၉၂၅ နံဢ္၊ နာ္သက့ယန႔ဿ္ဘဢ္တဿ္မၯလိ လဿယသးပ့ၯ နီဢ္တသ့၊ ဒီးကဲဘ်ဳးယၯတုၯခဲအံၯလီၯ. ဖဲယမၯလိတဿ္လဿ ယူဒၯသဢ္ခီလ့ဢ္ကႜိအခါန႔ဢ္၊ ဘဢ္ တနၯ ယဟဿဖဿဆါတုၯဒဢ္လဲာ္ ပွၯဘဢ္လဲၯဆွဿယၯဆူ တဿ္ဆါဟံဢ္ဖးဒိဢ္လီၯ. ကိၯလၯ၀ါ ကသံဢ္သရဢ္ တဂၯသ့ဢ္ညါလဿအမ့ဿ္ ယပွံာ္ဖးဒ့၊ ဒီးကကြဲးယၯလဿမုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္တနံၯလီၯ. မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ ကးၿပါမုဢ္နဿးစ္ တဂၯလဲၯဆွဿယၯဆူတဿ္ကူး တဿ္ကါတဿ္အဒဿးလီၯ. ကသံဢ္ သရဢ္ ဆဲးလီၯ (ထံုေဆး) လဿယပ်ိဿ္၊ အိဢ္တစိဿ္ဆဲးလီၯကြဿ္ဒီဖိဖဲ ယဟဿဖဿ၊ ဆါတစဲးအဃိ ယမၯသီဢ္ယကိာ္ပူၯ စဿး စဿး စဿး၊ ဒီးအ၀ဲအိဢ္ကဒီးတစိဿ္ ဆဲးလီၯကဒီး ယဟဿဖဿလီၯ. တဆါ လဿၯနာ္သက့ ယဘဢ္ယိဢ္လဿ မ့ဿ္ကြဲးယၯကဆါအဃိ၊ ယမၯသီဢ္ကဒီးယကိာ္ပူၯလီၯ. အန႔ဢ္ဒီး အ၀ဲဒုးနဿယၯကသံဢ္မံလီၯ. မဿ၀ဲယဘံဢ္ယမဲာ္ ဒီးသါႏုာ္ယိာ္ယိာ္လီၯ. ယသါႏုာ္အခီဢ္ထံးတဘီ ပွၯကတိၯတဿ္ယနဿ္ဟူ၊ ယသါႏုာ္ခံဘီတဘီ၊ ယလဲၯတုၯဆူတခီထံတခီကီဿ္လီၯ. ဖဲယပဿဿ္ထီဢ္ ဆူခိန႔ဢ္ ယထံဢ္ဘဢ္ကးၿပါမုဢ္ နဿးစ္ တဂၯလီၯ. နံၯအ၀ဲန႔ဢ္ မ့ဿ္ဒံဢ္စ့ဘဿဢ္ ၂၃ သီ ခရံာ္စမဿး အလါ၊ ဒီးအ၀ဲဟ့ဢ္ၿဖဲစဿဢ္ယၯ တဿ္ခံမံၯလဿ ယသးပ့ၯနီဢ္တသ့ဘဢ္လီၯ. အ၀ဲဘိဢ္တရံးယ ဟဿဖဿ လဿတဿ္ကံးညာ္၀ါ လဿတဿ္မဲာ္မုာ္ နါဆဿအပူၯ၊ ၀ံၯဒီးကြဿ္ယမဲာ္ ဒီးနံၯကမွံဒီးတဲယၯ ဒ္အံၯ၊ (ထံုေဆး) မ့ဿ္က့ၯလီၯလဿာ္န႔ဢ္ ကဆါ၊ တနံၯအံၯကဆါဒိဢ္၊ ခဲမုဿ္ဆ့ဢ္ ကဆါစဿ္လီၯ၊ ခဲ တဆ့ဢ္ကဆါတစဲးဖိ ဒီးတဆါလဿၯဘဢ္. အ၀ဲဟ့ဢ္ၿဖဲစဿဢ္ယၯ တဿ္နံၯကမွံ၊ ဒီးတဿ္ကတိၯ ဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ ၀ံၯဒီးလဲၯပာ္ထီဢ္ယၯလဿ ကတဲဢ္လီၯ. မၯဘဿယၯလဿ တဿ္ကံးညာ္၀ါ၊ ကြဿ္ယမဲာ္နံၯကမွံ ဒီး လဲၯမၯတဿ္လဿအဂၯလီၯ. အ၀ဲအမံၯယတသ့ဢ္ညါအဃိ ယကိးန႔ဿ္ အမံၯ လဿ နံၯကမွံမုဢ္ မ့တမ့ဿ္ (ၿပံဳးၿပံဳး) လီၯ. (ထံုေဆး) က့ၯလီၯ လဿာ္ဒီးဆါဖးဒိဢ္လီၯ. ယတဲလီၯ ယသး၊ နံၯကမွံမုဢ္တဲနၯကစီဒီ၊ တနံၯအံၯကဆါဒိဢ္၊ နာ္သက့ ခဲမုဿ္ဆ့ဢ္ကဆါစဿ္လီၯအဃိ၊ ကီၯကစုဒု၊ ယကီၯကစုဒု ဒီးမုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ဆါစဿ္လီၯတစဲး၊ ဒီးတဆါလဿၯဘဢ္. တဿ္ဟ့ဢ္ပွၯဂၯ လဿတဿ္နံၯကမွံဒီး တဿ္ကတိၯဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါန႔ဢ္ မ့ဿ္တဿ္ဟ့ဢ္အဂ့ၯဒီး ကဲဘ်ဳးန႔ဢ္လီၯ. ပမ့ဿ္ သးအိဢ္ဟ့ဢ္န႔ဢ္၊ အလီဿ္မ့ဿ္အိဢ္ ပဟ့ဢ္သ့ဒဢ္ထီဘိလီၯ.

၈. ဆီဖါသးပွဿ္ သးဖွံအဃိ အသးသမူထီ


မဢ္လဢ္ကူ တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဘဢ္ဃးတီအူပကူ၊ ဟ့ဢ္ပခဲဢ္ဖ့ဆီအဘ့ဢ္တဆံ၊ လဿပကလဲၯဆူကီဿ္ ပယီၯထးခီ၊ ပကဖီအီဢ္လဿက်ဲအဂီဿ္လီၯ. ဆီအက်ါ အသးပွဿ္အဆူဢ္တဂ့ၯအိဢ္တဘ့ဢ္၊ ပ အဿဢ္လီၯသကိးလဿ ပကဖီအီဢ္အီၯအဆိကတဿဿ္လီၯ. ပပာ္ထီဢ္ဆီဃၯလဿသိလ့ဢ္အဖီခိဢ္ လီၯ. ပလဲၯတဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္လဿတဿ္ကိဿ္ဒိဢ္အဃိ ပမံခ့ဒီး ဆီလဿတဿ္ဖီခိဢ္စ့ဿ္ကီး ကအုကစြါ မံခ့၊ နာ္သက့ ဆီဖါသးပွဿ္တဘ့ဢ္န႔ဢ္၊ သူဢ္ဖွံသးညီကဲ၊ ဒီးအိဢ္အိ၀ဲခဲအံၯခဲအံၯ၊ အိဢ္အိ သီဢ္မုာ္စ့ဿ္ ကီး အဃိ၊ မၯသးဖွံပွၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿအသးဖွံဒီး မၯသးဖွံပွၯအဃိန႔ဢ္၊ ဖဲပလဲၯတုၯလဿ မ့းထံဢ္လဢ္ ပဖီအီဢ္မ့ၯန႔ဢ္၊ ပ၀ဲကိးဂၯဒဲး ပအဿဢ္လီၯသကိးလဿ ပကအီဢ္ဆီအဂၯလဿညါ မ့ဿ္ လဿာ္မး၊ ပကအီဢ္အ၀ဲလဿခံကတဿဿ္လီၯ. လဿက်ဲ ပဖီအီဢ္တဘ့ဢ္၀ံၯတဘ့ဢ္ အိဢ္တ့ဿ္ဒဢ္ အ၀ဲတဘ့ဢ္န႔ဢ္၊ ပတအဲဢ္ဒိးမၯသံအီၯနီတဂၯဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္မ့ဿ္လဿတသ့ဘဢ္အဃိ၊ ပဖီအီဢ္ အီၯလီၯ. ကသံဘဢ္၀ဲအဆိကတဿဿ္န႔ဢ္၊ သံဘဢ္က့ၯ၀ဲလဿခံကတဿဿ္၊ မ့ဿ္လဿသးဖွံဒီးမၯသးဖွံ ပွၯအဃိလီၯ. (ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနမွေသခဲတယ္.)

၉. ဆီဖါ အဆူဢ္တအိဢ္ အိဢ္အိသီဢ္မုာ္တဘ့ဢ္

ဖဲပလဲၯခဲဢ္ဖ့လဿနါမတူ၀့ဿ္န႔ဢ္၊ ယလဲၯအိဢ္လဿ သရဢ္သဢ္တီအီဢ္အဟံဢ္လီၯ. အ၀ဲဒီးအမဿၯ ဒီးအမဿၯအ၀ဲဿ္မုဢ္ သဿဂၯလဿာ္ သးပွဿ္ဒီးသဿဂၯလဿာ္ အခီဢ္လ့ဿ္ခိဢ္ဆါဒီး ဟးကယီကယီလီၯ. ယလဲၯလီၯဆူအဟံဢ္ဖီလာ္၊ ယထံဢ္အဆီဖါ သးပွဿ္ထီဢ္တဘ့ဢ္၊ အဆူဢ္တအိဢ္နီတဘိ၊ အခီဢ္ ကဖိကဆံဢ္ ဒီးဟး၀ဲကယီကယီဒ္ အကစဿ္လဿဟံဢ္ပူၯ သဿဂၯအသိးလီၯ. ယဟဲက့ၯထီဢ္ သံကြဿ္သရဢ္သဢ္တီအီဢ္ လဿဘဢ္မႏုၯ အ၀ဲဘုဢ္ဒံးဆီဖါ တဘ့ဢ္န႔ဢ္လဲဢ္. အ၀ဲတဲယၯ၊ နမ့ဿ္သ့ဢ္ ညါ ယဆီဖါတဘ့ဢ္အံၯအဂ့ဿ္န႔ဢ္၊ နကဟးတဲလဿအဂ့ဿ္ ဒ္သိးကကဲဘ်ဳး န႔ဢ္လီၯ. သါပွ႔ၯဘုဢ္ဆီ မိဿ္ အဘ့ဢ္ ၁၀၀ ဆီဖါစွၯဘ့ဢ္၊ ဒီးကိးမုဿ္နံၯဒံဢ္၀ဲဂ့ၯမး န႔ဢ္လီၯ. စွၯလါ၀ံၯ ဘဢ္န႔ဿ္တဿ္ဟဿဖဿလူ တဿ္ဆါ၊ စီၯဖုထီဢ္ တနံၯတနံၯသံ ၅ ဘ့ဢ္ ၆ ဘ့ဢ္၊ သါဘဢ္လဲၯခူဢ္လီၯ ကိးမုဿ္နံၯဒဲးလီၯ. ဆီဖါ နထံဢ္ဟံဢ္ဖီလာ္တဘ့ဢ္န႔ဢ္ အဟဿဖဿလူဒီး စီၯဖု စ့ဿ္ကီးလီၯ. နာ္သက့ တသံဘဢ္. လဿခံ ဆီသံ ကြံာ္ကိးဘ့ဢ္ဒဲး အိဢ္တ့ဿ္ထဲ အ၀ဲတဘ့ဢ္လီၯ. အ၀ဲအိဢ္ဆူဢ္ထီဢ္တစဲး အိဢ္အိ ကဒီး၀ဲန႔ဢ္လီၯ. လဿခံ စွၯလါ သါပွ႔ၯကဒီးဆီမိဿ္ အဘ့ဢ္ ၅၀ ဒီးဒံဢ္၀ဲ ဂ့ၯမးန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ဘဢ္န႔ဿ္၀ဲတဿ္ဆါ တိးကြ႔၊ ကနိးကနိး ဒီးသံ၊ သါဘဢ္ခူဢ္လီၯကိးမုဿ္နံၯလီၯ. ဖဲန႔ဢ္ ဆီဖါတဘ့ဢ္န႔ဢ္စ့ဿ္ကီး ဘဢ္တိးကြ႔ ဒီးကနိးစ့ဿ္ကီးလဿ အသကိးအက်ါလီၯ. အသကိးတရဿသံကိးဘ့ဢ္ဒဲး၊ အ၀ဲတသံဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္ မ့ဿ္လဿအဆါနးဒီးအသီအါအဃိ အဆူဢ္လီၯထဲးကြံာ္ခဲလဿာ္၊ ဒီးအခီဢ္ခံခီ ကဖိကဆံဢ္ ဒီးဟး၀ဲ တက်ဿၯအါဘဢ္. နာ္သက့၊ သူဢ္ဖွံသးညီ အိဢ္အိဒဢ္ ထီဘိ ဒီး အကလုဿ္မုာ္စ့ဿ္ကီးလီၯ. အ၀ဲတဲ ပႜးယၯ အဆီဖါတဘ့ဢ္န႔ဢ္အဂ့ဿ္ လီၯကမဿကမဢ္ ဘဢ္ယၯအဃိ၊ ယလဲၯကဒီးဆူ ဟံဢ္ဖီလာ္ဒီး ကြဿ္ဆီဖါ န႔ဢ္လီၯ. ဒ္အကစဿ္တဲအသိး၊ အခီဢ္တက်ဿၯနာ္သက့ ဟး၀ဲကယီကယီ ဆူအံၯအိဢ္အိ ဆူန႔ဢ္အိဢ္အိ၊ ဒီးအကလုဿ္မုာ္စဲဃဲၯလီၯ. တခ်ဳးအိဢ္အိန႔ဢ္ တပ်ဳာ္၀ဲ အဒံးဆ့ခံခီ၊ နာ္သက့ အဆူဢ္တအိဢ္အဃိ တသီဢ္ဘဢ္. ယက့ၯထီဢ္ဆူဟံဢ္ပူၯ ဒီးယတဲသရဢ္သဢ္တီအီဢ္၊ နဆီဖါ တဘ့ဢ္အံၯ လီၯစံးပၾတဿၯ ဒိဢ္မးဒီး လီၯကြဿ္လိဒိဢ္မးလီၯ. လဲၯခီဖ်ိဘဢ္ တဿ္ဆါဖးဒိဢ္ခံဘ်ီ၊ ဒီး အဆူဢ္လီၯထဲးခဲလဿာ္ အခီဢ္တက်ဿၯအါ၊ နာ္သက့ သးဖွံ၀ဲ အိဢ္အိ၀ဲအသိး၊ ပ၀ဲခရံာ္ဖိ ပမ့ဿ္တူဿ္ ဘဢ္တဿ္နးတဿ္ဖွီဢ္ အဒိဢ္အမုဿ္နာ္သက့၊ ပၾကဿးစံးထီဢ္ပၾတဿၯယြၯလီၯ. သရဢ္သံကြဿ္ယၯ၊ ယဆီဖါတဘ့ဢ္အံၯ မ့ဿ္သံန႔ဢ္၊ ယအဲဢ္ဒိးမၯန႔ဿ္အီၯတလါ ဂ့ၯဂ့ၯတဖ်ဿဢ္ ဒီးလဲၯခူဢ္လီၯအီၯ၊ ဒီးမၯန႔ဿ္အီၯထူဢ္စုညါ ဖဲအသြဢ္ခိဢ္တဂ့ၯဧဲဿ္. ယနံၯထီဢ္ဒီးယတဲအီၯ၊ နမၯန႔ဿ္အီၯတလါ ဒီးလဲၯ ခူဢ္လီၯအီၯန႔ဢ္ဂ့ၯကစီဒီလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ အ၀ဲတမ့ဿ္ပွၯကညီ၊ တမ့ဿ္စ့ဿ္ကီး ခရံာ္ဖိအဃိ ထူဢ္စုညါ တၾကဿးပ်ာ္လဲဢ္.

၁၀. ပွၯဆါတဿ္ဖိ သးပွဿ္သးဖွံတဂၯ


တဿ္မၯအသးအံၯ အိဢ္အနံဢ္ ၃၀ ဘ်ဲဢ္လံ ဘဢ္ဆဢ္ကဲထီဢ္ တဿ္မၯလိလဿ အကဲဘ်ဳး ယၯဒိဢ္မး လီၯ. ပခဲဢ္ဖ့ဖိဒိးထီဢ္ လ့ဢ္မ့ဢ္အူ လဿမါတလ့၊ ၀့ဿ္တကူဢ္၊ တုၯဖဲ ယ့ဢ္တဢ္ရွ့ဢ္အခါ၊ ပနဿ္ဟူ ပွၯဆါတဿ္ဖိ ကိးထီဢ္အမႜိမႜိ နာ္သက့၊ ယသးတအိဢ္ပွ႔ၯအီဢ္ နီတမံၯဘဢ္. တစိဿ္ဖိ ပနဿ္ဟူ ပွၯဆါ တဿ္ဖိတဂၯ ကိးသီဢ္အကလုဿ္ဒ္တဿ္သး၀ံဢ္အသိး၊ ထုးန႔ဿ္ပသးကိးဂၯလဿ ပကကြဿ္အီၯ လီၯ. ပထံဢ္လဿ မ့ဿ္ပယီၯသးပွဿ္တဂၯ၊ ၀ံ၀ဲ တဿ္အဒဿ တဖ်ဿဢ္လဿ အမဲာ္ညါ၊ လဿအအိပူၯ အိဢ္ဒဢ္ တဿ္ယိယိဖိခံမံၯ၊ ေျမပဲဆားေလွာ္၊ ဒီး ကြာစိေလွာ္ လီၯ. နာ္သက့ အမဲာ္နံၯကမွံ၊ ဒီးအကလုဿ္ တခီကိးသီဢ္၀ဲဒ္ တဿ္သး၀ံဢ္အသိး၊ ေျမပဲဆားေလွာ္ ကြာစိေလွာ္၊ ဆါးေလွာ္ေျမပဲ ကြာစိေလွာ္၊ ေျမပဲဆားေလွာ္ ကြာစိေလွာ္. မ့ဿ္လဿအမဲာ္နံၯကမွံ၊ ဒီးအကလုဿ္သီဢ္ထီဢ္ဆဿ သီဢ္ ဘဲအဃိ၊ ပွၯပွ႔ၯယပွ႔ၯအတဿ္ မီကိာ္ဖိ လဿာ္၀ဲလီၯ. ယမၯန႔ဿ္တဿ္မၯလိလဿအအိဢ္ လဿပဟးစံဢ္ တဲၯတဲလီၯ တဿ္သးခုကစီဢ္န႔ဢ္၊ ပဘဢ္အိဢ္ဒီး တဿ္မဲာ္မုာ္နါဆဿ ဒီးပကလုဿ္အမုာ္၊ ဒ္သိး ကထုး န႔ဿ္ပွၯသးလဿ ကတူဿ္လိာ္ ပတဿ္ကစီဢ္န႔ဢ္လီၯ.

၁၁. မုဢ္ကမဲစံးဘ်ဳးယြၯထီဘိတဂၯ


တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္တဂၯ ကြဲယၯလဿယကလဲၯသိဢ္လိ လံာ္စီဆွံလဿအသ၀ီ အသီတဆံ၊ အဃိ ယလဲၯလဿလ့ဢ္မ့ဢ္အူ၊ ယစံဢ္လီၯဒီးဒိးထီဢ္အလ့ဢ္လီၯ. လဿက်ဲအ၀ဲတဲယၯဒ္အံၯ၊ နမ့ဿ္သရဢ္ အဃိ ယၾကဿးတူဿ္လိာ္နၯလဿ ယဟံဢ္လီၯ. နာ္သက့ မုဢ္ကမဲတဂၯ ဃ့ယၯသပွဿ္ပွဿ္လဿ သါအဲဢ္ ဒိးတူဿ္လိာ္နၯလဿ အဟံဢ္အဃိ၊ နကတဲဒ္လဲဢ္. ယတဲအီၯ၊ ယဟးအိဢ္ဘဢ္လဿ တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္တဖဢ္ အဟံဢ္အါလံ. ယကလဲၯအိဢ္လဿမုဢ္ကမဲအဟံဢ္လီၯ. အ၀ဲဆွဿယၯ ဆူ မုဢ္ကမဲအဟံဢ္၊ ဒီးအ၀ဲသးခုတူဿ္လိာ္ယၯလီၯ. အဟံဢ္န႔ဢ္ဆံး၊ အိဢ္ဒဢ္ လြံဿ္သနဿဢ္၊ ဒီးဖီမ့ၯလီဿ္ တစဲးဖိလီၯ. ယလဲၯထီဢ္ ယထံဢ္တဿ္အိဢ္လဿ အဟံဢ္ပူၯစွၯမံၯ ခဲလဿာ္ လီၯ. အခ်ီဢ္အိဢ္ ခံဘ့ဢ္၊ ဒါလီၯ၀ဲတဘ့ဢ္ လဿအဟံဢ္သနဿဢ္၊ ပာ္လီၯ၀ဲခိဢ္တခဿဢ္တဖ်ဿဢ္၊ ယဢ္ထါတဘ့ဢ္၊ မဿယဆ့ဢ္နီၯ လဿခ်ီဢ္အဖီခိဢ္၊ ဒီးတဲယၯဒ္အံၯ၊ ကစဿ္ယြၯအဘ်ဳးဒိဢ္အဃိ ယၯဒီးယဖိခြါ တူဿ္လိာ္ဘဢ္နၯလီၯ. လဿအသီတဆံအတီဿ္ပူၯ နကကဲထီဢ္ ပဟံဢ္ဖိဃီဖိလီၯ. ကိးနံၯဒဲး တဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯလဿနဂီဿ္ လဿပဟံဢ္အပူၯမ့ဿ္ဒ္အံၯလီၯ. ဂီၯဂီၯ နကအိလဢ္ဖးထံအကႜါ ဒီးတကဢ္သံဖိသဿဖ်ဿဢ္၊ ၈ နဢ္ရံဢ္ ပအီဢ္သကိး ယြၯအဘ်ဳးအဖွိဢ္၊ မုဿ္ထူဢ္နအိ လဢ္ဖးထံအကႜါ ဒီးတကဢ္သံဖိသဿဖ်ဿဢ္၊ ဟါလြံဿ္ နဢ္ရံဢ္ ပအီဢ္သကိးယြၯအဘ်ဳးအဖွိဢ္ ဒီးဟါခီ ပဘါသကိးယြၯ၀ံၯ၊ နအိလဢ္ဖးထံအကႜါ ဒီးတကဢ္သံ ဖိသဿဖ်ဿဢ္၊ ဒီးပမံလီၯ. ဒ္အ၀ဲတဲ၀ဲအသိး၊ ဂီၯဂီၯဟဲပာ္လီၯန႔ဿ္ယၯ လဢ္ဖးထံအကႜါ ဒီးတကဢ္သံဖိသဿဖ်ဿဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ယဒြးကြဿ္ ယမ့ဿ္အီဢ္တကဢ္သံတဘ်ီသဿဖ်ဿဢ္န႔ဢ္ တနံၯလဿာ္ ၉ ဖ်ဿဢ္ ကိးဘ်ီဒဲးန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲခီ ပာ္လီၯဒဢ္ ၃ ဖ်ဿဢ္ ကိးဘ်ီဒဲးန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္ကိးအီဢ္မ့ၯ တတဲ၀ဲ ပကအီဢ္မ့ၯဘဢ္. တဲ၀ဲ ပကအီဢ္သကိး ယြၯအဘ်ဳးအဖွိဢ္လီၯ. တဲ၀ဲအဖိခြါ၊ သရဢ္န႔ဢ္ ကဲထီဢ္ ပဟံဢ္ဖိဃီဖိ အဃိ ပကအီဢ္သကိး သဿဂၯတဘ်ီဃီလီၯ. လဿအသီ ၁၀ အပူၯ၊ ပအီဢ္မ့ၯ အခါ တတဲ၀ဲ ကသူတဘဲ သါအါနဢ္ယၯဘဢ္. တဲ၀ဲ ကစဿ္ယြၯအဘ်ဳးအဃိ၊ ပအီဢ္ဘဢ္ ဂ့ၯဂ့ၯဘဢ္ ဘဢ္လီၯ. တဿ္အီဢ္ကိးဘ်ီဒဲးန႔ဢ္၊ တဿ္ခီဢ္ ၂ ခီ၊ တဿ္ခီဢ္ လြံဿ္ခီ အညဢ္တအိဢ္နီတဘ်ီဘဢ္. နာ္သက့ ပအီဢ္သကိး ယြၯအဘ်ဳးဘဲဒိဢ္မးလီၯ. အ၀ဲလဲၯထီဢ္ တဿ္မၯလိကိးဘ်ီဒဲးလီၯ. ဖဲပက တိၯသကိးတဿ္လဿအဟံဢ္ဖိအပူၯန႔ဢ္ အ၀ဲတဲပႜးယၯထဲ အဘဢ္ကစဿ္ယြၯ အဘ်ဳးအဖွိဢ္ဒ္လဲဢ္ လီၯ. လဿခံကတဿဿ္တဟါ၊ ပဘါယြၯအခါ ယတဲပႜးက့ၯအီၯ ယြၯအဘ်ဳးဘဢ္ယၯဒ္လဲဢ္ အသိး ၀ံၯဒီး ပမံလီၯ. ပပဿဿ္ထီဢ္ ဂီၯ ၃ နဢ္ရံဢ္ ပအီဢ္တကဢ္သံ လဿခံကတဿဿ္ ဒီးယဒိးထီဢ္အလ့ဢ္ လီၯ. မဿ၀ဲအဖိခြါ ခိးတ့ဿ္ဟံဢ္၊ ဒီးအ၀ဲနီဢ္လ့ဢ္လီၯ. ယမ့ဿ္ပိာ္ခြါ၊ ပွၯနီဢ္လ့ဢ္မ့ဿ္ပိာ္မုဢ္၊ ယဒိး တမုာ္ သးယၯဘဢ္. နာ္သက့ ယနီဢ္လ့ဢ္တသ့အဃိ၊ ယဘဢ္ဒိးလီၯ. လဿက်ဲန႔ဢ္ အ၀ဲတဲပႜးအါထီဢ္ယၯ ယြၯအဘ်ဳးဘဢ္သါအဂ့ဿ္လီၯ. ဖဲတဿ္ကပီထီဢ္တစဲးန႔ဢ္၊ ယကြဿ္အႏြါ ခံဒု မ့ဿ္အမိဿ္ ၂ ဒုလဿာ္၊ တဘ်ီဃီ ယတဲအီၯ၊ ပွၯနီဢ္လ့ဢ္မ့ဿ္ပိာ္မုဢ္၊ ႏြါ ဟဲဆွဿယၯခံဒုမ့ဿ္အမိဿ္၊ ယကစံဢ္လီၯဟးလဿ ယခီဢ္လီၯ. အ၀ဲတဲယၯ ကတုၯဒဢ္ခဲအံၯလီၯ. ဒိးစဿ္ခီ. ဖဲယစံဢ္လီၯန႔ဢ္ ယလဲၯဖူးလဲးႏြါ မိဿ္ခံဒု အမဲာ္သဢ္ဒီးယစံးဘ်ဳးအီၯ၊ တစံးဆဿယၯနီတမံၯဘဢ္. ယစံဘ်ဳးမုဢ္ကမဲဒီးတဲအီၯ၊ ယကဟးတဲ နဂ့ဿ္လဿနစံးဘ်ဳးယြၯထီဘိလီၯ. အ၀ဲတဲယၯ၊ မ့မ့ဿ္လဿယြၯအလၯကပီၯအဂီဿ္န႔ဢ္ တဲစဿ္ခီ တက့ဿ္. ယဟးတဲ အဂ့ဿ္အဘ်ီဘ်ီလံ.

၁၂. မုဢ္ကမဲတထံဢ္တဿ္ တဂၯ ဟ့ဢ္ယၯတဿ္ခံမံၯ

ဖဲကိၯလၯ၀ါ ပဿတဿ္အခါ လဿယသရဢ္မုဢ္အသ၀ီ ကဢ္ကလ့န႔ဢ္ မုဢ္ကမဲမဲာ္တထံဢ္တဿ္သးပွဿ္ အိဢ္တဂၯ၊ မ့ဿ္လဿအဟံဢ္ဖိဃီဖိတအိဢ္၊ ဘဢ္အိဢ္ဒဢ္လဿ အဟံဢ္ဆံးဖိအပူၯထဲတဂၯအဃိ၊ အ၀ဲ တနါစိၯအိဢ္လဿအဟံဢ္ဘဢ္. ဟးစံဿ္၊ ဟးယီဿ္ ဟးဒုးအိဢ္ဖ်ဲဢ္ပွၯ၊ ဒီး ဟးမံ ဟးအိဢ္ဒဢ္လဿ ပွၯအ ဟံဢ္လီၯ. မဲာ္တထံဢ္တဿ္နာ္သက့၊ အဲဢ္ဘါယြၯ၊ အဃိလဲၯထီဢ္ဘါယြၯ လဿသရိာ္ပူၯကိးဘ်ီဒဲး လီၯ. ဘဢ္တဘ်ီ ယလဲၯကဢ္ကလ့၊ ဒီးလဿမုဿ္အိဢ္ဘွံးနံၯန႔ဢ္ ယစံဢ္တဲၯတဲလီၯတဿ္ လဿသရိာ္ ပူၯလီၯ. မုဿ္နံၯပူၯယဟဲက့ၯန႔ဢ္၊ ဂီၯဂီၯ မုဢ္ကမဲန႔ဢ္ဟဲဆူယအိဢ္ ဟ့ဢ္ယၯထဿဢ္တဖ်ဿဢ္ ဒီး တဲယၯဒ္အံၯ၊ သါဒုးအိဢ္ဖ်ဲဢ္ပိာ္မုဢ္တဂၯ၊ အ၀ဲဟ့ဢ္သါထဿဢ္တဖ်ဿဢ္အံၯ၊ သါဟဲဟ့ဢ္ယၯ ဒ္သိး ဖဲယဟးဘါယြၯန႔ဢ္ ယကပဿႏုာ္လံာ္စီဆွံ၊ လံာ္သး၀ံဢ္လဿအပူၯ လီၯ. သါဟးစိာ္တဿ္သးခုကစီဢ္ တသ့အဃိ၊ သါအဲဢ္ဒိးသါထဿဢ္ တဖ်ဿဢ္အံၯ ကလဲၯသကိးဒီးယၯလီၯ. ၀ံၯဒီး အ၀ဲဟ့ဢ္ယၯ တဿ္သံးတဘ့ဢ္ ဒီးတဲပႜးယၯ၊ မနၯကဿာ္လဿဖးဖီမုဿ္ ပိာ္မုဢ္တဂၯကလံၯဆဲးအီၯ၊ သါလဲၯစံဿ္အီၯ၊ ဒီးတဂီၯညါအံၯ ဟ့ဢ္ယၯတိဿ္တသံး တဘ့ဢ္အံၯ၊ သါဟဲဟ့ဢ္ယၯလဿ တဿ္မၯတဿ္သးခုကစီဢ္ အဂီဿ္လီၯ. ယတဲအီၯ မုဿ္ဂဿ္ဧဿ၊ ထဿဢ္တဖ်ဿဢ္အံၯဒု ယကဟံး၊ ဒီးဒ္နအဲဢ္ဒိးအသိး ယမ့ဿ္ဟးဘါ ယြၯယကပဿႏုာ္ လံာ္စီဆွံ လံာ္သး၀ံဢ္ လဿအပူၯလီၯ. မ့မ့ဿ္တဿ္သံးတဘ့ဢ္၊ နဖွီဢ္အဃိ၊ သူအီၯ လဿနဂီဿ္တက့ဿ္. အ၀ဲတဲဆဿယၯ၊ သါမဲာ္တထံဢ္တဿ္သါ ဖွီဢ္အဃိ ပွၯသးကညီၯသါ ပွၯဟ့ဢ္သါ န႔ဢ္မ့ဿ္က်ဲတဘိလီၯ. သါဘဢ္ယြၯအဘ်ဳးအဃိ၊ သါဟ့ဢ္လဿ တဿ္သးခုကစီဢ္အဂီဿ္၊ မ့ဿ္က်ဲတဘိ ဒဢ္လီၯ. အဃိ ၀ံသးစူၯ တူဿ္လိာ္ဘဢ္ သါတဿ္ဟ့ဢ္ဆံးဖိအံၯ တက့ဿ္. အ၀ဲတဲဒ္န႔ဢ္တဘီ၊ အ၀ဲ လီၯဂာ္ဘဢ္ယၯဒ္ မုဢ္ကမဲ လဿလံာ္စီဆွံပူၯ လဿအဟ့ဢ္မၯဘူဢ္ အတိဿ္ခံကးတဂၯ၊ အဃိ ယတူဿ္လိာ္ဒီး ပာ္လီၯဆီအီၯ၊ ဒ္သိး ယသုတသူ ဘဢ္လဿ ပွ႔ၯအီဢ္ပွ႔ၯအီ ဘဢ္တဿ္တဂ့ၯလီၯ. တိဿ္တသံးတဘ့ဢ္အံၯ မ့ဿ္ယကမၯဘဢ္ဒ္လဲဢ္၊ ယဆိမိဢ္တဘဢ္ဘဢ္. တနံၯတခီဢ္ ယလဲၯထံဢ္ န႔ဿ္မုဢ္ကမဲ အိဢ္ဖွီဢ္အိဢ္ယာ္ ဒိဢ္န႔ဿ္ဒံး မုဢ္ကမဲလဿ ကဢ္ကလ့ တဂၯအဃိ ယဟ့ဢ္လီၯတဿ္သံး အ၀ဲန႔ဢ္၊ ဒီးအ၀ဲစံးဘ်ဳးယၯပွဲၯ တဿ္သးခုလီၯ. ယတဲအီၯ၊ တဿ္သံးအ၀ဲအံၯ တမ့ဿ္ယဟ့ဢ္နၯဘဢ္. မ့ဿ္မုဢ္ကမဲ တထံဢ္တဿ္တဂၯ အတဿ္ဟ့ဢ္လီၯ. အ၀ဲလဲၯစံဿ္န႔ဿ္ပိာ္မုဢ္ လဿကလံၯဆဲးအီၯလဿ ဖးဖီမုဿ္၊ ဒီးမုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ ပိာ္မုဢ္န႔ဢ္ဟ့ဢ္အီၯ တဿ္သံးတဘ့ဢ္အံၯလီၯ. ယတဲပႜးအီၯဒ္န႔ဢ္တဘီ၊ အ၀ဲဟ့ဢ္က့ၯယၯ တဿ္သံး တဘ့ဢ္န႔ဢ္ဒီး တဲ၀ဲ၊ အမဲာ္တထံဢ္တဿ္ မၯန႔ဿ္၀ဲ ပဲဢ္ပဲဢ္ပါပါ သါတဟံး န႔ဿ္ဘဢ္. ယပာ္တ့ဿ္န႔ဿ္အီၯလဿခ်ီဢ္ပူၯ၊ ဒီးယဟးကြံာ္ခ့်ခ့်လီၯ. အ၀ဲမၯက့ၯတဿ္သံး တဘ့ဢ္န႔ဢ္ ဒ္လဲဢ္၊ ယတသ့ဢ္ညါဘဢ္.

၁၃. မုဢ္ကမဲအဟံဢ္ဂ့ၯန႔ဿ္ အတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္

ယဆွဿတဿ္ဘါလဿ မီဢ္လမႜဲဢ္ဟံဢ္တဖ်ဿဢ္အပူၯ၊ ယတဲဘဢ္ဃးပွၯတနီၯအဂ့ဿ္၊ အ၀ဲသ့ဢ္အသး လဲအသး ခီဖ်ိ မႏုၯမႏုၯစုာ္စုာ္ န႔ဢ္လီၯ. တဿ္ဘါ၀ံၯ ပွၯဟဲလဿခိတဂၯတဲယၯ၊ သါ၀ဲတဂၯ သါသးလဲလိာ္အသး ခီဖ်ိ သါမံမီဿ္တဿ္န႔ဢ္လီၯ. သါမ့ဿ္ခရံာ္ဖိ နာ္သက့၊ သါဖီးပႜဢ္၊ သါအီသံး၊ မုဿ္အိဢ္ဘွံးနံၯသါ ဟးခးတဿ္၊ သါဟးဖီဢ္ညဢ္္၊ သါမၯတဿ္အဿတဿ္သီ အမႜိမႜိလီၯ. တနၯတခီဢ္ သါမံမီဿ္၊ ကလူးတဂၯတဲသါ နအဲဢ္ဒိးထံဢ္မူခိဢ္ဧါ. သါအဿဢ္လီၯဒီး အ၀ဲလဲၯဒုးသ့ဢ္ညါသါ မူခိဢ္ လီၯ. သါထံဢ္ဟံဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ ကျပဳဿ္ကၿပီၯ၊ တဖ်ဿဢ္ဂ့ၯနဲဢ္ တဖ်ဿဢ္ဂ့ၯ ဒီး လဿအက်ါ သါထံဢ္ ဟံဢ္ဖးဒိဢ္ဃံလၯ လီၯဆီတဖ်ဿဢ္၊ သါသံကြဿ္ကလူး၊ ဟံဢ္ဂ့ၯလီၯဆီတဖ်ဿဢ္အံၯ မတၯအဟံဢ္ လဲဢ္. အ၀ဲတဲသါ၊ မ့ဿ္မုဢ္ကမဲတဂၯလဿ သါသ၀ီ အဟံဢ္လီၯ. သါကမဿ ကမဢ္ဒီးတဲအီၯ၊ မုဢ္ကမဲ အ၀ဲန႔ဢ္ အဟံဢ္ဖွီဢ္ဖွီဢ္ယာ္ယာ္၊ ဘဢ္မႏုၯ အဟံဢ္လဿမူခိဢ္ ဒိဢ္ဒီးဂ့ၯထဲအံၯညါ သ့ဒ္လဲဢ္. ကလူးတဲသါ၊ အ၀ဲဘါယြၯဆူဢ္မး၊ ဒီးမၯဂ့ၯတဿ္အါမးလီၯ. ဟးမၯစဿၯပွၯ ဆူးပွၯဆါ ဟးစိာ္ဒီးအခႜဲတဖ်ဿဢ္၊ အအိပူၯအိဢ္ဒီး ကသံဢ္ဖီဢ္ ဒီးသ့ဢ္တံဿ္သ့ဢ္ဂံဿ္တဖဢ္၊ အလီဿ္မ့ဿ္အိဢ္ ဂူာ္၀ဲ သ့ဢ္တံဿ္သ့ဢ္ဂံဿ္တဖဢ္လဿကႜီးပႜ႔ဢ္ ဒီးဒုးအိ ပွၯဆါမ့တမ့ဿ္ ဖွဴ၀ဲပွၯဆါလီၯ. မ့ဿ္ဘဢ္စံဿ္ဘဢ္ယီဿ္ မၯ၀ဲလီၯ. မုာ္သး မၯစဿၯကလီပွၯန႔ဢ္လီၯ. နာ္သက့ ပွၯမ့ဿ္ဟ့ဢ္အီၯန႔ဢ္ စံးဘ်ဳး၀ဲ၊ ပာ္တဿ္ဆံဆဲဢ္ ပူတပူ၊ ဒီးမၯဘူဢ္မၯတီဿ္တဿ္လီၯ. မ့ဿ္လဿအ၀ဲဆွဿထီဢ္ တဿ္အပီးအလီဆူမူခိဢ္ အါမးဒီးဂ့ၯမး အဃိ၊ အဟံဢ္ဂ့ၯဒိဢ္ဒီးဃံလၯ လီၯဆီ န႔ဢ္လီၯ. သါသံကြဿ္ကလူး ယတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္ အဟံဢ္ အိဢ္ဖဲလဲဢ္. ကလူးမဿသါပိာ္အခံ၊ ဒီးသါထံဢ္လဿ ဟံဢ္တဖဢ္ဆံးလီၯ၊ ဒီးဃံလၯ စွၯလီၯန႔ဢ္လီၯ. လဿခံ ဒုးနဲဢ္သါလဿ ဟံဢ္အဆံးဒီး ဃံလၯဖဲအၾကဿး တဖ်ဿဢ္ဒီးတဲသါ၊ အ၀ဲန႔ဢ္မ့ဿ္ နတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ သရဢ္အဟံဢ္လီၯ. သါတဲအီၯ၊ အ၀ဲမ့ဿ္ ယတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္၊ မၯယြၯအတဿ္၊ ဘဢ္မႏုၯ အဟံဢ္ ဒ္အံၯန႔ဢ္လဲဢ္. ကလူးတဲ သါသရဢ္န႔ဢ္ မၯယြၯအတဿ္နာ္သက့ အသးဖုဢ္ ကအုကစြါ၊ ကဒူးကဒ့ဢ္ ပာ္တဿ္ကမဢ္လဿပွၯလိၯ၊ မၯဒဢ္ယြၯအတဿ္လဿ တဿ္သူဢ္တဆူဢ္သးတဂဲၯအပူၯ ဆွဿထီဢ္တဿ္ ပီးတဿ္လီ ဆူမူခိဢ္ ထဲတစဲးဖိ တစဲးဖိ၊ ဒီးဂ့ၯဒဢ္ဖဲအၾကဿးတဖဢ္အဃိ၊ အဟံဢ္ဆံးဒီးဃံလၯ ဖဲအ ၾကဿးန႔ဢ္လီၯ. သါသံကြဿ္ကလူူး၊ သါဟံဢ္အိဢ္ဖဲလဲဢ္. ကလူးစံးသါ၊ နဲနဟံဢ္ တအိဢ္ဘဢ္. သါဖုး သံနီဢ္၊ ဒီးသါ သ့ဢ္ညါလဿ သါမ့ဿ္မူဒဢ္ လဿတဿ္အဿတဿ္သီအပူၯန႔ဢ္၊ သါတတုၯလဿ မူခိဢ္ဘဢ္. အန႔ဢ္ဒီး သါဃ့လဿယြၯကပ်ဿ္ သါတဿ္ကမဢ္၊ သါတအိလဿၯသံး၊ မုဿ္အိဢ္ဘွံးနံၯ သါလဲၯထီဢ္ ဘါယြၯ၊ သါဃ့လဿတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ ကတူဿ္လိာ္က့ၯသါ၊ ဒီးတူဿ္လိာ္သါလီၯ. ၀ံဒီး သါလဲၯဆူ မုဢ္ကမဲ အအိဢ္ ဒီးသါတဲအီၯ၊ တဘ်ီအံၯ နမ့ဿ္ဟးကြဿ္ပွၯဆါ ကိးဃုာ္ယၯတက့ဿ္. သါဟးစိာ္န႔ဿ္ အကသံဢ္ အခႜဲဖိ၊ မ့ဿ္ကဂူာ္ တဿ္လဿကႜီးပႜ႔ဢ္ န႔ဢ္သါတဲအီၯ၊ ဂူာ္နဲတဂ့ၯ. နဟံဢ္လဿမူခိဢ္ဂ့ၯ ကဲဢ္ဆိးလံ. ဒီးသါဂူာ္လီၯ. သါနာ္လဿ တဘ်ီအံၯ သါဟံဢ္ကအိဢ္ထီဢ္လဿ မူခိဢ္လံန႔ဢ္လီၯ. ယနာ္လဿ ခဲကိာ္လဿမူခိဢ္န႔ဢ္၊ သဲဢ္ထီးတနီၯ၊ ပွၯခရံာ္ဖိမုဢ္ခြါ တနီၯ၊ ကဒိးဘဢ္တဿ္လၯကပီၯ ဒိဢ္န႔ဿ္ အါန႔ဿ္ဒံး ပ၀ဲသရဢ္သမါ တနီၯနီၯ န႔ဢ္လီၯ.

၁၄. မုဢ္ကမဲသးပွဿ္ မဲာ္သဢ္ဖ်ါဃံလၯတဂၯ

တဿ္မၯအသး အ၀ဲအံၯယံာ္လံ. ဘဢ္ဆဢ္ ကဲဘ်ဳးယၯတုၯ ခဲအံၯလီၯ. ယဘဢ္တဿ္ကြဲ ယၯလဿ ယကဘဢ္လဲၯ သိဢ္လိတဿ္လ တီအူ ဘွဲတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္ အသီတဆ့ ဖဲ၀့ဿ္တီအူ၊ ဒီး ယသး ခုလဿ ယသးမ့ဿ္စဿ္နာ္သက့၊ ယန႔ဿ္ဘဢ္ တဿ္ခြဲးတဿ္ယာ္လဿ ယကလဲၯမၯလိ သကိးဒီး သရဢ္ သးပွဿ္န႔ဿ္ယၯတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယမၯလိတဿ္ ပကမဿကမဢ္လဿ မ့ဿ္သရဢ္ပိာ္ခြါ တဖဢ္ အတဿ္မၯ လိ၊ နာ္သက့ ပိာ္မုဢ္သးပွဿ္ တဂၯဟဲဆ့ဢ္နီၯ ကနဢ္တဿ္လဿ တဿ္လီဿ္ခံ ကိးနံၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ. တဿ္မၯလိ လဿခံကတဿဿ္တနံၯန႔ဢ္၊ သရဢ္တဂၯဆဿထဿဢ္ တဲယၯလဿ သါ၀ဲသရဢ္တဖဢ္၊ သါ အဲဢ္ဒိးသံကြဿ္ပိာ္မုဢ္သးပွဿ္ အတဿ္တဘီလီၯ. ယမဿသးပွဿ္မုဢ္ ဟဲဆူတဿ္မဲာ္ညါ၊ ဒီး သရဢ္န႔ဢ္ တဲအီၯဒ္အံၯ၊ ပ၀ဲသရဢ္တဖဢ္ ပထံဢ္နဟဲကနဢ္ တဿ္လဿ တဿ္လီဿ္ခံ ကိးနံၯဒဲးဒီး ပတဲလိာ္ပသး ဒ္အံၯ၊ သးပွဿ္မုဢ္အံၯ မ့ဿ္သးပွဿ္နာ္သက့ အမဲာ္ဖ်ါဃံလၯ၊ အိဢ္ဒီးမဲာ္မုာ္နါဆဿထီဘိ၊ အတဿ္ခူ သူဢ္ မ့ဿ္တဿ္မႏုၯလဲဢ္. အဃိ ၀ံသးစူၯတဲပွၯတဘီ၊ အန႔ဢ္ဒီး သးပွဿ္မုဢ္တဲဖ်ါအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္ဒ္ အံၯ လီၯ. သါမ့ဿ္မုဢ္ကမဲ၊ သါအိဢ္လဿကစဿဿ္ခိဢ္လီၯ. ပွၯဟဲတဲသါလဿ မံးရွဿဢ္နရံဢ္ မးမးအံစမဲန္ လိဢ္ဘဢ္ ပွၯပိာ္မုဢ္တဂၯလဿ ကဟဲအိဢ္ဒီးအီၯ၊ အံးက့ၯကြဿ္က့ၯအီၯ၊ ဒီးကြဿ္ထြဲဟံဢ္ဒီဖ်ဿဢ္ လီၯ. သါဟဲအိဢ္ဒီး မးမး တဘ်ဳးနံဢ္လံ. သါသးမုာ္လဿ သါကဲ တဿ္မၯစဿၯလဿ မးမးအဂီဿ္လီၯ. ဒီနံၯ ညါ လဿတဿ္ကစုဒုပူၯ သါရ့လိာ္သးဒီးယြၯ၊ သါမၯဘဢ္ထြဲသါသးဒီးယြၯလီၯ. သါပဿဿ္ထီဢ္လဿ ဂီၯ ဒီးအိးထီဢ္ပဲႀတီ တဖဢ္အခါ၊ သါစံးပဿ္ယြၯဧဿ၊ ဟဲႏုာ္ဆူယသးကံဿ္ပူၯတက့ဿ္. သါခြဲကဆွီ ဟံဢ္အခါစံး၊ ပဿ္ယြၯဧဿ၊ ခြဲသိဢ္ခြဲပ်ီကြံာ္ တဿ္တဂ့ၯတဘဢ္လဿ ယပူၯတက့ဿ္. သါဆႈဢ္တဿ္အခါ သါစံး၊ ပဿ္ယြၯဧဿ၊ မၯကဆွီဘဢ္ယသးအဃံဿ္အမူးတက့ဿ္. ဖဲသါမၯတဿ္တမံၯဂ့ၯတမံၯဂ့ၯ၊ သါရ့ လိာ္ ဒီးယြၯကစုဒုလဿ က်ဲဒ္န႔ဢ္လီၯ. ထီဘိ သါဃ့ကစဿ္ယ့ဢ္ရွဴးကမူလဿ ယပူၯ၊ ပွၯကထံဢ္ ကစဿ္ ယ့ဢ္ရွဴးအတဿ္ဃံတဿ္လၯ လဿသါမဲာ္သဢ္န႔ဢ္လီၯ.

၁၅. မုဢ္ကမဲသး၀ံဢ္တဿ္လဿ အဖိမုဢ္အသြဢ္ခိဢ္

လဿ၀့ဿ္မါတလ့ သရဢ္ဒဲနယဿဢ္ ဆါဖးဒိဢ္အိဢ္ဆူဢ္ထီဢ္က့ၯဒီး သုးခိဢ္ဒိဢ္ သရဢ္လဲဒဿဢ္ ကြဲပ ခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯစံးဘ်ဳး ယြၯလဿအဟံဢ္လီၯ. တခ်ဳးယဆွဿတဿ္ဘါ၊ သရဢ္လဲဒဿဢ္ ဆဿထဿဢ္ဒီး တဲယၯ၊ သါအဲဢ္ဒိး မိဿ္မုဢ္ကမဲ တဂၯကသး၀ံဢ္ န႔ဿ္ယၯတဿ္သး၀ံဢ္ တယုဿ္ဃီလဿ အသး၀ံဢ္၀ဲဖဲ အဖိမုဢ္ပွၯခူဢ္လီၯအီၯအခါန႔ဢ္၊ ဒီးသါနာ္လဿ ယကမၯန႔ဿ္အါထီဢ္ တဿ္အဒိတခါလဿ ယတဿ္စံဢ္ တဲၯတဲလီၯ အဂီဿ္လီၯ. မုဿ္ကမဲတဂၯအံၯ အိဢ္ဒီး အဖိမုဢ္ထဲတဂၯဧိၯ၊ ဆွဿ၀ဲလဿကႜိ လဿတဿ္ ဃံးတဿ္စ့ၯ အပူၯ၊ တုၯအဖ်ိထီဢ္ဖႜဢ္စိမိၯလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး အ၀ဲဆါဒီးသံ၊ ဒီးပွၯလဲၯစိာ္အစိဢ္ဆူ တဿ္သြဢ္ခိဢ္၊ ဒီးပွၯအါဂၯ လဿအလဲၯခူဢ္လီၯအီၯန႔ဢ္ ဆိကမိဢ္၀ဲလဿ ကထံဢ္ဘဢ္ မိဿ္တဂၯအံၯ ကသူဢ္အုးသးအုး ဟီဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ ထံဢ္၀ဲလဿ ပာ္အသးမုာ္မုာ္၊ ဒီးတဲဘဢ္သရဢ္လဿ ကခူဢ္လီၯတဿ္န႔ဢ္လဿ သါကသး၀ံဢ္တဿ္ တယုဿ္န႔ဢ္လီၯ. သး၀ံဢ္၀ဲလဿ ကိၯလၯက်ိာ္ (၃) ဆဿ န႔ဢ္လီၯ. သရဢ္လဲဒဿဢ္ တဲယၯဒ္န႔ဢ္၀ံၯ၊ သး၀ံဢ္၀ဲဒ္အသး၀ံဢ္လဿတဿ္သြဢ္ခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ. မိဿ္မုဢ္ ကမဲ တဂၯအံၯ မၯ၀ဲဒ္အံၯသ့န႔ဢ္ မ့ဿ္လဿ အဃ့ယြၯ ဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါအီၯ၊ လီၯဆီဒဢ္တဿ္အဃိ လီၯ.

၁၆. ခြါကမဲလဿထံဢ္ယ့ဢ္ရွဴးဟဲလီဢ္ဖ်ါအသး

ပူၯကြံာ္တဘ်ဳးနံဢ္၊ ယလဲၯသိဢ္လိလံာ္ အသီတဆံလဿ သ၀ီပႏြဲဿ္၊ ကီဿ္မီဿ္လမႜဲဢ္လီၯ. ပွၯဟဲ မၯလိတဿ္အက်ါ၊ သးပွဿ္တဂၯ ဟဲထီဢ္ကိးဘ်ီဒဲး၊ ဒီးသူဢ္ဖွံသးညီ ဒိဢ္မးလီၯ. လဿဂီၯခီဂီၯဂီၯ န႔ဢ္ အ၀ဲဟဲဆူယအိဢ္ တဿ္အဟံဢ္၊ ဒီးကိးထီဢ္၀ဲ၊ သရဢ္မူလဿဿ္ဧဿ၊ နပဿဿ္ထီဢ္လံဧါ. ယအဲဢ္ဒိးကတိၯ တဿ္ဒီးနၯလံ. သးပွဿ္နာ္သက့ သူဢ္ဖွံသးညီ လီၯဆီဘဢ္ယၯအဃိ ယသံကြဿ္အီၯ တဿ္မႏုၯဒုး သူဢ္ခုသးခုနၯ ထဲန႔ဢ္ညါလဲဢ္. အ၀ဲတဲပႜးယၯဒ္အံၯ၊ လဿညါန႔ဢ္ သါဖိမုဢ္ဖိခြါတဖဢ္သံကြံာ္၊ အိဢ္ တ့ဿ္ထဲသါဒီ မါ၀ၯခံဂၯ နာ္သက့၊ သါအဲဢ္လိာ္ကြံလိာ္ သးဂ့ၯမး၊ သါမူသကိးခံဂၯလဿ ဟံဢ္ပူၯ မုာ္ဒိဢ္မးလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ဖဲအပူၯကြံာ္ စွၯနံဢ္န႔ဢ္၊ သါမါသံ၊ ပွၯလဲၯခူဢ္ လီၯအီၯလီၯ. သါဟဲက့့ၯ ဆူဟံဢ္၊ သါအိဢ္တ့ဿ္ထဲတဂၯ၊ သါထံဢ္သါမါအကူအသိး ဒီးတဿ္လဿ အညီႏုဿ္သူ၀ဲတဖဢ္၊ သါ သ့ဢ္နီဢ္အီၯ၊ တဿ္သယုဿ္သညိဖးဒိဢ္ဘဢ္သါ၊ သါဟီဢ္၊ သါမံတန႔ဿ္အီဢ္တႏုာ္၊ ပွဲၯထီဢ္သဿသီ တသီန႔ဢ္၊ လဿမုဿ္ဆါခီ သါဆဿထဿဢ္လဿဟံဢ္ခဿဢ္သး၊ သါကြဿ္ထီဢ္ဆူ တဿ္ဖီခိဢ္၊ သါဘါထု ကဖဢ္ လဿတဿ္ဟီဢ္တဿ္ယဿၯအပူၯ၊ သါတဲကစဿ္ယြၯ နကိးက့ၯယမါ၊ ယသးသယုဿ္အီၯ၊ ယအိဢ္တသ့တဘဢ္လဿၯဘဢ္.၀ံသးစူၯ မၯမုာ္ယသး မ့တမ့ဿ္ ယကပ်ဳဿ္လီၯ. သတူဿ္ကလာ္ သါထံဢ္ကစဿ္ယ့ဢ္ရွဴးအိဢ္ဖ်ါထီဢ္ဒီးစံး၀ဲ၊ ယြၯမ့ဿ္တဿ္ကပီၯဒီး တဿ္ခံးတအိဢ္ဘဢ္လဿ အပူၯ နီတမံၯဘဢ္. တဲ၀ဲဒ္န႔ဢ္၀ံၯဒီး ဟါမဿ္လီၯ. တဘ်ီဃီ မၯအသးဒ္ သါသးပူၯန႔ဢ္ ပွဲၯဒီး တဿ္ကပီၯ၊ တဿ္သူဢ္အုးသးအုး တဿ္သယုဿ္သညိ ဟါမဿ္ကြံာ္ခဲလဿာ္၊ ဒီးစးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ သါသးမုာ္ သးဖွံထီဘိ လီၯ. သါဟံးန႔ဿ္လံာ္စီဆွံဒီး သါကြဿ္ဃု၊ ယြၯမ့ဿ္တဿ္ကပီၯ ဒီးတဿ္ခံး တအိဢ္ဘဢ္လဿအပူၯ နီတမံၯဘဢ္. သါကြဿ္ဃုတဘဢ္၊ သါလဲၯဆူ သါတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္ ရဲလ့ဢ္ လဿအတိဿ္လံာ္စီဆွံ ဂ့ၯမးအအိဢ္၊ ဒီးသါတဲအီၯ၊ သရဢ္ဧဿ၊ ယြၯမ့ဿ္တဿ္ကပီၯဒီး တဿ္ခံးတအိဢ္ဘဢ္လဿအပူၯ နီတမံၯ ဘဢ္န႔ဢ္ လဿလံာ္စီဆွံပူၯန႔ဢ္အိဢ္ဧါ. အ၀ဲစံးသါ၊ အိဢ္နဲာ္ အိဢ္လဿ ၁ ယိၯဟဢ္ ၂း၅ န႔ဢ္လီၯ.

ဒ္ကစဿ္ယ့ဢ္ရွဴးဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ မၯမုာ္ ခြါကမဲ တဂၯအံၯအသး ဒီးသးဖွံ၀ဲအသိး၊ ဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ မၯမုာ္စ့ဿ္ကီးယသး၊ ထဲတမံၯ ယတထံဢ္ဟဲလီဢ္ဖ်ါအသးလဿ ယၯန႔ဢ္လီ. ယသရဢ္မုဢ္ဆါယံာ္ ဒီး နး၊ ဒီးလဿခံ တပဿဿ္ထီဢ္ဆူခိအိဢ္ ၁၉ သီ၊ ယသ့ဢ္ညါလဿ တယံာ္ဘဢ္ ကက့ၯသဒဢ္ယၯဆူ မူခိဢ္လီၯ. ယတဿ္ဆိကမိဢ္အိဢ္ထီဢ္ ပမူဃုာ္ ၅၂ နံဢ္မုာ္ဒိဢ္မးလီၯ. ယမ့ဿ္တထံဢ္ လဿၯအီၯန႔ဢ္၊ ယကသးသယုဿ္အီၯ ဒီးသူဢ္တဖွံ သးတညီန႔ဢ္လီၯ. အန႔ဢ္ဒီး ယဃ့သပွဿ္ပွဿ္လဿ ကစဿ္ယြၯ ဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါယၯ၊ ဒီးယစံးဘ်ဳးယၯလဿ အဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါယၯ တုၯဒဢ္လဲာ္၊ ဖဲအသးဟးထီဢ္ န႔ဢ္၊ ပဟံဢ္ဖိဃီဖိ တဟီဢ္နီတဂၯ၊ ပသးခုလဿ အ၀ဲပူၯဖ်ဲးဒီး ဟီဢ္ခိဢ္တဿ္နးတဿ္ဖွီဢ္ က့ၯသးခု ဃုာ္ဒီးပွၯ မူခိဢ္ဖိလံ. ပဒုးကူဒုးကၯထီဢ္အီၯ၀ံၯ ပကြဿ္အမဲာ္သဢ္ဖ်ါနံၯကမွံ၊ ပသးမုာ္ဒိဢ္မးလီၯ. လဿသရိာ္ပူၯန႔ဢ္ ယတဲဖ်ါ ပတဿ္ဘဢ္ထြဲ လိာ္ပသး အဂ့ဿ္၊ ဒီးယဖိမုဢ္ မါရဢ္ဒီးယ ပသး၀ံဢ္ တဿ္သး၀ံဢ္လဿ ယသရဢ္မုဢ္ဒီးယၯ ပညီႏုဿ္ဟးသး၀ံဢ္လဿ တဿ္ဘါအခါ န႔ဢ္လီၯ. ဒီးလဿ တဿ္သြဢ္ခိဢ္န႔ဢ္ ယဆွဿတဿ္ဘါ၊ ဒီးလဿခံကတဿဿ္ ယစံးအီၯ၊ (Good night, Good morning up there) နၯလဿအဂ့ၯ၊ ဂီၯလဿအဂ့ၯ လဿထး၊ ယစံးဘ်ဳးယြၯလဿ အဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါယၯ၊ ဟ့ဢ္ယၯ တဿ္သးမုာ္၊ ယတသးအုးသးသယုဿ္ အီၯဘဢ္. ယသးခုသးမုာ္ လဿအ၀ဲအဂီဿ္တခီ၊ လဿက့ၯဆိပာ္ လဿယမဲာ္ညါ ဒီးသူဢ္ဖွံသးညီ ဃုာ္ဒီး ပွၯမူခိဢ္ဖိ ထီဘိန႔ဢ္လီၯ.

၁၇. ယအဲဢ္နၯလဿ ယသးဒီဖ်ဿဢ္ထီဘိ


ယသရဢ္မုဢ္ဆါ ၅ နံဢ္ဃဢ္ဃဢ္၊ ညီႏုဿ္အတံၯသကိး ခ့ထ့ဢ္သ့ ဟဲအိဢ္သကိးအီၯဒီး ဘါထု ကဖဢ္လဿအဂီဿ္၊ ဒီးတဘ်ီဘ်ီ ဟဲဟ့ဢ္အီၯ ကိဢ္ဖိနီဖိ တၯသူတၯသဢ္ လီၯ. လဿခံ ကတဿဿ္ တဘ်ီ ဟဲစိာ္၀ဲဆီဒံဢ္ ၅ ဖ်ဿဢ္၊ ဒီးတဲအီၯဒ္အံၯ၊ တံၯသကိးမုဢ္ဧဿ၊ ယတဟ့ဢ္နၯ ၃ ဖ်ဿ္န႔ဢ္ အခီပညီ၊ ယအဲဢ္နၯ. ၅ ဖ်ဿဢ္ အခီပညီ ယအဲဢ္နၯဒိဢ္မး. ယသရဢ္မုဢ္ နံၯကမွံထီဢ္ဒီး စံးဘ်ဳး အီၯလီၯ. သရဢ္မုဢ္ ခ့ထ့ဢ္သ့ က့ၯ၀ံၯ၊ ယဆိကမိဢ္ထီဢ္၊ မ့ဿ္အတံၯသကိး အဃိ ဟ့ဢ္၀ဲ ၅ ဖ်ဿဢ္၊ ယအဲဢ္နၯဒိဢ္မး၊ မ့ဿ္တဿ္လဿတဿ္ပွဲၯလီၯ. ယဲယမ့ဿ္အ၀ၯ၊ ယၾကဿးဟ့ဢ္အီၯ ပွဲၯဖ်ဿဢ္လဲဢ္. တဘ်ီ အ၀ဲမ့ဿ္မုဢ္ကနီၯစဲးစဲး၊ ယဃ့အဲဢ္အီၯ၊ အ၀ဲဟ့ဢ္ယၯ အနီဿ္ကစဿ္ဒီဂၯညါ လဿာ္လဿာ္ဆ့ဆ့၊ ဒီး ပအဲဢ္လိာ္ပသး၊ မူသကိးဃုာ္ အိဢ္ ၅၂ နံဢ္လံ. အဃိ ယၾကဿးဟ့ဢ္အီၯ ၇ ဖ်ဿဢ္၊ (ယသရဢ္မုဢ္ န႔ဢ္ ယညီႏုဿ္ကိးအီၯလဿ ကႜဴမိဿ္) ယတဲအီၯ၊ ကႜဴမိဿ္ဧဿ၊ သရဢ္မုဢ္ခ့ထ့ဢ္သ့ မ့ဿ္နတံၯသကိး ဟ့ဢ္နၯ ၅ ဖ်ဿဢ္၊ ယအဲဢ္နၯဒိဢ္မး မ့ဿ္တဿ္လဿတဿ္ပွဲၯလီၯ. ယဲယမ့ဿ္န၀ၯအဃိ၊ ယဟ့ဢ္နၯ ၇ ဖ်ဿဢ္၊ အခီပညီ၊ ယအဲဢ္နၯလဿသးဒီဖ်ဿဢ္၊ ယတဲအီၯဒ္န႔ဢ္၀ံၯ ယသးတမုာ္ဘဢ္. ယတဲအီၯ တမ့ဿ္ႏြံဖ်ဿဢ္ဘဢ္. ၉ ဖ်ဿဢ္၊ ယအဲဢ္နၯလဿသးဒီဖ်ဿဢ္ထီဘိ. ယဒုးနဲဢ္အီၯ စုမုဿ္ ၉ ဘိ ဒီးနံၯကမွံ ဃုာ္၊ ဒီးလဿတဿ္ဆူးတဿ္ဆါအပူၯ၊ နံၯကမွံထီဢ္ဒီး စံးဘ်ဳးယၯလီၯ. ဖဲလါ နိဢ္၀့ဘဿဢ္ ၂၄ သီ၊ ၁၉၈၄ နံဢ္ အ၀ဲက့ၯဆိဆူ ယမဲာ္ညါ ဆူမူခိဢ္လီၯ. လဿလံာ္စီဆွံကႜိသရိာ္ပူၯ၊ ဖဲပွၯကကးတံာ္ အတလါန႔ဢ္၊ ယနဿမူအီၯ ၉ ဘီ၊ ယအဲဢ္နၯလဿသးဒီဖ်ဿဢ္ထီဘိ. တဿ္ဆိကမိဢ္ ဟဲႏုာ္စ့ဿ္ကီး လဿ ယပူၯဒ္အံၯလီၯ. ကစဿ္ယ့ဢ္ရွဴးဟ့ဢ္လီၯ အသးသမူလဿ ယဂီဿ္၊ ဒီးယဒိးန႔ဿ္တဿ္အုဢ္ က့ၯခီဢ္က့ၯ အဃိ၊ ယၾကဿးဟ့ဢ္အီၯ ၉ ဖ်ဿဢ္ စ့ဿ္ကီးလီၯ. အဃိဒီး ဖဲယမံပဿဿ္ထီဢ္ကိးဂီၯဒဲးန႔ဢ္ ယကြဿ္ထီဢ္တဿ္ဒီးယစံး၊ ယကစဿ္ဒီးပွၯအုဢ္ခီဢ္က့ၯယၯ ယ့ဢ္ရွဴးခရံာ္သးဘိဧဿ၊ ယစံးဘ်ဳးနၯ ဒီး အဲဢ္နၯလဿယသးဒီဖ်ဿဢ္ထီဘိ. ၀ံၯဒီး ယစံး၊ ကႜဴမိဿ္သးဘိဧဿ၊ ယအဲဢ္နၯလဿယသး ဒီဖ်ဿဢ္ထီ ဘိ.

0 comments:

Post a Comment