တဿ္မၯသကိးတဿ္သးခုကစီဢ္ (သရဢ္မူလဿဿ္သဲ အတဿ္လဲၯခီဖ်ိတဖဢ္ - ၈)

တဿ္မၯသကိးတဿ္သးခုကစီဢ္အံၯ လီၯဂာ္ဒ္ပွၯထူဘီလ္တဖုလီၯ. ပွၯ ၁၁ ဂၯန႔ဢ္မၯသကိးတဿ္၊ ပွၯလဿညါတဖဢ္မ့ဿ္ကထူႏုာ္ဘီလ္ဒီး ပွၯလီဿ္ခံတဖဢ္ဟ့ဢ္ဘီလ္ဆူပွၯမဲာ္ညါတဖဢ္ဒ္သိးထူႏုာ္ ကသ့န႔ဢ္လီၯ. ဒီးမ့ဿ္မၯနဿၯတဿ္န႔ဢ္၊ ပွၯကိးဂၯဒဲးသးခုသကိးလီၯ. လဿတဿ္မၯတဿ္သးခုကစီဢ္ န႔ဢ္၊ ပွၯလဿအလဲၯဆူလီဿ္အယံၯသ့တဖဢ္လဲၯ၊ ပွၯလဲၯတသ့တဖဢ္လဲၯသကိးဒီးအီၯလဿတဿ္ ဆီဢ္ထြဲလဿက်ိဢ္စ့ဒီးတဿ္ထုကဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿအါနံဢ္အါလါအတီဿ္ပူၯ၊ ပလဲၯခဲဢ္ဖ့ဆူလီဿ္ယံၯ တဘ်ီဘဢ္တဘ်ီသ့န႔ဢ္၊ မ့ဿ္လဿပွၯအါဂၯဆီဢ္ထြဲပွၯအဃိန႔ဢ္လီၯ. တဘ်ီဘ်ီလဿာ္အါကစီဒီ၊ ဒီးယဆိကမိဢ္ကဿကီဢ္ကစီဒီဧါ၊ ဟ့ဢ္အဒိ၊ ဖဲ ၁၉၆၈ နံဢ္န႔ဢ္ ပလဲၯဆူ၀းကီဿ္ယံာ္တလါတခီ လဿာ္စ့ ၃၀၀၀ ဘးလီၯ. ဘ်ီအ၀ဲန႔ဢ္ပွၯတနီၯအဲဢ္ဒိးကဲထီဢ္ပွၯခရံာ္ဖိဘဢ္ဆဢ္ စူးကြံာ္အတရဲ တခးလဿအဟံဢ္ပူၯတဘူဢ္ဘဢ္. သရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ဒီးယၯ ပလဲၯထီဢ္ဆူဟံဢ္တဖ်ဿဢ္၀ံၯတဖ်ဿဢ္၊ ဘါထုကဖဢ္၀ံၯ စူးကြံာ္အတဿ္တရဲတခးတဖဢ္ ဆူအဟံဢ္ကပၯ၀ံၯဒီး ပဒိးဘ်ဿအီၯ၊ ပဘ်ဿပွၯ ခဲလဿာ္ ၁၀၅၈ ဂၯလီၯ. အဃိပွၯဘ်ဿထံတဂၯလဿာ္ ၃ ဘး၊ ကဿကီဢ္ကစီဒီလီၯ. ပလဲၯပွၯ ၁၀ ဂၯဆူခႜီကီဿ္ကစဿဿ္ခိဢ္ယံာ္တလါလဿာ္ ၃၀၀၀ ဘး၊ ပဒြးကြဿ္ပွၯဒိကနဢ္ ပတဿ္သးခုကစီဢ္ အတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯကိးမုဿ္ဟါဒဲး ခဲလဿာ္တစွၯန႔ဿ္ပွၯ ၁၀၀၀၀ (တကလး) ဂၯဘဢ္. ပွၯကနဢ္ တဿ္တဂၯလီၯတဲာ္ဒဢ္တိဿ္ ၃၀ ဘ့ဢ္အဃိ ကဿကီဢ္ကစီဒီလီၯ. လဿမူခိဢ္ခဲကဿာ္ သု၀ဲလဿအဆီဢ္ ထြဲတဿ္တဖဢ္၊ ပွၯအါဂၯဒ္၀း၊ နဢ္ကး၊ တဖဢ္ကစံးဘ်ဳးသုဒ္အံၯ၊ မ့ဿ္လဿသုဆီဢ္ထြဲသရဢ္မူလဿဿ္ ဒီးအခဲဢ္ဖ့ဖိတဖဢ္အဃိ၊ ဟဲတုၯပအိဢ္သ့၊ ပတူဿ္လိာ္ဘါက့ၯကစဿ္ယ့ဢ္ရွဴး၊ ဒီးပဟဲတုၯလဿမူခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.

၁. ယတဿ္ဘဢ္ထြဲဒီးပွၯ ႃႃနဢ္ကး…ဖိ႗႗

ပွၯနဢ္ကးဖိလဿယဘဢ္ထြဲအီၯအဆိကတဿဿ္န႔ဢ္မ့ဿ္သရဢ္ထ့ပိဢ္လဿ ၁၉၆၄ နံဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္အိဢ္ ဘွံးနံၯယကလဲၯစံဢ္တဲၯတဲလီၯတဿ္လဿ၀့ဿ္တကူဢ္သထ့ကူတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္န႔ဢ္၊ ယထံဢ္လိာ္ပွၯဖ်ါ လီၯဆီတဂၯ မၯလိတဿ္လဿပယီၯလံာ္စီဆွံကႜိ၊ ယသံကြဿ္အီၯ၊ နမ့ဿ္ပွၯကလုာ္မႏုၯလဲဢ္၊ တဲယၯ နဢ္ကး၊ ယတဲအီၯ လဲၯပိာ္ယခံဆူသထ့ကူသရိာ္ပူၯ ဒီးသး၀ံဢ္တဿ္တယုဿ္လဿနဢ္ကးက်ိာ္တဘီ၊ အ၀ဲကၯထီဢ္၀ဲနဢ္ကးအယဢ္ထါတဘ့ဢ္၊ ဒီးတခ်ဳးလဿအသး၀ံဢ္၀ဲ၊ တဘ်ီယမ့ဿ္ပွၯမဲာ္ဘ်ီဢ္ ဘဢ္ဆဢ္ခဲအံၯယထံဢ္တဿ္လံန႔ဢ္ အ၀ဲတဲဘဢ္၀ဲကမ်ဿဿ္ဒ္အံၯ၊ လဿကီဿ္ပယီၯနဢ္ကးအက်ါန႔ဢ္ သါဒိးဘ်ဿထံအဆိကတဿဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲသါသးစဿ္န႔ဢ္၊ နဢ္ကးဘ်ဿထံကရဿလဿကိၯလၯသူကီဿ္ တဂၯဟဲဆူသါသ၀ီ ဒီးက့ၯကိးဖိသဢ္ ၃ ဂၯဆူအဟံဢ္ ဒီးသိဢ္လိသါ၀ဲသ့ဢ္လီၯ. သါဖ်ိထီဢ္ ၅ တီၯ သါဒိးဘ်ဿထံ၊ ၀ံၯသါဟဲက့ၯဆူသါသ၀ီလီၯ. သါဒုးအိဢ္ထီဢ္ကႜိ သါသိဢ္လိတဿ္ဒီးစံဢ္တဲၯတဲလီၯ တဿ္ဒီးပွၯအဲဢ္ဒိး ဒိးဘ်ဿထံ၊ ဘဢ္ဆဢ္သရဢ္ပာ္စုလဿကဘ်ဿအီၯတအိဢ္ဘဢ္. သါဘါထုကဖဢ္ လဿသရဢ္ပာ္စုကဟဲတဂၯဂၯ၊ တဟဲနီတဂၯဘဢ္. ပွၯသးဆူဢ္ဒိးဘ်ဿထံဒိဢ္မးအဃိ၊ သါမၯ တဘဢ္သါဘ်ဿပွၯလီၯ. သါဘ်ဿပွၯတဘ်ီဘဢ္တဘ်ီ ခဲလဿာ္အိဢ္ပွၯ ၂၀၀ ဂၯန႔ဢ္လီၯ. သါတဲ အ၀ဲသ့ဢ္၊ ယကလဲၯမၯလိလံာ္စီဆွံလဿအ့စ့ဢ္ ၂ နံဢ္၊ ဒီးဟဲက့ၯကြဿ္ထြဲသုန႔ဢ္လီၯ. အဃိသါဟဲ မၯလိတဿ္လဿပယီၯလံာ္စီဆွံကႜိ ၂ နံဢ္၊ ဆူညါစွၯသီ သါကဖ်ိထီဢ္ဒီး သါကက့ၯမၯကဒါက့ၯတဿ္ ဆူသါပွၯကလုာ္အက်ါန႔ဢ္လီၯ. ယနဿ္ဟူအ၀ဲတဲလီၯအသးဒ္န႔ဢ္၊ ယဟဲက့ၯတုၯလံာ္စီဆွံကႜိ၊ ယတဲဘဢ္လံာ္စီဆွံကႜိခိဢ္ ဒီးမံးရွဿဢ္နရံဢ္သရဢ္တနီၯ လဿပွၯတဂၯအံၯတခ်ဳးအက့ၯထီဢ္ ပဂ့ၯပာ္ စု အီၯ၊ မ့တမ့ဿ္မ့ဿ္က့ၯဘ်ဿကဒီးပွၯ မ့ဿ္ပတဿ္ကမဢ္လီၯ. ပွၯပာ္စုအီၯဒီးအ၀ဲက့ၯထီဢ္လီၯ.

ပဆွဿ ထီဢ္သရဢ္စ့ဢ္အီဢ္၊ သရဢ္ကႜီဢ္ထူ လဿအဖ်ိထီဢ္ပွၯကညီလံာ္စီဆွံကႜိ၊ လဲၯထီဢ္မၯစဿၯ သရဢ္ထ့ပိဢ္လီၯ. ခံနံဢ္အလီဿ္ခံ ပအဲဢ္ဒိးသ့ဢ္ညါလီၯတံဿ္ နဢ္ကးအဂ့ဿ္အဃိ၊ ကခႜ႔ဢ္မံးရွဿဢ္နရံဢ္ သရဢ္ထဲကဿၯဖဲး၊ သရဢ္ဖံထဿဢ္လးဒီးယၯ ပလဲၯထီဢ္ဆူ၀့ဿ္ခါမတံလီၯ. ဖဲန႔ဢ္သရဢ္ထ့ပိဢ္ ဒီးနဢ္ကးဘ်ဿထံခရံာ္ဖိ ၃၀ ဂၯ ဟဲထံဢ္လိာ္ပွၯ၊ ဒီးဃ့ပွၯလဿပကဆွဿထီဢ္န႔ဿ္အီၯ ပွၯကညီသရဢ္ ဒီးသရဢ္မုဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯကညီဘ်ဿထံခ၀့ရွဿဢ္ဆွဿထီဢ္ တဿ္မဿဖိအဂၯ ၁၀ ဒီးတဿ္မူထီဢ္ဂဲၯထီဢ္ မၯအသးကစီဒီန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ထံကီဿ္ဖဲန႔ဢ္တဿ္တမုာ္ အိဢ္ထီဢ္အဃိ၊ ဘဢ္ဟဲက့ၯလီၯက့ၯကိး ဂၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ. တဿ္မုာ္ထီဢ္က့ၯဒီးပွၯကညီဘ်ဿထံခ၀့ရွဿဢ္ ဆွဿထီဢ္ကဒီးတဿ္မဿဖိ ၆ ဂၯ ဒီးယဆွဿထီဢ္စ့ဿ္ကီး သရဢ္က့လမိ ဒီးသရဢ္ထါဒိဢ္လဿ သုတဿ္မၯစဿၯဆီဢ္ထြဲ၊ ဒီးတဿ္မၯမူထီဢ္ က့ၯကဒီးလီၯ. ခီဖ်ိပွၯကညီအတဿ္မၯစဿၯန႔ဢ္၊ နဢ္ကးဖိတဘ်ဳးဂၯဖိထီဢ္လံာ္စီဆွံကႜိ၊ ဒီးပသးခု လဿတနီၯန႔ဢ္ မၯက့ၯတဿ္လဿအပွၯကလုာ္အက်ါ ဖဲအသ့ဒီးအီၯန႔ဢ္လီၯ. လဿနဢ္ကးအါကလုာ္ အက်ါန႔ဢ္ ကူဢ္ကံ နဢ္ကးရဿဿ္ဒိဢ္မးလီၯ. ကူဢ္ကံသးစဿ္တဂၯ အမံၯဖိကီဢ္၊ သရဢ္ထ့ပိာ္ဒိးဘ်ဿ အီၯဒီးဘ်ဿလီၯအီၯဆူယအိဢ္လဿ ပွၯကညီကပာ္အီၯ လံာ္စီဆွံကႜိအဂီဿ္လီၯ. အ၀ဲဖ်ိထီဢ္၊ က့ၯမၯတဿ္သပွဿ္ပွဿ္၊ ဒီးအသ၀ီဖိဒိးဘ်ဿက့ၯထံတဘ်ဳးဂၯလီၯ. လိဢ္ဘဢ္၀ဲသရိာ္တဖ်ဿဢ္အဃိ၊ ပမၯန႔ဿ္တဿ္မၯဘူဢ္ ၁၁၀၀၀ (တကလးတကထိ) ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္ဘွီကဲထီဢ္သရိာ္ ဂ့ၯဂ့ၯတဖ်ဿဢ္၊ ဒီးသးခုဘါယြၯလီၯ.

၂. ယတဿ္ဘဢ္ထြဲဒီးပွၯ ႃႃ၀း…ဖိ႗႗

အမဲရကၯမံးရွဿဢ္နရံဢ္သရဢ္ယီ (Young) စးထီဢ္မၯတဿ္သးခုကစီဢ္လဿ ပွၯ၀းဖိအက်ါ၊ ဒီးပွၯကညီ သရဢ္တဖဢ္ဒ္ သရဢ္လူသဿဢ္၊ သရဢ္မီသဢ္၊ သရဢ္ဖိထူ၊ သရဢ္ဒၯနံၯယဢ္လး လဲၯထီဢ္မၯသကိးတဿ္ဒီးအီၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲ ပခဲဢ္ဖ့လဲၯဆူ၀းကီဿ္လဿ ၁၉၆၈ နံဢ္န႔ဢ္၊ ၀းဘ်ဿထံ ခရံာ္ဖိအိဢ္လံ ၈၀၀၀ လံန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး၀းသူခိဢ္ဖိ အိဢ္ဒံး၀ဲအါမးလီၯ. သရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ ကြဿ္ထြဲတဿ္သးခုကစီဢ္လဿ၀းကီဿ္အဃိ၊ နံဢ္အ၀ဲန႔ဢ္ သရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ဒီးပခဲဢ္ဖ့ဖိခဲလဿာ္ ၁၂ ဂၯ၊ ပဟးဆူသ၀ီတဖဢ္တုၯလဿတရူးကီဿ္ဆဿလီၯ. ၀းအခိဢ္တဂၯလဿ အမါအိဢ္ ၅ ဂၯ အမံၯအူ ကႜီဢ္တဲန႔ဢ္ ကြဲပွၯလဿပကလဲၯဆူအအိဢ္၊ ဘဢ္ဆဢ္မ့ဿ္လဿအသးဟ့ပွၯခရံာ္ဖိအဃိန႔ဢ္ တုၯပ လဲၯတုၯအဟံဢ္န႔ဢ္၊ အဿလဿပဖီခိဢ္ဒိဢ္မးလီၯ. မၯသံ၀ဲႏြါတဒုဒီးဒုးအီဢ္ပွၯ၊ နာ္သက့၊ ဖဲယဆဿ ထဿဢ္သါကဘါထုကဖဢ္လဿတဿ္အီဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္၊ ကိးဃါတဿ္၊ တဲ၀ဲ၊ သုတဘဢ္ဘါယြၯလဿယ ဟံဢ္ပူၯဘဢ္၊ သုမ့ဿ္ဘါန႔ဢ္ယကဒီဢ္သုကိာ္လီၯ. ယတဲယသကိးတဖဢ္၊ ပကဘါယြၯတအဲဢ္၀ဲအ ဃိ တဂၯဘါတဂၯအီဢ္လီၯ. အ၀ဲတဲ သရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ဒီးယၯ တဿ္လဿသါတဲန႔ဢ္သုဘဢ္အဿဢ္လီၯ ပမ့ဿ္တအဿဢ္လီၯန႔ဢ္ကဒီဢ္ပကိာ္လီၯ. သရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ ဘံဢ္အမဲာ္ဘါထုကဖဢ္လဿအသး၊ မ့မ့ဿ္ယၯယကြဿ္အမဲာ္ ဒီးဖ်းလီၯယခိဢ္တဘီ ၀ံၯတဘီန႔ဢ္လီၯ. မူၯသံးဒီးတဲတဿ္အမႜိမႜိလီၯ. တုၯလဿဂီၯ ၂ နဢ္ရံဢ္န႔ဢ္၊ အသုးခိဢ္တဂၯဃ့ကညးအီၯလဿကပ်ဲက့ၯမံပွၯ၊ ဒီးပသးခုဒိဢ္မးလီၯ. သရဢ္ဒိဢ္စ့ဢ္ဖိဢ္လဿအလဲၯသကိးဒိးပွၯတဲနံၯယၯ ကိးဟါဒဲးနမၯန႔ဿ္ပွၯခဲဢ္ဖ့၊ တနၯအံၯအူကႜီဢ္တဲ မၯန႔ဿ္နၯခဲဢ္ဖ့နသ့ဢ္ညါဘဢ္လံဧါ. မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ယဆူးမ့ဢ္အူဒီးအီၯအခါ ယတဲအီၯ၊ တခ်ဳးလဿယ ဟးထီဢ္န႔ဢ္ ပခဲဢ္ဖ့ဖိအဲဢ္ဒိးသး၀ံဢ္န႔ဿ္သ၀ီဖိတဿ္သး၀ံဢ္ ၃ ယုဿ္အိဢ္ဒီးတဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯဘဢ္နသး ကစီဒီဧါ. အ၀ဲတဲယၯ သး၀ံဢ္ကြဿ္ကြဿ္တယုဿ္၊ ယကနဢ္မ့ဿ္မုာ္သး၀ံဢ္အါယုဿ္၊ ယဆဿထဿဢ္သး ၀ံဢ္၊ အ၀ဲကြဿ္နံၯဒီးဒဲအစု ဒီးမဿပသး၀ံဢ္အါအါန႔ဢ္လီၯ. ပလဲၯဆူသ၀ီတဖ်ဿဢ္ဘဢ္တဖ်ဿဢ္၊ ပွၯသူ ခိဢ္ဖိတဖဢ္အဲဢ္ဒိး ဒိးဘ်ဿထံအဃိပလဲၯထီဢ္ဆူအဟံဢ္တဖ်ဿဢ္၀ံၯတဖ်ဿဢ္၊ မၯဟးဂီၯကြံာ္အတရဲ တခးတဖဢ္၊ ဒီးလဿတလါတခီအတီဿ္ပူၯ၊ သရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ဒီးယၯ ပဘ်ဿဘဢ္ပွၯခဲလဿာ္ ၁၀၅၈ ဂၯ လီၯ.

လဿခံတနံဢ္ ခီဢ္မႜဴနံး လဿတရူးကီဿ္ဟဲႏုာ္၊ ဒီး၀းခရံာ္ဖိအါတက့ဿ္ ဃ့ဿ္တုၯလဿလါရွိ က၀ီၯ၊ တဢ္ယါက၀ီၯ၊ ဃ့ဿ္တသ့လဿၯဘဢ္တဖဢ္အိဢ္တ့ဿ္ဖဲ၀့ဿ္ဟိဢ္ပဢ္လီၯ. ပလဲၯတုၯဒီး ပထံဢ္လိာ္ အူကႜီဢ္တဲ ဒီးအ၀ဲတဲသရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ဒီးယၯ၊ သါဃ့ဿ္ဒီးသါပွၯသ၀ီဖိတဖဢ္၊ သါတဿ္ဖိတဿ္လံၯ လီၯမဿ္၊ သါစုကတဿဿ္ခီဢ္ကတဿဿ္လံ၊ ဘါထုကဖဢ္လဿသါဂီဿ္တက့ဿ္. ပဘါထုကဖဢ္၊ ပသး၀ံဢ္ န႔ဿ္အတဿ္တယုဿ္၀ံၯဒီးအ၀ဲစံးဘ် ဳးပွၯလီၯ. စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္အ၀ဲကဲထီဢ္ပတံၯသကိးဂ့ၯမးလီၯ. လဿခံ အ၀ဲဒီးအသ၀ီဖိတဖဢ္လဲၯအိဢ္လဿတဢ္ယါက၀ီၯ၊ ဒီးဖဲပခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯတုၯဆူအသ၀ီန႔ဢ္၊ တူဿ္လိာ္ပွၯ လဿအဟံဢ္ပူၯဂ့ၯဂ့ၯလီၯ. ပမၯခဲဢ္ဖ့ဖဲန႔ဢ္တတဟါဖဲအဟံဢ္ကပၯ၊ ပွၯသ၀ီဖိခဲလဿာ္ဟဲဒိကနဢ္ပွၯ ကြဿ္ကီပဒုးနဲဢ္တဿ္ဒိတဿ္တဲာ္လီၯ. ပဘါသကိးယြၯဒီးအဟံဢ္ဖီဃီဖိလဿအဟံဢ္ပူၯ၊ ပဒိဃုာ္အဂီၯ ဒီးအ၀ဲဒီးအမါ ၅ ဂၯလီၯ. အ၀ဲတဲယၯ၊ သါမ့ဿ္ကဲဘဢ္ပွၯခရံာ္ဖိန႔ဢ္သါပွၯသ၀ီဖိလဿအဘါသါတဿ္ ဘါန႔ဢ္ ကကဲက့ၯခရံာ္ဖိကိးဂၯဒဲးလီၯ. ယတဲအီၯ၊ နမ့ဿ္ဟံးန႔ဿ္နမါထဲအဒိဢ္တဂၯဒီး ပာ္ပွၯအဂၯ ၄ ဂၯဒ္နဒီပုဿ္၀ဲဿ္အသိးမး ယဘ်ဿနၯသ့လီၯ. အ၀ဲတဲယၯ၊ ယအဲဢ္ဒဢ္အီၯ ၅ ဂၯလဿာ္၊ ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္ အဲဢ္သါကိးဂၯဒဲးအဃိ၊ သါပာ္တ့ဿ္ ၄ ဂၯတကဲဘဢ္. အဲဢ္လိာ္၀ဲအသးကိးဂၯဒဲးဒ္န႔ဢ္၊ ယမၯတဿ္ အုဢ္က့ၯခီဢ္က့ၯလဿအဂီဿ္တဘဢ္တဘဢ္.

၀းဃ့ဿ္မွံဟးဖ်ိးလဿအကထိတဖဢ္လိဢ္ဘဢ္တဿ္အီဢ္တဿ္အီတဿ္ကူတဿ္သိးအဃိ၊ ယတဲပႜးပွၯ ကညီလဿလာ္တခီ၊ ဒီးယမၯန႔ဿ္စ့ ၈၀၀၀ ဘးဒီးတဿ္ကူတဿ္သိးပွဲၯထဿဢ္သြ႔ ၅ ဖ်ဿဢ္၊ ဒီးပနီၯန႔ဿ္ အီၯလီၯ. ဖိသဢ္တနီၯအမိဿ္အပဿ္သံသဒဢ္အီၯ၊ အီဢ္တအိဢ္ဟးဃ့အီဢ္တဿ္လဿက်ဲခိဢ္အဃိ၊ ပမဿသရဢ္မုဢ္္လူၯဒံထဿဖွိဢ္၊ ဒီးဟဲက့ၯကိး၀ဲအဂၯ ၈၀ ဆူ၀့ဿ္လါရွိ၊ ဒီးပဒုးအိဢ္ထီဢ္ဖိဢ္ဃဲကႜိလီၯ. ထံဂၯကီဿ္ဂၯမံးရွဿဢ္ကရဿကြဿ္ထြဲက့ၯအ၀ဲသ့ဢ္လီၯ.

ဖဲပလဲၯအိဢ္လဿအူကႜီဢ္တဲအဟံဢ္ဖိအအိဢ္လဿ တရူးကီဿ္ဆဿအခါန႔ဢ္၊ အ၀ဲတဲသရဢ္အီဢ္ဒ့ဢ္ဒီး ယၯ သုမ့ဿ္အဲဢ္ဒိးစံဢ္တဲၯတဲလီၯလဿ ပွၯကဘါက့ၯသုယ့ဢ္ရွဴးထဲန႔ဢ္ညါန႔ဢ္၊ လဲၯစံဢ္တဲၯတဲလီၯ န႔ဿ္အူတဢ္တါ အပွၯသ၀ီဖိတက့ဿ္. အ၀ဲဒုးနဲဢ္စိပွၯ အူတဢ္တါအသ၀ီလီၯ. ပတလဲၯဘဢ္. မ့ဿ္လဿ အမ့ဿ္၀းဒီဢ္ပွၯကိာ္အသ၀ီ၊ ပမ့ဿ္လဲၯပခိဢ္သဢ္ဃံကအိဢ္တ့ဿ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ. ပတလဲၯအူတဢ္တါ အသ ၀ီနာ္သက့၊ ကစဿ္ယြၯဆွဿအီၯဆူယအိဢ္ လဿတဿ္တဆိကမိဢ္အပူၯလီၯ. ဖဲခီဢ္မႜဴနံးလဿတရူး ကီဿ္ဟဲႏုာ္ဆူ၀းကီဿ္န႔ဢ္၊ အူတဢ္တါအသ၀ီဖိ ဃ့ဿ္ကြံာ္ခဲလဿာ္၊ ဒီးဟဲအိဢ္လဿတဢ္ယါက၀ီၯန႔ဢ္ လီၯ.

အူတဢ္တါ မ့ဿ္ပွၯအခိဢ္၊ ဒီးခီဢ္မႜဴနံးဟံးကြံာ္ အကသ့ဢ္၊ အက်ိဢ္အစ့ခဲလဿာ္အဃိ၊ တုၯမ့ဿ္အဟဲ တုၯလဿတဢ္ယါအက၀ီၯန႔ဢ္ ဘဢ္အိဢ္၀ဲဖွီဢ္ဖွီဢ္ယာ္ယာ္လီၯ. အ၀ဲအစုကတဿဿ္အခီဢ္ကတဿဿ္၊ အသးတဖွံတညီ၊ ဒီးလဿတဿ္သူဢ္တမုာ္သးတမုာ္အဃိ၊ အ၀ဲလဲၯဆူ၀့ဿ္တဘ်ဳးဖ်ဿဢ္ ဟးဃု၀ဲ ကစဿ္အမ့ဿ္အတီလဿကဘါ၀ဲလီၯ. ၀းခရံာ္ဖိသးစဿ္ ဟဲအိဢ္လဿအ့စ့ဢ္ ပွၯကညီအဟံဢ္ဒီးမၯလိ တဿ္တဂၯ၊ ဟဲဆွဿအီၯဆူယအိဢ္လဿလံာ္စီဆွံကႜိအကရဿဿ္ပူၯလီၯ. အ၀ဲဒုးသ့ဢ္ညါယၯလဿအ ဂ့ဿ္ လဿသါမ့ဿ္ အူတဢ္တါ၊ သါမ့ဿ္၀းဒီဢ္ကိာ္အခိဢ္၊ သါဒီဢ္ပွၯအခိဢ္ခဲလဿာ္ ၅၁ ဖ်ဿဢ္လီၯ. သါ မၯသံဘဢ္ပွၯအါပွဲၯန႔ဢ္၊ သါတဿ္ဒဲးဘးအါ၊ သါသံသါကတူဿ္ဘဢ္တဿ္နးတဿ္ဖွီဢ္လဿလရာ္ပူၯ သ ပွဿ္တဿဿ္လီၯ. သါဃုကစဿ္အမ့ဿ္အတီ ဘဢ္ဆဢ္ သါတထံဢ္ဒံးဘဢ္. သါကဘဢ္မၯဒ္လဲဢ္၊ အ၀ဲ ဟဲယဟံဢ္အခါ၊ ဘဢ္ကဒီးလဿလံာ္စီဆွံကႜိဖိကဘါ ယြၯလဿမုဿ္သဿနံၯဟါခီအတဿ္ဘါအဃိ ယတဲအီၯ၊ ဟဲဒီးယၯဆူသရိာ္ပူၯ၊ နကထံဢ္ပ၀ဲခရံာ္ဖိ ပဘါယြၯဒ္လဲဢ္လီၯ. အ၀ဲဆ့ဢ္နီၯလဿ ယကပၯ၊ လဿတဿ္မဲာ္ညါဒီးကြဿ္၀ဲပဘါယြၯ ဒ္လဲဢ္လီၯ. ထံဢ္၀ဲပိာ္မုဢ္တဂၯဒီး ပိာ္ခြါတဂၯ ဟ့ဢ္ တဿ္ကစီဢ္၊ ပိာ္မုဢ္ပိာ္ခြါ သး၀ံဢ္သကိးခြါယဿဢ္လီၯ. တဿ္ဘါကတဿဿ္အ၀ဲတဲယၯ၊ သါအဲဢ္ဒိး ကတိၯတဿ္စွၯဘီလီၯ. အ၀ဲဆဿထဿဢ္ လဿပ်ဲဿ္စီဿ္လိၯ၊ ကြဿ္လီၯလံာ္စီဆွံကႜိဖိဒီးတဲ၀ဲ၊ ယမ့ဿ္ ၀းအခိဢ္တဂၯနာ္သက့၊ ယမဲာ္ခ်ံအိဢ္ယတထံဢ္တဿ္၊ ယနဿ္အိဢ္ ယတနဿ္ဟူတဿ္ဘဢ္. သု၀ဲသု မဲာ္ခ်ံထံဢ္တဿ္သုဖးလံာ္သ့၊ သုနဿ္ဟူတဿ္ ပွၯကတိၯတဿ္သုနဿ္ပဿဿ္လီၯ. ယဃ့ကညးသု၊ ဟဲထီဢ္ ဆူယသ၀ီ၊ ဟဲမၯစဿၯပွၯဒ္သိး ပကဒိဢ္ထီဢ္ထီထီဢ္ဒ္သုအသိးတက့ဿ္. ပဟဲက့ၯဆူဟံဢ္ ယတဲပႜး အီၯညီညီဖိလဿမ့ဿ္တူဿ္လိာ္ဘါကစဿ္ယ့ဢ္ရွဴးန႔ဢ္၊ အတဿ္ဒဲးဘးကပ်ဿ္ကြံာ္၊ တုၯလဿမူခိဢ္သ့ဒ္ ကိဢ္သဢ္ဖႜဴဢ္ မၯသံပွၯ ၃၀ နာ္က့တုၯ၀ဲသ့သိး၊ ဒီးယဘါထုကဖဢ္လဿအဂီဿ္လီၯ. အ၀ဲက့ၯဆူ လါရွိလီၯ. ဟးဘါယြၯလဿပွၯခရံာ္ဖိအသိး၊ ဒီးသဿလါ၀ံၯအ၀ဲမဿ အရဢ္မုဢ္လူၯဒံ (၀းလဿအဖ်ိ ထီဢ္ပွၯကညီလံာ္စီဆွံကႜိ) ကြဲးန႔ဿ္ယၯလံာ္ပရဿလဿ သါအဲဢ္ဒိးကဲထီဢ္ခရံာ္ဖိ၊ ဟဲဒီးဘ်ဿသါတ က့ဿ္. ယဒိးဘ်ဿအီၯဖဲ လါရွိအခ်ဿထံက်ိပူၯ ဃုာ္ဒီး၀းဖိဢ္ဃဲ ၁၇ ဂၯလီၯ. အ၀ဲဆိကမိဢ္၀ဲ သါဒီဢ္ ပွၯအခိဢ္ ၅၁ ဖ်ဿဢ္၊ သါတဿ္ဒဲးဘးအါမးအဃိ၊ ဖဲယဘ်ဿႏုာ္အီၯလဿထံက်ါန႔ဢ္၊ အ၀ဲအိဢ္ဖဲထံ ဖီလာ္၊ အစုခံခီန႔ဢ္ထူး၀ဲအမိဿ္ပွဿ္ အခိဢ္ယံာ္၀ဲတမံးနံးဃဢ္ဃဢ္မး ဖ်ိးထီဢ္လဿထံဖီခိဢ္၊ ကြဿ္ယမဲာ္ နံၯကမွံ၊ ယနံၯကမွံဆဿအီၯလီၯ. အ၀ဲလဲကူလဲကၯ၊ ဒိတဿ္ဂီၯဒီးယၯ၀ံၯစံးယၯ၊ သါကဲထီဢ္ခရံာ္ ဖိလံ၊ သါမါသါသ၀ီဖိ တကဲထီဢ္ဒံးဘဢ္အဃိ၊ ယဆွဿထီဢ္န႔ဿ္အီၯသရဢ္လ့ၯ၀ံ ဒီးကံဢ္ထါတဖ်ဿဢ္ လီၯ. တနံဢ္၀ံၯခဲဢ္ဖ့တဖုလဲၯထီဢ္ဆူအသ၀ီ၊ ဒီးယဒိးဘ်ဿသ၀ီဖိ အနီဿ္ဒိဢ္တဖဢ္ခဲလဿာ္ဃဢ္ဃဢ္၊ ယဘ်ဿထံ၀ံၯဆိဢ္ဂ့ၯပ်ဿ္တဿ္အခါ ဟဲဃ့ဿ္လီၯတဂၯ၊ တဲယၯဒိးဘ်ဿစ့ဿ္ကီးသါဒီး ယဘ်ဿအီၯ လီၯ. အ၀ဲတဂၯအံၯ ဒီဢ္ဘဢ္ပွၯခိဢ္ ၃၀ ဖ်ဿဢ္လီၯ.

ပကဘါသကိးယြၯ တဿ္လီဿ္တအိဢ္အဃိ၊ ပဘါဖဲအူတဢ္တါ အဟံဢ္ကပၯတဿ္ကဒုလီၯ. အဆိ ယဖ်ီက့ၯအ၀ဲသ့ဢ္ ဒီမါ၀ၯတဖဢ္ ၁၃ တြဲ၊ ၀ံၯယတဲနဿ္ပဿဿ္ပွၯဒိးဘ်ဿထံတဖဢ္လဿကဲထီဢ္ ခရံာ္ဖိ လံအဃိ၊ တဘဢ္အိလဿၯသံး၊ မုဿ္အိဢ္ဘွံးနံၯတဘဢ္ဖံးတဿ္မၯတဿ္ဘဢ္. ဘဢ္ဘါသကိးယြၯ တဘဢ္မၯလဿၯမိဿ္လုဿ္ပဿ္လဿ္တဂ့ၯလီၯ. လဿခံတနံဢ္ခရံာ္စမဿးအခါ၊ ယလဲၯကိးအူတဢ္တါ ဆူမိၯခံ၊ အ၀ဲဟးအုဢ္အသး၊ ပွၯမိၯခံခရံာ္ဖိမၯဘူဢ္စ့ ၁၀၀၀၀ ဘး၊ က့ၯဘွီ၀ဲသရိာ္ဂ့ၯဂ့ၯဖိ တဖ်ဿဢ္ အိဢ္ဒီးတဿ္ကြဲးလဿအလိၯဒ္အံၯ၊ ႃႃမိၯခံခရံာ္ဖိ ခရံာ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္အတဿ္ဟ့ဢ္လီၯ.႗႗ ဖဲ၁၉၈၄ နံဢ္ ခီဢ္မႜဴနံးဃ့အသ၀ီလဿစ့ ၅၀၀၀၀ ဘး၊ အ၀ဲသ့ဢ္ဟ့ဢ္တန႔ဿ္အဃိ၊ ဟဲဒြဲဢ္၀ဲအသ၀ီဒီဖ်ဿဢ္ ဃုာ္ဒီးသရိာ္လီၯ. ပဆွဿထီဢ္န႔ဿ္အ၀ဲသ့ဢ္တဿ္ကူတဿ္သိး ပွ႔ၯန႔ဿ္အီၯဟုသးတဟံဢ္တထဿဢ္၊ ဒီးစ့ ၇၀၀၀ ဘးလဿကဘွီထီဢ္က့ၯကဒီးသရိာ္အသီတဖ်ဿဢ္အဂီဿ္လီၯ. ၁၉၈၅ နံဢ္ လါမးရွးန႔ဢ္၊ အူတဢ္တါဒိးဘ်ဿထံပွဲၯထီဢ္ အနံဢ္ ၁၀ အဃိ၊ အ၀ဲဒီးအတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖိမၯ၀ဲတဿ္စံးဘ်ဳးယြၯ အတဿ္ဘါဖးဒိဢ္န႔ဢ္လီၯ. အဖိခြါတဂၯပပာ္အီၯလဿတီဢ္ကႜံလံာ္စီဆွံကႜိ ဖ်ိထီဢ္ ဟံးန႔ဿ္အမါလဿ ၀းမုဢ္ ဖ်ိလံာ္စီဆွံကႜိ တနံဢ္ဃီဒီးအီၯတဂၯ၊ ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္ကြဿ္က့ၯတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ.

၀းဖိသဢ္တဘ်ဳးဂၯ ဟဲအိဢ္လဿပွၯကညီအဟံဢ္လဿအ့စ့ဢ္၊ ၀့ဿ္တကူဢ္၊ တီအူ၊ မၯလိတဿ္၊ ဒီး တနီၯဖ်ိထီဢ္လံာ္စီဆွံကႜိ က့ၯမၯတဿ္သးခုကစီဢ္လဿအပွၯကလုာ္အက်ါလီၯ.

၃. ယတဿ္ဘဢ္ထြဲဒီးပွၯ ႃႃလထး … ဖိ႗႗

ပွၯလထးဖိအိဢ္လဿယိၯကီဿ္၊ စီၯစုၯဒီး၀့ဿ္လြဲဿ္ကီဿ္ ၅၀ မံးလးလီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္တပ်ဲနါစိၯ၀ဲ ပွၯလဲၯ ႏုာ္ဆူအသ၀ီပူၯဘဢ္. ယခဲဢ္ဖ့ဖိအဲဢ္ဒိးလဲၯႏုာ္ဆူအသ၀ီတဖ်ဿဢ္အပူၯ၊ အဃိကယါကီဿ္သရဢ္ ဖါလဿဿ္လဿအဘဢ္ထြဲပာ္စဿၯဒီးအ၀ဲသ့ဢ္လဿအလဲၯကြဿ္ပွၯဆူးပွၯဆါဖဲန႔ဢ္၊ လဲၯဆူအသ၀ီခိဢ္ အအိဢ္၊ ဃ့န႔ဿ္အခြဲးလဿပခဲဢ္ဖ့ဖိကဟဲသး၀ံဢ္န႔ဿ္အတဿ္အဃိ၊ ဟ့ဢ္ပွၯအခြဲးလီၯ. သ၀ီအိဢ္လဿ ကစဿဿ္ဒီခိဢ္လီၯ. တခ်ဳးပလဲၯခီထီဢ္ပအိဢ္လဿကစဿဿ္ခီဢ္ထံးန႔ဢ္၊ ပဘါထုကဖဢ္လီၯ. ဖဲပတုၯ လဿသ၀ီန႔ဢ္၊ ပလဲၯဆူသ၀ီခိဢ္အဟံဢ္၊ အ၀ဲဆ့ဢ္နီၯလဿအဟံဢ္ပူၯဃီခိဢ္ထိး၊ ပခဲဢ္ဖ့ဖိဆဿထဿဢ္ လဿဃီခီဢ္ထံးလီၯ. အထံဢ္ပစိာ္ဒီးကံဢ္ထါတဖ်ဿဢ္၊ သံကြဿ္၀ဲမ့ဿ္တဿ္မႏုၯလဲဢ္၊ ယတဲအီၯ၊ ပဒ့ န႔ဢ္သီဢ္အမႜိမႜိ ဒီးပသး၀ံဢ္ဃုာ္တဿ္ပွၯကနဢ္မုာ္လီၯ. အ၀ဲတဲပွၯသါအဲဢ္ဒိးနဿ္ဟူ၊ အန႔ဢ္ဒီးသရဢ္ ဟါရ့စဿၯအမဲာ္တထံဢ္တဿ္ဒ့၀ဲ ဒီးပသး၀ံဢ္တဿ္၊ ကနဢ္၀ဲမုာ္ဘဢ္အီၯဒီးကိး၀ဲအသ၀ီဖိလဿကဟဲ ကနဢ္လီၯ. ယတဲအီၯ၊ မ့ဿ္ဘဢ္နသးပကဆွဿန႔ဿ္နၯသရဢ္တဂၯလဿ ကဟဲသိဢ္လိနပွၯသူဢ္ဘီဢ္ သးစဿ္လီၯ. အ၀ဲအဿဢ္လီၯ၀ဲလီၯ. သရဢ္မိလ့လဲၯသိဢ္လိဖိ္ဢ္သဢ္ခြါတဖု ဒီးအက်ါ ၉ ဂၯဒိးဘ်ဿ ထံလီၯ. ပွၯသ၀ီဖိဟီထီဢ္ကြံာ္အ၀ဲသ့ဢ္ ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္ လဲၯဘွီထီဢ္ဟံဢ္ဆံးဆံးဖိလဿသ၀ီအခ်ဿလီၯ. တနီၯဟံးန႔ဿ္အမါလဿခရံာ္ဖိဒိး အနီဢ္ဂံဿ္အါထီဢ္လီၯ. ပွၯကညီဘွီထီဢ္န႔ဿ္အီၯသရိာ္တဖ်ဿဢ္၊ ဒီးဖဲ ပခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯကဒီးတဘ်ီန႔ဢ္၊ ပဘါသကိးယြၯလဿအသရိာ္အပူၯမုာ္ဒိဢ္မးလီၯ.

၄. ယတဿ္ဘဢ္ထြဲဒီးပွၯ ႃႃမီၯကဲၯ…ဖိ႗႗

ပွၯမီၯကဲၯဖိအိဢ္လဿပီဢ္လဲဢ္ ကီးဖိတဖဢ္အလိၯ၊ လဿကီဿ္ဒ၀ဲဿ္ဒီးဘ်ံး အဃဿၯလီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ အါ တက့ဿ္အိဢ္လဿအခ်ံဒဢ္၀ဲအပူၯ၊ ဒီးသုးအသးဆူအံၯဆူႏုၯ၊ ဟးယူၯ၀ဲ ပလဲ န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ဘါ ၀ဲတရဲတခးန႔ဢ္လီၯ. အသီခါသရဢ္ထူကႜီဢ္လဲၯမၯတဿ္သးခုကစီဢ္ လဿအက်ါ၊ ၀ံၯဒီးသရဢ္ယိၯရွဴ လဿအဖ်ိထီဢ္ကိၯလၯ၀ါလံာ္စီဆွံကႜိ လဲၯမၯတဿ္လဿအက်ါ လဿကီးမလံးလီၯ. ပခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯ အခီဢ္ထံးတဘ်ီ သရဢ္လယဿဢ္ရႊ႔ဢ္ယး ဒိးဘ်ဿပွၯ ၁၀ ဂၯလီၯ. ဒီးပပာ္စီဆွံအသရိာ္၊ ဒီးပာ္ထီဢ္ သရဢ္မီဢ္လးလဿအဖ်ိထီဢ္ အ့စ့ဢ္ပွၯကညီလံာ္စီဆွံကႜိလဿ အတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္လီၯ. သရဢ္ မီဢ္လးမ့ဿ္ပွၯမီၯကဲၯဖိ၊ အမါမ့ဿ္ပွၯကညီလီၯ. ပခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯစ့ဿ္ကီးဆူဒူပလဲ၊ ဖဲသရဢ္မုဢ္ဖိလ့ဢ္ လဿအမ့ဿ္ပွၯမီၯကဲၯလဿအဖ်ိထီဢ္ အ့စ့ဢ္ပွၯကညီလံာ္စီဆွံကႜိ၊ ဒီးသရဢ္မုဢ္စ့ဘ့ဢ္၊ မၯတဿ္သး ခုကစီဢ္လဿအက်ါလီၯ. ယဒိးဘ်ဿသရဢ္မုဢ္ဖီလ့ဢ္အမိဿ္ဒီးပွၯမီၯကဲၯဖိစွၯဂၯလီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ လဲၯဘါသကိးယြၯဒီးပွၯ ကညီအတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ. ပကလဲၯခဲဢ္ဖ့ဆူအအိဢ္က်ဲတညီဘဢ္၊ အဃိပလဲၯတုၯဒဢ္ခံဘ်ီလီၯ.

၅. ယတဿ္ဘဢ္ထြဲဒီး ပွၯ ႃႃလံစူ… ဖိ႗႗

ပခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯဆူလံစူ က်ါအဆိကတဿဿ္တဘ်ီန႔ဢ္ဖဲ ၁၉၅၇ နံဢ္မိကူးက၀ီၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္အခါ လံစူဖိစွၯဂၯ ဘါသကိးယြၯဒီးခရံာ္ဖိ အဂၯလဿသရိာ္သ့ဢ္ဖိတဖ်ဿဢ္ အပူၯလီၯ. ပလဲၯထီဢ္ဆူ ပႜီဢ္ကီသ၀ီ စီၯစုၯဒီး၀့ဿ္မိကူး ၈ မံးလး ဖဲန႔ဢ္စ့ဿ္ကီးခရံာ္ဖိအိဢ္စွၯဒူဢ္ဒီး ဘါယြၯလဿသရိာ္သ့ဢ္ တဖ်ဿဢ္အပူၯလီၯ. အတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္စီဆဢ္မ့ဿ္လံစူ သရဢ္ပာ္စုထဲတဂၯဧိၯ၊ ဟးမၯတဿ္သး ခုကစီဢ္လဿအပွၯလံစူအက်ါ လဿမိကူးက၀ီၯန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲတဲယၯ၊ သု၀ဲပွၯကညီ သုမ့ဿ္ပွၯမၯ ဘ်ဳးပ၀ဲလံစူဖိလဿ တဿ္သးခုကစီဢ္တကပၯလီၯ. ပွၯလံစူခရံာ္ဖိ အဂံဿ္အဘါတအိဢ္လဿ ကဟ့ဢ္ ဘူးဟ့ဢ္လဲသါအဃိ ပွၯကညီခ၀့ရွဿဢ္ဘ်ဿထံပိာ္မုဢ္ကရဿ ဟ့ဢ္ဘူးဟ့ဢ္လဲသါလီၯ. ဖဲပႜိဢ္ကီ ပွၯကဲထီဢ္ပွၯခရံာ္ဖိ စွၯဂၯဘါယြၯသရိာ္တအိဢ္အဃိ၊ ပွၯကညီသရဢ္ဘးတ့ဢ္ပွ႔ၯန႔ဿ္ဟီဢ္ခိဢ္ တက၀ီၯလဿစ့ ၄၀ ဘး၊ ဒီးထဿ၀ဲတဿ္မၯဘူဢ္လဿပွၯကညီအက်ါ ဒီးဘွီထီဢ္န႔ဿ္အီၯသရိာ္သ့ဢ္ တဖ်ဿဢ္လီၯ. ဖဲသရိာ္အ၀ဲန႔ဢ္အပူၯ ပခဲဢ္ဖ့ဖိသိဢ္လိလံာ္စီဆွံတႏြံ၊ ဒီးယဒိးဘ်ဿပွၯစွၯဂၯပဢ္ဃုာ္ ဒီးဖံသးပွဿ္တဂၯလီၯ. ပလဲၯစ့ဿ္ကီးဆူလံစူသူခိဢ္သ၀ီ တဖ်ဿဢ္လီၯ. လဿခံပခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯကဒီး တဘ်ီဘဢ္တဘ်ီ ဒီးပသးခုထံဢ္ဘဢ္ပွၯလံစူဖိဖဲန႔ဢ္ တဖဢ္ကဲထီဢ္က့ၯခရံာ္ဖိအါထီဢ္ပွီဿ္ပွီဿ္လီၯ. ကဲထီဢ္၀ဲတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္အဖု ၁၀ အဘ်ဲဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲ၀့ဿ္မိကူးန႔ဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္ဘါသကိးယြၯ လဿသရိာ္ တဿးဖးဒိဢ္တဖ်ဿဢ္အပူၯတႀတီဿ္ဘဢ္၊ ကဘွီ၀ဲအသီဒိဢ္ထီဢ္တဖ်ဿဢ္လီၯ. တနံဢ္တဘ်ီဖဲခရံာ္စမဿး အခါ တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ ၁၀ ဖုဖဲမိကူးက၀ီၯန႔ဢ္ အိဢ္ဖွိဢ္သကိးဒီး မၯသကိး၀ဲခရံာ္စမဿးတနံဢ္တသ၀ီ န႔ဢ္လီၯ. အိဢ္ဖွိဢ္၀ဲ ဒံဢ္စ့ဘဿဢ္ ၂၄ သီ ဒီး ၂၅ သီန႔ဢ္မၯခရံာ္စမဿးအတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯလီၯ. ပခဲဢ္ ဖ့ဖိလဲၯထံဢ္ဘဢ္ ၂ ဘ်ီလီၯဘီလီၯမုဿ္ဒိဢ္မးလီၯ. ဘွီထီဢ္သကိး၀ဲတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္အလီဿ္ဖးလဲဿ္၊ ဒုးထီဢ္၀ဲအခိဢ္ဒီး အကပၯလဿသ့ဢ္ဒ့အိဢ္ဒီးအလဢ္န႔ဢ္လီၯ. ခရံာ္ဖိလဿဟံဢ္ကိးဖ်ဿဢ္ဒဲး ပာ္တ့ဿ္ ထဲပွၯခိးဟံဢ္တဂၯဒီး ဟဲခဲလဿာ္၊ ဒီးမ့ဿ္တဿ္ခုဢ္ဒိဢ္မးအဃိ ဟဲစိာ္၀ဲအယဢ္လုးအလဿၯတဖဢ္လီၯ. ဟဲအိဢ္လဿတဿ္သူဢ္ထီဢ္အပူၯ၊ ပိာ္မုဢ္တကပၯ ပိာ္ခြါတကပၯန႔ဢ္လီၯ. ပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲဖဲစးထီဢ္ အိဢ္ဖွိဢ္အဆိကတဿဿ္တဘ်ီန႔ဢ္ ပွၯစွၯဒီးလဿာ္ဟုစွၯတီဢ္ဒီးထိးစွၯဒုလီၯ. တဘ်ီအံၯ ပွၯဟဲအါ အဃိ လဿာ္ဟုသးအတီဢ္တဖဢ္အတီဢ္ဒီး ထိးတစွၯန႔ဿ္အဒုလြံဿ္ဆံဘဢ္လီၯ. ပိာ္မုဢ္လဿဟံဢ္ကိး ဖ်ဿဢ္ဒဲး ပာ္၀ဲတဿ္စံးဘ်ဳးယြၯအစူးဘူဒီးဖဲ ခရံာ္စမဿးအနံၯန႔ဢ္ အိးထီဢ္ဒီးဂံဿ္၀ဲ ဒီးဟ့ဢ္နီၯလီၯ၀ဲ ခဲလဿာ္ဆူတဿ္သးခုကစီဢ္အတဿ္မၯတဖဢ္လီၯ. ဖဲပလဲၯအခီဢ္ထံးတဘ်ီန႔ဢ္ပာ္ဖ်ါ၀ဲန႔ဿ္စ့ ၂၄၀၀၀ ဘးလီၯ. ကိးနံဢ္ဒဲးဟ့ဢ္၀ဲဆူခ၀့ရွဿဢ္ ပွၯကညီပိာ္မုဢ္ကရဿခံကယၯဘး ဒ္အမ့ဿ္ အတဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္ အတဿ္စံးဘ်ဳးက့ၯအီၯ လဿအမၯစဿၯသရဢ္စီဆဢ္ အဘူးအလဲဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ အဂံဿ္အဘါစဿ္ဒံးအခါ န႔ဢ္လီၯ.

၆. ယတဿ္ဘဢ္ထြဲဒီးပွၯ ႃႃလါဟူဢ္…ဖိ႗႗

ဖဲယခဲဢ္ဖ့ဖိလဲၯ၀းကီဿ္န႔ဢ္၊ ပလဲၯအိဢ္ဖွိဢ္ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္တနံဢ္တဘ်ီအတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ ၂ ဘ်ီလီၯ. မ့ဿ္လဿပွၯကညီသရဢ္ တဘ်ဳးဂၯ လဲၯထီဢ္မၯတ့ဿ္တဿ္သးခုကစီဢ္လဿအ၀ဲသ့ဢ္အက်ါအဃိ စံးဘ်ဳးပာ္ဒိဢ္၀ဲပွၯကညီလီၯ. ဖဲယလဲၯတုၯအသ၀ီန႔ဢ္၊ ပထံဢ္လဿခိးလီၯပခိဢ္၊ တူဿ္လိာ္ပွၯလဿ ခးသီဢ္က်ိ၊ ဒီးသး၀ံဢ္တဿ္၊ ၀ံၯဟံးစုကြဿ္မဲာ္ပွၯဒီးဆွဿပွၯဆူဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တဘ်ီလါဟူဢ္တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္သရဢ္တဖဢ္ လဿကႜဲတိဢ္က၀ီၯကြဲယၯလဿယကလဲၯသိဢ္လိအ၀ဲသ့ဢ္ လံာ္စီဆွံအသီ ၁၀ ဖဲအသ၀ီဖးဒိဢ္ပာ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ. ယလဲၯတုၯတခီ၊ ယထံဢ္တမ့ဿ္ထဲတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ သရဢ္ဘဢ္. တနီၯန႔ဢ္အမါဟဲစ့ဿ္ကီး ပဢ္ဃုာ္ဒီးအဖိ၊ ဒီးသဲဢ္ထီးတဖဢ္ဟဲစ့ဿ္ကီး၊ ခဲလဿာ္အိဢ္ ၂၀၀ ဘ်ဲဢ္လီၯ. ဖဲပမၯလိတဿ္အခါ၊ မါလဿအအိဢ္ဒီးအဖိတဖဢ္ ဆ့ဢ္နီၯကနဢ္တဿ္လဿသရိာ္ အခ်ဿလီၯ. ယကမဿကမဢ္ဒီး သးခုလဿသရဢ္ဒီး သဲဢ္ထီးအါဂၯ ကတိၯတဿ္ဒီးယၯလဿပွၯကညီ က်ိာ္၊ မ့ဿ္လဿလဲၯမၯလိတဿ္လဿကီဿ္လာ္ခီ အိဢ္ဘဢ္လဿပွၯကညီဟံဢ္၊ ဒီးစွၯဂၯဖ်ိထီဢ္၀ဲလဿ ပွၯကညီလံာ္စီဆွံကႜိန႔ဢ္လီၯ.

ခိးကြဿ္လဿ္အကူာ္ ၉

Posted in: သရဢ္မူလဿဿ္သဲ အတဿ္လဲၯခီဖ်ိတဖဢ္