လဿတဿ္ဒုးလဿ Iraq ကီဿ္ပူၯအဆဿကတီဿ္ အမဲရကၯသူလဿာ္၀ဲ က်ိဢ္စ့လဿ တဿ္ဒုးသုးအဂီဿ္မ့ဿ္၀ဲ ၂ ႀထံလယဿဢ္ ဒီလဢ္, $ 2 Trillion န႔ဢ္လီၯ. ပမ့ကြဿ္လဿနီဢ္ဂံဿ္အဖ်ဿဢ္တခီကမ့ဿ္၀ဲ ဒီလဢ္ ၂‚၀၀၀‚၀၀၀‚၀၀၀‚၀၀၀ န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လဿာ္ဘူဢ္လဿာ္စ့ၯတဖဢ္အံၯ ပမ့ဿ္သူလဿ တဿ္ဂ့ၯအဂီဿ္ ကကဲဘ်ဳးကဲဖွိဢ္ဖးဒိဢ္ညါန႔ဢ္လီၯ. ကဲ ပကကြဿ္ ပသူအီၯလဿတဿ္ဂ့ၯအဂီဿ္ သ့လဿက်ဲဒ္လဲဢ္န႔ဢ္တက့ဿ္.
လဿတဿ္ဒီသဒဿဖိသဢ္တဖဢ္လဿတဿ္ဆါလဿအဘဢ္ကူဘဢ္ဂာ္သ့တဖဢ္အဂီဿ္ ကလဿာ္တနံဢ္ဒီလဢ္ ၁.၃ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ ၅၈၃ နံဢ္ညါန႔ဢ္လီၯ.
ထံကီဿ္လဿအလဲၯထီဢ္လဲၯထီထီဢ္သီတဖဢ္ အတဿ္ႀတီဆဿ AIDS အဂီဿ္ တဿ္လဿာ္ဘူဢ္လဿာ္စ့ၯ တနံဢ္မ့ဿ္၀ဲ ဒီလဢ္ ၁၅ ဘ့လယဿဢ္အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ ၁၃၃ နံဢ္ညါန႔ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္ကမၯစွၯလီၯတဿ္ဖွီဢ္တဿ္ယာ္လဿဟီဢ္ခိဢ္ဒီဘ့ဢ္ညါအဂီဿ္ လိဢ္တနံဢ္ ဒီလဢ္ ၁၃၅ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ ၁၄ နံဢ္ညါ န႔ဢ္လီၯ.
အမဲရကၯထံဖိကီဿ္ဖိ ကိးဂၯဒဲး လဿတဿ္အံးထြဲကြဿ္ထြဲအတဿ္အိဢ္ဆူဢ္အိဢ္ခ်႕အဂီဿ္ တဿ္မ့ဿ္ဟ့ဢ္မၯစဿၯန႔ဢ္ကလဿာ္တနံဢ္ ဒီလဢ္ ၁၀၀ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ကမၯစဿၯဘဢ္အနံဢ္ ၂၀ ညါန႔ဢ္လီၯ.
ဟီဢ္ခိဢ္ဒီတဖ်ဿဢ္ညါတဿ္ကမၯလီၯမဿ္ကြံာ္တဿ္တသ့လံာ္သ့လဲဿ္ အဂီဿ္ ကလဿာ္တနံဢ္ ဒီလဢ္ ၅ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ အနံဢ္ ၄၀၀ ညါန႔ဢ္လီၯ.
မ့တမ့ဿ္တဿ္မ့ဿ္ဟ့ဢ္ခီလီ အမဲရကၯထံဖိကီဿ္ဖိကိးဂၯဒဲး‚ တဂၯစုာ္စုာ္ ကန႔ဿ္ဘဢ္၀ဲ ဒီလဢ္ ၆‚၆၀၀ ညါန႔ဢ္လီၯ.
စ့ဒီလဢ္ ၂ ႀထံလယဿဢ္ အံၯ တဿ္မ့ဿ္ပွ႔ၯပာ္ကီၯ ထိးညဢ္ဃ့ လဿကီဿ္အမဲရကၯဒီတဘ့ဢ္ညါအဂီဿ္ တဿ္ပာ္ကီၯဃာ္ ကန႔ဿ္လဿ ဆူမဲာ္ညါ တနံဢ္ ၁‚၀၀၀ အဂီဿ္ညါန႔ဢ္လီၯ.
(တဿ္အံၯအိဢ္ဒဢ္တဿ္က့ၯထိဢ္သႀတီၯ တဿ္လဿာ္ဘူဢ္လဿာ္စ့ၯ လဿတဿ္ဒုးတဿ္ယၯလဿ ကီဿ္ Iraq အပူၯ ဒီး တဿ္မၯအဂ့ၯတဖဢ္ ပမ့မၯအီၯ ပကမၯဘဢ္အီၯပွဲၯနံဢ္ပွဲၯနံဢ္ န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လဿအ၀ံၯ ၀ံၯပာ္စဿၯလံ. တဿ္လဿအလဿာ္တဖဢ္ ပမ့ဿ္လီကီက့ၯဘဢ္ဆဢ္ ပမၯန႔ဿ္က့ၯ အီၯတသ့လဿၯဘဢ္. တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯကြဲးပာ္တ့ဿ္န႔ဿ္ ပွၯတဿ္ဂ့ဿ္တဖဢ္အံၯလံ. အိဢ္ဒဢ္လဿ ပကဖးကဒါက့ၯတဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ ဒီး ပကမူက့ၯ ဒ္သိးတဿ္ကမဢ္ဒ္သိးအံၯတဖဢ္ ပသုတမၯကမဢ္ဘဢ္က့ၯလဿၯ ခံဘ်ီတဘ်ီလဿၯတဂ့ၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.)
လဿတဿ္ဒီသဒဿဖိသဢ္တဖဢ္လဿတဿ္ဆါလဿအဘဢ္ကူဘဢ္ဂာ္သ့တဖဢ္အဂီဿ္ ကလဿာ္တနံဢ္ဒီလဢ္ ၁.၃ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ ၅၈၃ နံဢ္ညါန႔ဢ္လီၯ.
ထံကီဿ္လဿအလဲၯထီဢ္လဲၯထီထီဢ္သီတဖဢ္ အတဿ္ႀတီဆဿ AIDS အဂီဿ္ တဿ္လဿာ္ဘူဢ္လဿာ္စ့ၯ တနံဢ္မ့ဿ္၀ဲ ဒီလဢ္ ၁၅ ဘ့လယဿဢ္အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ ၁၃၃ နံဢ္ညါန႔ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္ကမၯစွၯလီၯတဿ္ဖွီဢ္တဿ္ယာ္လဿဟီဢ္ခိဢ္ဒီဘ့ဢ္ညါအဂီဿ္ လိဢ္တနံဢ္ ဒီလဢ္ ၁၃၅ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ ၁၄ နံဢ္ညါ န႔ဢ္လီၯ.
အမဲရကၯထံဖိကီဿ္ဖိ ကိးဂၯဒဲး လဿတဿ္အံးထြဲကြဿ္ထြဲအတဿ္အိဢ္ဆူဢ္အိဢ္ခ်႕အဂီဿ္ တဿ္မ့ဿ္ဟ့ဢ္မၯစဿၯန႔ဢ္ကလဿာ္တနံဢ္ ဒီလဢ္ ၁၀၀ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ကမၯစဿၯဘဢ္အနံဢ္ ၂၀ ညါန႔ဢ္လီၯ.
ဟီဢ္ခိဢ္ဒီတဖ်ဿဢ္ညါတဿ္ကမၯလီၯမဿ္ကြံာ္တဿ္တသ့လံာ္သ့လဲဿ္ အဂီဿ္ ကလဿာ္တနံဢ္ ဒီလဢ္ ၅ ဘ့လယဿဢ္ အဃိ ပကသူဘဢ္အီၯ အနံဢ္ ၄၀၀ ညါန႔ဢ္လီၯ.
မ့တမ့ဿ္တဿ္မ့ဿ္ဟ့ဢ္ခီလီ အမဲရကၯထံဖိကီဿ္ဖိကိးဂၯဒဲး‚ တဂၯစုာ္စုာ္ ကန႔ဿ္ဘဢ္၀ဲ ဒီလဢ္ ၆‚၆၀၀ ညါန႔ဢ္လီၯ.
စ့ဒီလဢ္ ၂ ႀထံလယဿဢ္ အံၯ တဿ္မ့ဿ္ပွ႔ၯပာ္ကီၯ ထိးညဢ္ဃ့ လဿကီဿ္အမဲရကၯဒီတဘ့ဢ္ညါအဂီဿ္ တဿ္ပာ္ကီၯဃာ္ ကန႔ဿ္လဿ ဆူမဲာ္ညါ တနံဢ္ ၁‚၀၀၀ အဂီဿ္ညါန႔ဢ္လီၯ.
(တဿ္အံၯအိဢ္ဒဢ္တဿ္က့ၯထိဢ္သႀတီၯ တဿ္လဿာ္ဘူဢ္လဿာ္စ့ၯ လဿတဿ္ဒုးတဿ္ယၯလဿ ကီဿ္ Iraq အပူၯ ဒီး တဿ္မၯအဂ့ၯတဖဢ္ ပမ့မၯအီၯ ပကမၯဘဢ္အီၯပွဲၯနံဢ္ပွဲၯနံဢ္ န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လဿအ၀ံၯ ၀ံၯပာ္စဿၯလံ. တဿ္လဿအလဿာ္တဖဢ္ ပမ့ဿ္လီကီက့ၯဘဢ္ဆဢ္ ပမၯန႔ဿ္က့ၯ အီၯတသ့လဿၯဘဢ္. တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯကြဲးပာ္တ့ဿ္န႔ဿ္ ပွၯတဿ္ဂ့ဿ္တဖဢ္အံၯလံ. အိဢ္ဒဢ္လဿ ပကဖးကဒါက့ၯတဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ ဒီး ပကမူက့ၯ ဒ္သိးတဿ္ကမဢ္ဒ္သိးအံၯတဖဢ္ ပသုတမၯကမဢ္ဘဢ္က့ၯလဿၯ ခံဘ်ီတဘ်ီလဿၯတဂ့ၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.)
